Στα όριά τους φτάνουν γιατροί, νοσηλευτές και ασθενείς στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών των νοσοκομείων

«Ουφ! Τελείωσε και αυτή η εφημερία». Ακριβώς την ίδια απάντηση έδωσαν στην «Καθημερινή» η Ζωή Γεωργοπούλου, διευθύντρια ΕΣΥ, γιατρός στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του Κρατικού Νίκαιας, και η Κατερίνα Ψαρομυάλου, επιμελήτρια Α΄ παθολόγος στο ΤΕΠ του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πατρών Ρίου, όταν ρωτήθηκαν πώς αισθάνονται μετά το τέλος κάθε εφημερίας. Η Μαρία Καραμπέλη, επιμελήτρια Α΄ παθολόγος των ΤΕΠ στο «Γ. Γεννηματάς», στην ίδια ερώτηση δηλώνει ότι αισθάνεται «ράκος». «Πάντα υπάρχει το άγχος στον γιατρό μην τυχόν η κούραση οδηγήσει σε λάθος απόφαση. Οπότε έχεις τα μάτια σου δεκατέσσερα. Οταν δουλεύεις στην εφημερία πολλές ώρες συνεχόμενα, χωρίς να προλαβαίνεις να πας στην τουαλέτα, να πιεις μια γουλιά νερό και με αγανακτισμένους πολίτες να περιμένουν ώρες, νιώθεις ότι δεν συμβάλλεις στον βαθμό που θα έπρεπε, όπως επιτάσσει ο 21ος αιώνας και οι εξελίξεις της ιατρικής επιστήμης, σε συνθήκες ασφάλειας και αξιοπρέπειας για τους ασθενείς. Νιώθεις κι εσύ αγανάκτηση», τονίζει στην «Καθημερινή».

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας, το 2022 στα ΤΕΠ των 126 νοσοκομείων όλης της χώρας εξετάστηκαν 4.267.000 πολίτες. Τα νοσοκομεία Κρατικό Νίκαιας, Πανεπιστημιακό Πατρών και «Γ. Γεννηματάς» Αθηνών είναι μεταξύ των πέντε δημόσιων νοσοκομείων της χώρας με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα στα Επείγοντα. Ειδικότερα, στο ΤΕΠ του Κρατικού Νίκαιας εξετάστηκαν πέρυσι 103.781 ασθενείς, στο Πανεπιστημιακό Ρίου 95.914 και στο «Γ. Γεννηματάς» 85.085 ασθενείς. «Και πόσοι άλλοι που φεύγουν πριν εξεταστούν, γιατί δεν μπορούν να περιμένουν τόσες ώρες», αναφέρει η κ. Καραμπέλη.

Πριν από λίγες ημέρες, η Ενωση Ιατρών Νοσοκομείων Αθηνών – Πειραιώς με ανακοίνωσή της αναφερόταν στις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες εφημέρευσης του «Γ. Γεννηματάς» –που «θυμίζουν ιατρική πολέμου»– με τον τεράστιο όγκο ασθενών και τον πολύωρο συνωστισμό. Μια κατάσταση που παρατηρείται στις εφημερίες των περισσότερων μεγάλων νοσοκομείων της χώρας. Οπως κατήγγειλε η ΕΙΝΑΠ, «απαράδεκτη και επικίνδυνη κατάσταση».

«Είναι πράγματι επικίνδυνη η κατάσταση», σημειώνει η κ. Καραμπέλη. «Το νοσοκομείο εφημερεύει κάθε τέσσερις ημέρες, μαζί με το “Αλεξάνδρα” και το “Σισμανόγλειο”. Δέχεται τεράστιο όγκο ασθενών σε κάθε εφημερία, καθώς διαθέτει ειδικότητες όπως Τραύμα και Νευρολογία, οι οποίες δεν υπάρχουν σε άλλα νοσοκομεία. Και αυτόν τον τεράστιο όγκο καλείται να αντιμετωπίσει μικρός αριθμός γιατρών, νοσηλευτών και τραυματιοφορέων». Σύμφωνα με την ίδια, σε κάθε εφημερία το νοσοκομείο δέχεται τουλάχιστον 700 ασθενείς. «Μόνο στο παθολογικό βλέπουμε 120 με 140 ασθενείς. Και αυτό σε μία “καλή” εφημερία», τονίζει. Τα περιστατικά αυτά εξετάζονται από τους γιατρούς των ΤΕΠ και των κλινικών του νοσοκομείου που καλούνται να βοηθήσουν στα Επείγοντα. Η κ. Καραμπέλη επισημαίνει ότι «επί χρόνια υπάρχει η πρόθεση για καλά στελεχωμένα και αυτόνομα ΤΕΠ στα νοσοκομεία. Εχει καταντήσει ανέκδοτο. Στο τμήμα είμαστε τέσσερις παθολόγοι, ένας γενικός γιατρός, ένας ορθοπεδικός και ένας χειρουργός. Και δεν έχουμε καρδιολόγο, ούτε αναισθησιολόγο. Στην προκήρυξη για μόνιμο ιατρικό προσωπικό του περασμένου Απριλίου, συμπεριλαμβάνονταν και τρεις γενικοί γιατροί για το ΤΕΠ του νοσοκομείου. Ακόμα δεν τους έχουμε δει».

Στα ΤΕΠ του «Γ. Γεννηματάς» η αναμονή έως ότου ένα περιστατικό εξετασθεί, τεθεί η διάγνωση και αποφασισθεί είτε να εισαχθεί είτε να λάβει θεραπεία και οδηγίες και να αποχωρήσει μπορεί να φτάσει και τις 12 ώρες. Η μεγάλη αναμονή οδηγεί σε εντάσεις. Σε πρόσφατη εφημερία του νοσοκομείου τεχνολόγος στον Αξονικό δέχθηκε επίθεση από αγανακτισμένο πολίτη. Από τους 700 ασθενείς που θα εξετασθούν στο ΤΕΠ του «Γ. Γεννηματάς» οι 150-170 θα κάνουν εισαγωγή. «Ομως η εφημερία μας ξεκινάει με παθολογικές κλινικές που δεν έχουν ούτε μία άδεια κλίνη», τονίζει η κ. Καραμπέλη, «οπότε οι ασθενείς από την εφημερία είτε νοσηλεύονται προσωρινά σε κλινικές που δεν έχουν σχέση με το πρόβλημα της υγείας τους, είτε μένουν για πολλές ώρες σε ράντζα στα ΤΕΠ έως ότου γίνει εισαγωγή στην κλινική».

Εντάσεις

Σε κάθε εφημερία του το Κρατικό Νίκαιας δέχεται περίπου τα 1.300 περιστατικά. Οπως επισημαίνει η κ. Γεωργοπούλου, «σταθερά ο κόσμος που έρχεται είναι πάρα πολύς. Υπάρχει μεγάλη ένταση από την πλευρά των ασθενών και λόγω της αναμονής και λόγω του ότι είναι πολλές φορές λιγάκι προκατειλημμένοι. Αλλά είναι δύσκολο και για εμάς που έχουμε μεγάλες ελλείψεις από ιατρικό, νοσηλευτικό προσωπικό, παραϊατρικό προσωπικό. Το ακτινολογικό μας έχει μεγάλη έλλειψη από γιατρούς. Ειδικά ο αξονικός. Και τα εργαστήρια έχουν πρόβλημα. Οι τραυματιοφορείς δεν κάνουν ούτε δέκα λεπτά διάλειμμα στη βάρδιά τους. Τρέχουν συνέχεια με φορεία, με καρότσια πάνω κάτω. Ολες αυτές οι ελλείψεις σημαίνουν καθυστερήσεις, άρα περισσότερη ένταση από τον κόσμο και περισσότερη ένταση από εμάς γιατί ζοριζόμαστε». Σύμφωνα με την ίδια, το ΤΕΠ του νοσοκομείου διαθέτει 14 ειδικευμένους γιατρούς που καλύπτουν το ιατρείο COVID, το «περιπατητικό» ιατρείο για τα ελαφριά περιστατικά, τη διαλογή των περιστατικών και την «αναζωογόνηση» που είναι για τα πιο σοβαρά περιστατικά. Τα ιατρεία καλύπτονται από εφημερεύοντες γιατρούς των κλινικών. «Δεν είναι επαρκές το προσωπικό. Δεν είναι δυνατόν 14 άνθρωποι να διαχειριστούν 1.300 περιστατικά που έρχονται στην εφημερία. Είναι ποσοτικά και ποιοτικά αδύνατον», τονίζει.

Η έλλειψη πρωτοβάθμιας φροντίδας και τα υποστελεχωμένα δευτεροβάθμια νοσοκομεία οδηγούν τους πολίτες στα τριτοβάθμια, όπου νιώθουν ασφάλεια

Σύμφωνα με την κ. Γεωργοπούλου, τουλάχιστον τα μισά περιστατικά που θα απευθυνθούν στο ΤΕΠ, δεν είναι πραγματικά επείγοντα, λόγω της έλλειψης της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Οπως εξηγεί, «περιστατικά όπως “έχω πυρετό 38,5 από χθες το βράδυ”, ή “πονάει η κοιλιά μου”, ή “ήρθα να δείτε πώς πάει το πόδι μου με τον γύψο”. Τους λέμε ότι πρέπει να κλείσουν ραντεβού και μας απαντούν ότι ραντεβού μπορούν να βρουν έπειτα από δύο μήνες. Ο ασθενής έχει δίκιο να ανησυχεί, αλλά αυτά τα περιστατικά δεν πρέπει να φτάσουν στην εφημερία τριτοβάθμιου νοσοκομείου. Παρ’ όλα αυτά, εμείς πρέπει να τον εξετάσουμε. Και αυτό σημαίνει χρόνο και πόρους του νοσοκομείου».

Στην ερώτηση τι πρέπει να γίνει για να εξομαλυνθεί η λειτουργία των ΤΕΠ, η κ. Γεωργοπούλου απαντά «οργάνωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και καλύτερη στελέχωση. Η πρωτοβάθμια πέραν του ότι θα αποσυμφορήσει τα νοσοκομεία, θα εξυπηρετήσει καλύτερα τους ασθενείς. Ενα περιστατικό που έρχεται με πυρετό ή με χρόνιο πρόβλημα όπως ένας επαναλαμβανόμενος πόνος στην κοιλιά, δεν μπορεί να διερευνηθεί σωστά σε συνθήκες εφημερίας, όταν ταυτόχρονα έρχονται εμφράγματα ή τραυματίες από τροχαία. Οπότε και σωστή δουλειά δεν γίνεται, και ταλαιπωρείται ο κόσμος που περιμένει ώρες».

Στην προχθεσινή εφημερία του Πανεπιστημιακού Ρίου εξετάστηκαν στο ΤΕΠ 379 ασθενείς. Το νοσοκομείο εφημερεύει κάθε Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή και Σάββατο. «Στο παθολογικό ιατρείο μέσα στο 24ωρο της εφημερίας μπορεί να δούμε 100 με 150 περιστατικά. Δεν χρήζουν όλα υπηρεσιών τριτοβάθμιου νοσοκομείου. Δεν θα έπρεπε να φτάνουν σε εμάς. Δεν λέω ότι ευθύνονται οι ασθενείς, εφόσον δεν βρίσκουν αλλού να λύσουν το πρόβλημά τους», σημειώνει η κ. Ψαρομυάλου.

Σύμφωνα με την ίδια, οι συνθήκες στο ΤΕΠ έχουν γίνεται δυσκολότερες τα τελευταία χρόνια λόγω της αυξανόμενης ζήτησης υπηρεσιών από τους πολίτες. «Αυτή πιθανόν να σχετίζεται με τη δημοσιονομική κρίση και τη δυσκολία των πολιτών να απευθυνθούν στον ιδιωτικό τομέα, τη σταδιακή υποβάθμιση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, αλλά και των υποστελεχωμένων δευτεροβάθμιων νοσοκομείων», επισημαίνει. «Π.χ. στο νοσοκομείο του Πύργου έχει μείνει μόνο ένας παθολόγος. Εάν λοιπόν ήταν καλύτερα στελεχωμένα τα δευτεροβάθμια νοσοκομεία θα μπορούσαν να κρατήσουν τους ασθενείς και να μην έρχονται σε εμάς απλά σχετικά περιστατικά που χρειάζονται περισσότερη διερεύνηση. Σε κάποιες περιπτώσεις οι ασθενείς παρακάμπτουν τις υπόλοιπες δομές και έρχονται απευθείας σε εμάς. Δεν φταίνε. Το να αποπνέει εμπιστοσύνη μία μονάδα υγείας από κάπου προκύπτει. Αντίθετα, εάν βλέπεις μία δομή να υπολειτουργεί αποφεύγεις να πας».

Καταλήγοντας η κ. Ψαρομυάλου τονίζει ότι «η εφημερία βγαίνει με πολύ κόπο. Οχι μόνο για τους γιατρούς αλλά για όλους τους εργαζόμενους, το νοσηλευτικό και παραϊατρικό προσωπικό. Είναι πολύ έντονο το στρες που ζούμε. Και πολλές φορές καλούμαστε να λύσουμε και άλλα προβλήματα που δεν είναι της αρμοδιότητάς μας όπως γραφειοκρατικά και οργανωτικά».

Το σχέδιο του υπουργείου

Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας επεξεργάζεται σχέδιο για την καλύτερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση των επειγόντων περιστατικών στα νοσοκομεία. Το σχέδιο βασίζεται, μεταξύ άλλων, στην αναβάθμιση του εξοπλισμού και των κτιριακών εγκαταστάσεων των ΤΕΠ, την καλύτερη στελέχωσή τους και την αλλαγή του συστήματος εφημέρευσης. Ο υπουργός Μιχάλης Χρυσοχοΐδης έχει αναφέρει ότι για το 2024 προγραμματίζονται 6.500 προσλήψεις μόνιμου προσωπικού στην Υγεία, μεταξύ των οποίων και για τη στελέχωση των ΤΕΠ. Ηδη έχουν ξεκινήσει έργα αναβάθμισης των ΤΕΠ σε νοσοκομεία του λεκανοπεδίου με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Πριν από ένα χρόνο, έγιναν τα εγκαίνια των ανακαινισμένων ΤΕΠ του «Γ. Γεννηματάς» (με δωρεά του Ιδρύματος Λάτση). «Μας είπαν τότε ότι η νέα χωροταξία θα λύσει το πρόβλημα με τις μεγάλες αναμονές στις εφημερίες. Ομως δεν θεραπεύουν τα ντουβάρια τους ασθενείς», σημειώνει η κ. Καραμπέλη και συνεχίζει, «ακούμε ότι θα γίνει μια προσπάθεια να αλλάξουν οι ζώνες εφημέρευσης. Δεν είναι το πρόβλημα με ποια μονάδα θα εφημερεύουμε μαζί. Ολα τα νοσοκομεία στο ίδιο καζάνι βράζουν».

Πέννυ Μπουλούτζα-kathimerini.gr