«Εγκλήματα πάθους», «εγκλήματα τιμής», νεκρές γυναίκες

Χρειάστηκαν (δυστυχώς χωρίς εισαγωγικά) δύο φρικτές δολοφονίες γυναικών, για να ανοίξει ξανά η συζήτηση. Η μία ήταν της 21χρονης φοιτήτριας στην Ρόδο ή οποία δολοφονήθηκε, αφού πρώτα κακοποιήθηκε σεξουαλικά. Η δεύτερη ήταν η δολοφονία της 28χρονης στην Κέρκυρα από τον πατέρα της, ο οποίος δεν ενέκρινε τη σχέση της με έναν Αφγανό.

Φυσικά, ακόμα κι έτσι η φρίκη υπερκαλύπτει τις ρίζες του προβλήματος: Το έγκλημα (ακόμα κι η δολοφονία που ακολούθησε έναν βιασμό), χαρακτηρίστηκε «έγκλημα πάθους». Το έγκλημα (ακόμα και της δολοφονίας μίας νέας κοπέλας από τον πατέρα της) χαρακτηρίστηκε «έγκλημα τιμής». Φυσικά, όχι από όλους. Αλλά αυτοί οι ορισμοί αποτελούσαν για πολλά χρόνια άλλοθι, ακόμα και νομικό.

Θεωρητικά, το νομικό σύστημα εξελίσσεται, έτσι ώστε να υπηρετεί τα κοινωνικά δεδομένα. Όταν θεσπίστηκε το «έγκλημα τιμής», ως κοινωνικό δεδομένο, απάλυνε και την κατακραυγή, και την ποινή του δράστη. Ήταν ελαφρυντικό στοιχείο. «Έγκλημα τιμής» ήταν η δολοφονία «ατιμασμένων» αδερφών, συζύγων, κορών…

Με τα χρόνια, οι λόγοι τιμής, έπαψαν να στέκουν ως ελαφρυντικά στα δικαστήρια. Έπαψαν να στέκουν και ως τέτοια στην κοινή γνώμη. Αλλά, ακόμα και σήμερα ο πυρήνας του πράγματος οδηγεί σε δολοφονίες γυναικών.

Και πάθος

Το αυτό ισχύει και για τα «εγκλήματα πάθους». Η υπερβολική ζήλια των ερωτικών συντρόφων, οι τιμωρητικοί βιασμοί, η κακοποίηση, εγκληματικές πράξεις που κατέληγαν σε δολοφονίες γυναικών, ήταν «εγκλήματα πάθους». Για πολλές δεκαετίες, ακόμα και σήμερα, το ελαφρυντικό των δολοφόνων ήταν η θολωμένη τους -από την ζήλια- κρίση.

Και μετά ήρθε η ίδια η κρίση. Η οικονομική. Τα τελευταία χρόνια η κακοποίηση των γυναικών παρουσιάζει αύξηση με ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό. Οπότε το βάρος της ευθύνης πέφτει αυτομάτως μόνο στο μνημόνιο, την ίδια στιγμή που αποσιωπούνται άλλα στοιχεία, όπως η ολοένα και συχνότερη δημοσιοποίηση άγριων περιστατικών από τις ίδιες τις γυναίκες. Η βία υπήρχε πάντα, μόνο που τώρα και αυξάνεται, αλλά και γίνεται πιο γνωστή. Στην Ελλάδα, μόνο τα τελευταία 4 χρόνια καταγγέλθηκαν 13.000 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.

Στο νομικό σύστημα δεν υπάρχει ρήτρα που να εμπεριέχει την «γυναικοκτονία». Ο θεσμικός όρος αποτελεί πάγιο αίτημα φεμινιστριών και φεμινιστών παγκοσμίως, επικαλούμενων θλιβερές στατιστικές: 2 στις 3 δολοφονίες γυναικών, συμβαίνουν από τον ερωτικό τους σύντροφο. Επίσης, 2 στα 3 παιδιά που πέφτουν θύματα εμπορίας, είναι κορίτσια.

Όπως και σε όλα τα πράγματα, έτσι και στις δολοφονίες γυναικών, η συζήτηση ξεκινάει με αφορμή κάτι φρικτό. Απλώς να, το μεγάλο πρόβλημα σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι πως μέχρι να καταλήξει κάπου η κουβέντα, αυξάνονται οι νεκροί.

Όλγα Στέφου-in.gr