ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ-ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

«Βγήκα βουλευτής το 2012 με σταυρό από τον ελληνικό λαό. Πώς είναι δυνατόν ο ελληνικός λαός να εξέλεξε διευθυντές εγκληματικής οργάνωσης;», αναρωτήθηκε η Ελένη Ζαρούλια στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων, κατά την απολογία της στη δίκη της Χρυσής Αυγής.

Το ερώτημα που έθεσε κάνει μεν υπόκλιση στον ελληνικό λαό αλλά επικαλείται και τη συνενοχή του. Μοιάζει ρητορικό, αλλά δεν είναι. Περίπου μισό εκατομμύριο ψηφοφόροι είχαν δώσει, το 2012, στη Χ.Α. την τρίτη θέση στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Αριθμό ψήφων που κράτησε (με απώλειες, αλλά όχι δραματικές) και στις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις και μετά το 2013 και τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Μέχρι την πρόσφατη διάλυση της Χ.Α. και των γραφείων της, τη συρρίκνωση του ποσοστού της κάτω από 3%, καμία εξήγηση από μόνη της δεν φαίνεται επαρκής για να ερμηνεύσει πώς ένα ναζιστικό μόρφωμα είχε τόσο προβεβλημένη θέση στην καρδιά της δημοκρατίας. Προφανώς οι κατηγορούμενοι καταθέτουν, τώρα, τα αναμενόμενα «δεν άκουσα», «δεν είδα», «δεν ήξερα», αλλά εκτός από τα καταγεγραμμένα έργα και τις ημέρες τους, υπάρχουν και τα όσα ανατριχιαστικά ακούστηκαν από προστατευόμενο μάρτυρα: «Οπως κάποιοι λένε “πάμε για καφέ”, εμείς λέγαμε “πάμε βόλτα” και βαράγαμε μετανάστες», είπε. Πρόσθεσε μάλιστα πως «μάθαινε να σκοτώνει» πετυχαίνοντας ακαριαία χτυπήματα «με μαχαίρι στα νεφρά».

Το ερώτημα της Ελένης Ζαρούλια έχει δύο απαντήσεις: φυσικά και εξέλεξε ο ελληνικός λαός μια εγκληματική οργάνωση και, το χειρότερο, είναι δυνατόν να επανεκλέξει μια άλλη, με ίδια ή συγγενή χαρακτηριστικά. Και εδώ, ακριβώς, πρέπει να σταθούμε: στους διαρκείς μετασχηματισμούς και στις μεταμορφώσεις του κακού, τόσο μέσα στην ελληνική κοινωνία όσο και σε κάθε ολοκληρωτική ιδεολογία που εκφράζεται από τα έδρανα του Κοινοβουλίου.

Δεν είναι μόνο η κρίση, η φτώχεια, η ανεργία, ο λαϊκισμός της ακραίας ρητορικής, απ’ όπου κι αν προέρχεται, που θρέφει τη μισαλλοδοξία και κινητοποιεί φοβικά ανακλαστικά. Γι’ αυτό, εξάλλου, είχε ειδικό βάρος η πρωθυπουργική ρήση: «Μακριά από μας οποιαδήποτε ξενοφοβία και ρατσισμός. Χαίρομαι όταν πηγαίνω σε παρελάσεις και βλέπω μια κοινωνία να μετατρέπεται σε πολυπολιτισμική».

Η Χ.Α. διαλύθηκε όπως την ξέραμε, αλλά τίποτε δεν αποκλείει να τη δούμε μπροστά μας μεταμορφωμένη ή μεταλλαγμένη. Το κακό δεν παύει να υπάρχει, αλλά όταν προσκρούει στους θεσμούς ενός κράτους αποφασισμένου να εφαρμόσει τους κανόνες δικαίου, αποκαλύπτεται. Γελοιοποιείται και αυτοκαταστρέφεται.