Οι εύσαρκες γυναίκες που αποτελούν τον συνήθη συνειρμό για το θηλυκό σώμα που εξιδανίκευε ο Ρούμπενς στα έργα του, δεν ήταν η μοναδική αισθητική οδός.

Ο Φλαμανδός ζωγράφος Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς (1577-1640) υπήρξε ένας από τους πλέον δυναμικούς και πληθωρικούς εκπροσώπους του μπαρόκ στον ευρωπαϊκό Βορρά, αλλά υπήρξε και ένας ιδιαίτερα σύνθετος, πολύπτυχος και εν δυνάμει κρυπτικός δημιουργός, που οι ιστορικοί της τέχνης διαχρονικά επιθυμούν να αναλύσουν και να κατανοήσουν βαθύτερα. Αναμένεται με ενδιαφέρον η νέα φθινοπωρινή έκθεση στο Λονδίνο, στην Πινακοθήκη Dulwich. Με τίτλο «Ο Ρούμπενς και οι γυναίκες», η έκθεση εγκαινιάζεται στις 27 Σεπτεμβρίου (διάρκεια έως τις 28 Ιανουαρίου 2024) και αναγγέλλεται ως μια εξαιρετική δυνατότητα να προσεγγίσει κανείς μια λιγότερο φωτισμένη πτυχή του Ρούμπενς και τις ρωμαλέες γυναίκες που τον ενέπνευσαν.

Είναι σαφές ότι τόσο στους ρεαλιστικούς όσο και στους ιστορικούς, αλληγορικούς πίνακές του, ο Ρούμπενς δίνει μεγάλο κύρος στη γυναικεία παρουσία και από την απόδοση του θηλυκού σώματος απελευθερώνει συνειρμούς ερωτισμού, δύναμης, κυριαρχίας, επιβολής και κύρους. Πέραν των πολυπρόσωπων συνθέσεών του, ο Ρούμπενς έκανε και πολλές προσωπογραφίες συγχρόνων του, και οι γυναικείες μορφές του αντανακλούν και αυτές εικόνες κύρους και σύμβολα ισχύος. Οπως και ο Ρέμπραντ, έτσι και ο Ρούμπενς είχε διάθεση αυτοβιογραφική σε πολλά στάδια της ζωγραφικής εξέλιξής του.

Ενας από τους σκοπούς της έκθεσης είναι να δείξει το εύρος της έμπνευσης του Ρούμπενς και να προκαλέσει τη γενικευμένη πεποίθηση πως ζωγράφιζε έναν τύπο γυναίκας. Η γυναίκα «κατά τον τύπο του Ρούμπενς» (Rubenesque) είναι κομμάτι βεβαίως της γενικής πρόσληψης της τέχνης του. Γι’ αυτό και η έκθεση στην Πινακοθήκη Dulwich είναι μια πρωτιά για τη μετατόπιση και τη διεύρυνση του βλέμματος. Παράλληλα, η έκθεση υποδεικνύει τον ποικίλο και καθοριστικό ρόλο που έπαιζαν οι γυναίκες στη ζωή του. Οι ηρωίδες (και τα μοντέλα του) ήταν γυναίκες του προσωπικού και του ευρύτερου περιβάλλοντός του, και παρουσιάζονται όλες ως σύνθετες και περίπλοκες προσωπικότητες. Μαζί με την έκθεση, θα κυκλοφορήσει και μια έκδοση με συγγραφείς τους ιστορικούς τέχνης Μπεν φαν Μπένεντεν (αυθεντία στην τέχνη του Ρούμπενς) και δρα Αμι Οροκ (εξειδικευμένη στην τέχνη του 16ου και του 17ου αιώνα στη βόρεια Ευρώπη).

Νίκος Βατόπουλος-kathimerini.gr