Έξι μήνες πριν, ενώ η επιδημία του κοροναϊού εξαπλωνόταν στη Βουχάν, οι μεγαλύτεροι φόβοι επικεντρώνονταν στις γειτονικές χώρες.

Ο Covid-19 εμφανίστηκε στη χειρότερη περίοδο, λίγο πριν το Σεληνιακό Νέο Έτος, οπότε χιλιάδες Κινέζοι επιστρέφουν στη γενέτειρά τους ή τουρίστες κάνουν διακοπές σε θέρετρα της νοτιοανατολικής Ασίας. Η έγκαιρη λήψη δραστικών μέτρων ωστόσο και τα «καθαρά» μηνύματα αποδείχτηκαν σωτήρια για ορισμένες χώρες στην ευρύτερη περιοχή, όπως την Ταϊλάνδη, τη Μαλαισία και το Βιετνάμ.

Η Ταϊλάνδη θεωρήθηκε εξαρχής ιδιαίτερα ευάλωτη, λόγω του μεγάλου αριθμού ταξιδιωτών από τη Βουχάν. Και όντως έως τα τέλη Ιανουαρίου είχε τον δεύτερο υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων εκτός της Κίνας. Ενόσω βίντεο με τον πανικό στη Βουχάν έκαναν τον γύρο του Διαδικτύου, ειδικοί από τον τομέα της υγείας αναρωτιόντουσαν πώς θα αντιμετώπιζαν την επιδημία χώρες με πολύ πιο αδύναμα συστήματα υγείας.

Ο ιός προκάλεσε θανάτους σε ολόκληρη τη νοτιοανατολική Ασία, ιδίως στις Φιλιππίνες, την Ινδονησία και τη Σιγκαπούρη, όπου αξιωματούχοι παλεύουν ακόμη να περιορίσουν τη διασπορά του ιού. Σε άλλες χώρες της περιοχής ωστόσο, οι χειρότεροι φόβοι έχουν για την ώρα ξεπεραστεί.

Η Ταϊλάνδη κατέγραψε 58 θανάτους, ενώ η Μαλαισία επιβεβαίωσε 120. Το Βιετνάμ, το οποίο επαινέθηκε για την απάντησή του στην επιδημία, δεν κατέγραψε ούτε έναν θάνατο. Η ευαισθητοποίηση των πολιτών υπήρξε καθοριστική σε χώρες που σημείωσαν τόσο μεγάλη επιτυχία, επισημαίνει στην Guardian ο Ντέιλ Φίσερ, καθηγητής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης και επικεφαλής του Παγκόσμιου Δικτύου Ειδοποίησης και Απόκρισης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Τα «ξεκάθαρα» μηνύματα, προσθέτει ο Φίσερ, είναι πολύ σημαντικά. «Σε χώρες με αδύναμη ηγεσία, οι άνθρωποι μπερδεύονται. Δεν είναι σίγουροι τι να κάνουν και ποιον να πιστέψουν, με αποτέλεσμα να δικαιολογείται η άγνοια», εξηγεί.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, πέραν της έγκαιρης αντίδρασης, σημαντικό επίσης ρόλο έπαιξαν τα εδραιωμένα συστήματα που εφαρμόστηκαν μετά την επιδημία του Sars, το 2002. Με αυτόν τον τρόπο, οι υπηρεσίες υγείας σε πολλές χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας απέφυγαν την έκρηξη της κοινοτικής μετάδοσης που καταγράφηκε αλλού.

Στην Καμπότζη, 2.900 εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας εκπαιδεύτηκαν και ρίχτηκαν στη μάχη κατά του κορωνοϊού τον  Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο. «Εφάρμοσαν επιθετική ταχεία ανίχνευση και ιχνηλάτιση», επισημαίνει η δρ Λι Αϊλάν, εκπρόσωπος του ΠΟΥ στην Καμπότζη. Στην Ταϊλάνδη, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο εθελοντές επιτηρούσαν τις κοινότητες.

Στη Μαλαισία, πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις για την προετοιμασία της απάντησης στην επιδημία ήδη από τον Δεκέμβριο, ενώ τα αντιδραστήρια που απαιτούνται για διαγνωστικές εξετάσεις παραγγέλθηκαν νωρίς και έγιναν σχέδια για την αναδιοργάνωση των νοσοκομείων σε περίπτωση πανδημίας.  Επίσης, όπως σε πολλές άλλες χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, όλοι όσοι είχαν διαγνωστεί θετικοί στον Covid-19 νοσηλεύτηκαν, έστω και αν ήταν ασυμπτωματικοί.