«Η Κρήτη περιλαμβάνει και το ανατολικό κομμάτι της Κρήτης», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, σε παρέμβασή του στην Ολομέλεια της Βουλής, όπου εισήχθη για συζήτηση και ψήφιση το νομοσχέδιο του υπουργείου Εξωτερικών για την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου και των Ιονίων Νήσων μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου.

Μάλιστα ανοίγοντας τη συζήτηση είπε πως «το νομοθέτημα αυτό συνοδεύεται από την ομόθυμη στήριξη των πολιτικών δυνάμεων του εθνικού κοινοβουλίου. Κατά συνέπεια, νομίζω ότι η στιγμή έχει στοιχείο ιστορικότητας και θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τα κόμματα για τη συνεργασία».

Η Ολομέλεια αποφάσισε να διαθέσει δύο συνεδριάσεις, σήμερα Τρίτη και αύριο Τετάρτη, για τη συζήτηση του νομοσχεδίου για τον «καθορισμό του εύρους της αιγιαλίτιδας ζώνης στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου και των Ιονίων Νήσων μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου».

Ο αρχικός σχεδιασμός ήταν να διατεθεί μια ημέρα συνεδρίασης, καθώς όμως έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να λάβουν το λόγο, αρκετοί βουλευτές, αποφασίστηκε να δοθεί μια ακόμη ημέρα για το νομοσχέδιο. Στη δε αυριανή συνεδρίαση αναμένεται να λάβει τον λόγο ο πρωθυπουργός και οι πολιτικοί αρχηγοί.

«Είναι ιδιαίτερη τιμή για εμένα, εξ ονόματος της κυβέρνησης Μητσοτάκη, να εισηγούμαι στο εθνικό κοινοβούλιο το παρόν νομοθέτημα. Είναι, όπως γνωρίζετε, η πρώτη επέκταση του εθνικού χώρου από το 1947, πρόκειται για μια έκταση 10.079 τετραγωνικών χιλιομέτρων και αν προσθέσει κανείς το κλείσιμο των κόλπων, υπερβαίνει τα 13.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Αν λάβει κανείς υπόψη ότι το σύνολο της χώρας είναι περί τα 135.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, αντιλαμβάνεται και το μέγεθος της έκτασης αυτής. Επίσης, είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι, όπως με τον πιο καθαρό τρόπο αναδείχθηκε στην επιτροπή, το νομοθέτημα αυτό συνοδεύεται από την ομόθυμη στήριξη των πολιτικών δυνάμεων του εθνικού κοινοβουλίου. Κατά συνέπεια, νομίζω ότι η στιγμή έχει στοιχείο ιστορικότητας και θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τα κόμματα για τη συνεργασία», τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών.

Απαντώντας σε παρατήρηση του εισηγητή του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργου Κατρούγκαλου ότι υπάρχει διάσταση διατυπώσεων, του πρωθυπουργού και του υπουργείου Εξωτερικών για τις διαφορές ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, ο κ. Δένδιας είπε: «Η θέση της χώρας ως προς την ελληνική υφαλοκρηπίδα, διατυπώνεται από τον νόμο Μανιάτη. Ως προς την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, την υπερκείμενη της συγκεκριμένης υφαλοκρηπίδας, στη συγκεκριμένη περιοχή, το γεγονός είναι πραγματικό. Δεν έχει οριοθετηθεί με συμφωνία, με μια από τις όμορες χώρες. Αναφέρομαι στην Τουρκία. Αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει απόκλιση».

Ως προς την ερμηνεία φράσεων του πρωθυπουργού, που επιχειρήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, για τα θέματα που θα μπορούσε να συζητήσει η Ελλάδα με την Τουρκία, ο υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε ότι «ουδείς πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας, οποτεδήποτε, δεν θα διαπραγματευόταν το θέμα των χωρικών υδάτων, γιατί είναι θέμα κυριαρχίας και δεν είναι θέμα διαπραγμάτευσης».

Τέλος, αναφερόμενος στη συνομιλία της διπλωματικής συμβούλου του πρωθυπουργού με τον διπλωματικό σύμβουλο του Τούρκου προέδρου, ο υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε: «Η διπλωματική σύμβουλος του πρωθυπουργού είναι βεβαίως η διπλωματική σύμβουλος του πρωθυπουργού. Είναι όμως διπλωμάτις. Και υπό την διπλωματική της ιδιότητα, είναι υφισταμένη του εκάστοτε υπουργού Εξωτερικών. Και δεν νοείται να ασκεί πολιτική εν αγνοία του υπουργού Εξωτερικών. Και επί τούτου έχω και σαφή δήλωση ότι γνώριζα, ως μη έδει. Το έκανα αυτό, όχι για να πω το αυτονόητο, που οποιοσδήποτε καλόπιστος θα αντιλαμβανόταν. Αλλά ακριβώς, για υπογραμμίσω ότι σε κρίσιμες στιγμές, η αντίληψη ότι μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις ή ότι μπορεί να γίνονται πράγματα, εν αγνοία, είναι καταστροφική».

Ο Νίκος Δένδιας ζήτησε δε «να καταγραφεί στη μνήμη των κομμάτων συνολικά», το εξής: «Δεν υπάρχει δυνατότητα για τη χώρα, για την παρούσα κυβέρνηση, και για τον εαυτό μου, να ασκείται διαφορετική πολιτική, από την πολιτική που χαράσσει ο πρωθυπουργός, στα θέματα εξωτερικής πολιτικής. Αυτό για τη χώρα θα ήταν καταστροφικό. Κατά συνέπεια, δεν υφίσταται, αλλά και δεν νοείται».

Είχε προηγηθεί ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος που είπε ότι «η επέκταση των χωρικών υδάτων, πράγματι, μεγαλώνει τη χώρα. Θα πρέπει όμως να εντάσσεται σε ένα συνεκτικό στρατηγικό σχέδιο», και επ΄αυτού πρέπει να ενημερωθεί η Βουλή. Ο Γιώργος Κατρούγκαλος προσέθεσε ότι είναι αναγκαία η επέκταση των χωρικών υδάτων νότια και ανατολικά της Κρήτης, «και όχι μόνο νότια Κρήτης, όπως έχει αναφέρει ο υπουργός Εξωτερικών». Είπε δε ότι η επέκταση νότια και ανατολικά και της Κρήτης πρέπει να προχωρήσει, «για να ανασχεθεί η παράνομη τουρκική επιθετικότητα, που την είδαμε να εκδηλώνεται, με θρασύτητα μεταξύ 6 και 12 ναυτικών μιλίων». Περιμένουμε να δούμε πως θα τοποθετηθεί ο πρωθυπουργός, σημείωσε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, λέγοντας ότι «ο υπουργός Εξωτερικών έχει αναγγείλει ήδη από τον Αύγουστο την επέκταση».

Είναι δε αυτό το σημείο, κατά το οποίο ο Γιώργος Κατρούγκαλος υπογράμμισε ότι «δεν θα είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζονται σημαντικές αποκλίσεις ανάμεσα σε δηλώσεις ή τοποθετήσεις του πρωθυπουργού και δηλώσεις ή τοποθετήσεις του υπουργείου Εξωτερικών». Έφερε ως παράδειγμα την τοποθέτηση του υπουργείου Εξωτερικών απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα, μιλώντας για παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας ενώ, όπως είπε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, «ο πρωθυπουργός με άρθρο του στις 3 αλλοδαπές εφημερίδες της 9ης Σεπτεμβρίου, μιλούσε για έρευνες σε μη οριοθετημένη περιοχή».

Ακόμη πιο κρίσιμο, ενόψει τω διαπραγματεύσεων, είπε ο κ. Κατρούγκαλος, είναι ότι με επανειλημμένες δηλώσεις του ο υπουργός Εξωτερικών περιορίζει αυτό που διαπραγματεύεται η Ελλάδα με τους Τούρκους στις θαλάσσιες οικονομικές ζώνες, δηλαδή, στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ. «Ο πρωθυπουργός όμως επανειλημμένα αναφέρεται στις θαλάσσιες ζώνες συνολικά, στις οποίες ως γνωστόν συμπεριλαμβάνονται και τα χωρικά ύδατα, και η αιγιαλίτιδα ζώνη», υποστήριξε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και τόνισε ότι «αυτά είναι ερωτήματα που πρέπει να τα απαντήσει ο πρωθυπουργός και όχι ο υπουργός Εξωτερικών, διότι δεν είναι ο κ. Δένδιας που αποκλίνει από την εθνική θέση». Ο Γιώργος Κατρούγκαλος σχολίασε επίσης ότι η συμφωνία του Βερολίνου αποτελεί παρόμοια περίπτωση, διότι «ακόμη είμαστε στο σκοτάδι για το τι συμφωνήθηκε τότε αφού η κυβέρνηση δεν έχει θέσει στη δημοσιότητα τα πρακτικά ούτε καν έχει ενημερώσει επακριβώς τα κόμματα για το περιεχόμενο τους».

Ειδικά δε ενόψει της επανέναρξης των διερευνητικών επαφών, ο Γιώργος Κατρούγκαλος είπε ότι όλα πρέπει να είναι στο φως και «ο κ. Μητσοτάκης πρέπει να ξεπεράσει την ανευθυνότητα που έχει επανειλημμένα δείξει στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής».

«Εμείς θεωρούμε ότι δεν έχουμε άλλο δρόμο από τον διάλογο, για την επίλυση της μιας και μόνης διαφοράς που έχουμε με τον ανατολικό γείτονα. Και γι΄αυτόν τον λόγο στηρίζουμε τις διερευνητικές επαφές, χωρίς εκβιασμούς όμως, χωρίς απειλή χρήσης βίας. Και η διαδικασία αυτή ξεκινάει υπονομευμένη, ακριβώς γιατί ο κ. Μητσοτάκης απέτυχε να εξασφαλίσει κυρώσεις, σε διαδοχικά ευρωπαϊκά συμβούλια, τα οποία θα παρείχαν ένα πλαίσιο εγγυήσεων ότι η Τουρκία δεν θα υποτροπιάσει ξανά, δεν θα επιστρέψει στην επιθετικότητα που είδαμε το 2020», συμπλήρωσε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, τόνισε ότι έστω και έτσι η διαπραγμάτευση πρέπει να προχωρήσει, αλλά η κυβέρνηση πρέπει να προσδιορίσει το σχέδιο και την τακτική της στις διερευνητικές. «Εμείς είμαστε πατριωτική δύναμη. Θα στηρίξουμε μια εθνική στρατηγική. Εφόσον υπάρχει. Η οποία προφανώς θα πρέπει να διαμορφωθεί από ένα συμβούλιο πολιτικών αρχηγών, όχι από κηδεμόνες, όχι από προστάτες», ανέφερε ο κ. Κατρούγκαλος.

Τι προβλέπει το νομοσχέδιο

Με το νομοσχέδιο η Ελλάδα επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη στα 12 ναυτικά μίλια, στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου Πελάγους και των Ιονίων Νήσων ως το Ακρωτήριο Ταίναρο στην Πελοπόννησο.

Η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης γίνεται κατ’ εφαρμογή του άρθρου 27 του Συντάγματος, καθόσον αφορά μεταβολή στα όρια της Επικρατείας, για την οποία απαιτείται νόμος που ψηφίζεται με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των Βουλευτών.

Ο καθορισμός του εύρους της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Ιόνιο θεμελιώνεται στη σύμβαση του δικαίου της θάλασσας και στο άρθρο 3 αυτής που ορίζει ότι κάθε παράκτιο κράτος έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά του ύδατα μέχρι και τα 12 ναυτικά μίλια. Του νομοσχεδίου προηγήθηκε η έκδοση και θέση σε ισχύ Προεδρικού Διατάγματος, με το οποίο κλείνουν οι θαλάσσιοι κόλποι και χαράσσονται ευθείες γραμμές βάσης.

Όπως σημειώνεται στο άρθρο 1 του σχεδίου νόμου, η Ελληνική Δημοκρατία επιφυλάσσεται για την άσκηση και στις λοιπές περιοχές της Επικράτειας της, των αντίστοιχων δικαιωμάτων της, όπως αυτά απορρέουν από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Στην ανωτέρω περιοχή το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης μετά του υπερκείμενου εναέριου χώρου καθορίζεται στα 12 ναυτικά μίλια και υπολογίζεται από τις γραμμές βάσης των ακτών.

Η απόφαση της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας για την επέκταση στα 12 μίλια στο Ιόνιο ανακοινώθηκε από τον πρωθυπουργό τον περασμένο Αύγουστο στη Βουλή και εισάγεται σήμερα στην Ολομέλεια, ως η τελική πράξη της διευθέτησης εκκρεμοτήτων στην περιοχή, μετά και την πρόσφατη συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, που υπεγράφη ανάμεσα στον Υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια και τον Ιταλό ομόλογο του. Γι΄αυτό και η κυβέρνηση δηλώνει ότι η χρονική στιγμή είναι η πλέον κατάλληλη. Η κυβερνητική πλειοψηφία υπογραμμίζει ότι σήμερα οι συνθήκες που επικρατούν στη “γειτονιά” είναι εντελώς διαφορετικές από τις συνθήκες που επικρατούσαν τρία χρόνια νωρίτερα, όταν δηλαδή ο Νίκος Κοτζιάς, αποχωρώντας από το υπουργείο Εξωτερικών, ανακοίνωνε την προετοιμασία Προεδρικού Διατάγματος για την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια στο Ιόνιο.

«Δεν είναι μόνο ο τουρκικός αναθεωρητισμός και το παράνομο τουρκολυβικό μνημόνιο, αλλά και τα βήματα που έχει κάνει η ελληνική εξωτερική πολιτική, όπως οι συμφωνίες με την Ιταλία και την Αίγυπτο. Ιδίως η συμφωνία με την Ιταλία ήταν ο καταλύτης για την επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο», σημειώνει η κυβερνητική πλειοψηφία για τη χρονική στιγμή και υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα για πρώτη φορά, επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια σε ένα σημαντικό κομμάτι του θαλάσσιου χώρου της.

Ο υπουργός Εξωτερικών έχει δηλώσει ότι το επόμενο βήμα θα είναι η επέκταση της αιγιαλίτιδας και νοτίως της Κρήτης και μάλιστα σε φάση προετοιμασίας βρίσκονται και οι σχετικές μελέτες.

Υπέρ της αρχής του νομοσχεδίου τάχθηκαν όλα τα κόμματα, με εξαίρεση το ΚΚΕ που δήλωσε “παρών” και που πάντως, επίσης δεν καταψήφισε.