Την υιοθέτηση νομοθετικής πρότασης σε ευρωπαϊκό επίπεδο για ένα «Πράσινο Ψηφιακό Πιστοποιητικό» (Digital Green Certificate) στις 17 Μαρτίου 2021, προαναγγέλλει με επιστολή της προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η πρόεδρος της Κομισιόν ξεκινά την επιστολή της, αναφερόμενη στην τηλεδιάσκεψη της 24ης Φεβρουαρίου, όπου συζητήθηκε η πρόταση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για ένα κοινό πιστοποιητικό εμβολιασμού.

Όπως αναφέρει, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, «συμφώνησαμε σε μια από κοινού προσέγγιση με στόχο να διευκολύνουμε το δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης των πολιτών της Ε.Ε.». H πρόταση τίθεται προς υλοποίηση τους επόμενους μήνες.

«Συμφωνήθηκε η θέσπιση, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενός τυποποιημένου, διαλειτουργικού και κοινώς αποδεκτού πιστοποιητικού εμβολιασμού, το οποίο θα πιστοποιεί την κατάσταση του κατόχου του πιστοποιητικού σε σχέση με τον Covid, και πιο συγκεκριμένα εάν έχει εμβολιαστεί, εάν έχει προσκομίσει αρνητικό τεστ ή εάν έχει αναρρώσει ήδη» αναφέρει η κ. φον ντερ Λάιεν.

Προκειμένου να καθιερωθεί αυτό το διαλειτουργικό σύστημα, η πρόεδρος της Κομισιόν, σημειώνει πως βάση είναι η εμπιστοσύνη, ενώ σχετικά με το θέμα των διασφαλίσεων που απαιτούνται από κάθε κράτος – μέλος για την αυθεντικότητα των πληροφοριών στο πιστοποιητικό, «θα πρέπει να καταρτιστούν και να δημοσιοποιηθούν εθνικές λίστες πιστοποιημένων εκδοτικών αρχών και εθνικών μητρώων με τις πιστοποιημένες εκδοτικές αρχές». Όπως επισημαίνει, οι εργασίες αυτές θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί εντός των επόμενων τριών μηνών.

«Στόχος είναι να εγγυηθούμε πως οι πολίτες θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν το δικαίωμα ελεύθερης μετακίνησης τους, χωρίς όμως να τίθεται σε κίνδυνο η δημόσια υγεία. Ταυτόχρονα, θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να αποτραπούν διακρίσεις εις βάρος όσων δεν δύνανται να εμβολιαστούν, πιθανότατα για ιατρικούς λόγους ή λόγω του ότι ανήκουν σε ηλικιακή κατηγορία που ακόμα δεν έχει εμβολιαστεί», τονίζει.

«Για να είναι αποτελεσματικό το ευρωπαϊκό σύστημα, θα πρέπει οι αποφάσεις να μεταφραστούν σε δράσεις σε εθνικό επίπεδο. Αυτό συνεπάγεται ότι θα πρέπει να συμφωνηθούν τα επιμέρους στοιχεία και να υιοθετηθεί το αναγκαίο νομικό πλαίσιο. Βασίζομαι σε εσάς και τη συνεργασία σας. Θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα αυτό ως προτεραιότητα», καταλήγει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Αναλυτικά η επιστολή 

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Κατά την τηλεδιάσκεψη που είχαμε στις 24 Φεβρουαρίου 2021, ένα ουσιαστικό μέρος της συζήτησής μας επικεντρώθηκε στα πιστοποιητικά εμβολιασμού. Συμφωνήσαμε να προχωρήσουμε σε δράσεις βασισμένες σε μια κοινή προσέγγιση προκειμένου να διευκολυνθούν οι ελεύθερες μετακινήσεις ατόμων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αυτή η πρόταση θα διαμορφωθεί με βάση την αξιοσημείωτη προεργασία που έχουμε ήδη κάνει από κοινού κατά τους τελευταίους μήνες. Οι κατευθυντήριες γραμμές σε ό,τι αφορά το αποδεικτικό εμβολιασμού για ιατρικούς λόγους, που συμπεριλαμβάνουν έναν ελάχιστο αριθμό δεδομένων, συμφωνήθηκαν από όλα τα κράτη – μέλη στο δίκτυο e-Health στις 27 Ιανουαρίου 2021. Επιπλέον, στις 19 Φεβρουαρίου, η Επιτροπή Ασφάλειας της Υγείας συμφώνησε σε ένα κοινό και τυποποιημένο σύνολο δεδομένων ως αποδεικτικό των αποτελεσμάτων από τεστ Covid, μαζί με μια λίστα από Rapid Test Αντιγόνου που έχουν αναγνωριστεί από κοινού ως αποτελεσματικά. Αυτό που πρέπει τώρα να κάνουμε είναι να ολοκληρώσουμε αυτή τη δράση, με το οριστικοποιήσουμε επειγόντως και να συμφωνήσουμε για τα αντίστοιχα δεδομένα που θα αποδεικνύουν την ανάρρωση από Covid.

Προκειμένου να καθιερώσουμε ένα διαλειτουργικό σύστημα σε όλη την Ε.Ε., χρειαζόμαστε μόνο ένα νομικό πλαίσιο, θα πρέπει όμως να ολοκληρώσουμε και τις τεχνικές εργασίες τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο για την έκδοση των πιστοποιητικών από αρμόδιους εθνικούς φορείς, καθώς  και για την επαλήθευση μέσω ενός πλαισίου εμπιστοσύνης της Ε.Ε..

Για να αρχίσει να λειτουργεί το σύστημα όταν θα έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες στην Ε.Ε. σε ό,τι αφορά το πλαίσιο εμπιστοσύνης, χρειάζονται ήδη δράσεις σε εθνικό επίπεδο. Αυτό ξεκινάει με τη εφαρμογή των οδηγιών για το αποδεικτικό εμβολιασμού καθώς και για τα συμπεφωνημένα δεδομένα σε ό,τι αφορά τα αποτελέσματα των τεστ. Τα δεδομένα που έχουν ήδη συμφωνηθεί για τα αποτελέσματα των τεστ και τους εμβολιασμούς, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων κωδικοποίησης, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν από τους οργανισμούς σας που διεξάγουν τα τεστ και τους εμβολιασμούς. Είναι άκρως σημαντικό τα κράτη – μέλη να καθιερώσουν τα συστήματα για την έκδοση τέτοιων πιστοποιητικών.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Κομισιόν συνεργάζεται με τα κράτη – μέλη για την καθιέρωση ενός πλαισίου εμπιστοσύνης και των ψηφιακών υποδομών που θα διευκολύνουν την αυθεντικοποίηση των εμβολιασμών, των τεστ και των πιστοποιητικών ανάρρωσης από Covid. Όπως ανέφερα κατά την τηλεδιάσκεψη που είχαμε, αυτές οι εργασίες θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν εντός των επόμενων τριών μηνών, με τη συνεργασία σας.

Το θεμέλιος μιας τέτοιου είδους κοινής προσέγγισης είναι η εμπιστοσύνη. Οι αρχές σε ένα κράτος – μέλος χρειάζονται διαβεβαίωση ότι οι πληροφορίες που συμπεριλαμβάνονται σε ένα πιστοποιητικό που έχει εκδοθεί σε ένα άλλο κράτος – μέλος είναι αληθείς και ότι ανήκουν όντως στον κάτοχο. Όποιος επαληθεύει αυτές τις πληροφορίες θα πρέπει να έχει πρόσβαση μόνο σε έναν περιορισμένο αριθμό από πληροφορίες, οι οποίες θα είναι απαραίτητες. Προκειμένου να γίνει αυτό, οι εθνικές λίστες από τους εξουσιοδοτημένους εκδότες και τα εθνικά μητρώα εκείνων που επιβεβαιώνουν τη γνησιότητα των πιστοποιητικών θα πρέπει να διαμορφωθούν και να δημοσιοποιηθούν. Τα κράτη – μέλη θα πρέπει επίσης να φροντίσουν για τις απαραίτητες υποδομές, διαμορφώνοντας διαδικτυακά συστήματα επαλήθευσης τόσο για τους εκδότες όσο και τους επαληθευτές των πιστοποιητικών, που να συνάδουν με το πλαίσιο εμπιστοσύνης.

Αυτά τα συμπαγή μέτρα θα διασφαλίσουν ότι όλα τα κράτη – μέλη είναι έτοιμα να θέσουν σε εφαρμογή αυτό το διαλειτουργικό σύστημα από τη στιγμή που το πλαίσιο θα τεθεί σε ισχύ. Επιπλέον, τα σχέδια επικοινωνίας σε ό,τι αφορά αυτές τις δράσεις θα πρέπει να υποστηρίζουν μια ομαλή εφαρμογή και υιοθέτηση από τους πολίτες.

Το «Πράσινο Ψηφιακό Πιστοποιητικό» θα σχεδιαστεί για να διευκολύνει τις ελεύθερες μετακινήσεις και για να διασφαλίσει ότι ενώ εξακολουθούν να ισχύουν κάποιοι περιορισμοί, αυτά θα χρησιμοποιούνται όταν θα δικαιολογείται η χρήση τους και στον βαθμό που αυτό είναι απαραίτητο. Ο βασικός στόχος ενός διαλειτουργικού πιστοποιητικού για την Covid είναι να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες θα μπορούν να μετακινούνται ελεύθερα χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η δημόσια υγεία, θα πρέπει να έχουν αυτή τη δυνατότητα. Παράλληλα, θα πρέπει να βεβαιωθούμε ότι μπορούμε να αποτρέψουμε τις διακρίσεις εναντίον εκείνων που δεν είναι σε θέση να εμβολιαστούν, για παράδειγμα για ιατρικούς λόγους ή επειδή δεν αποτελούν μέρος του τάργκετ γκρουπ για το οποίο συνιστάται το εμβόλιο σήμερα, αλλά κατά τα άλλα (π.χ. αρνητικά αποτελέσματα από τεστ) δεν αποτελούν ουσιαστικό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία.

Ένα σύστημα από την Ε.Ε. μπορεί να λειτουργήσει μόνο εάν τα αντίστοιχα εθνικά συστήματα καθιερωθούν εγκαίρως. Αυτό απαιτεί οι αποφάσεις που έχουν ήδη ληφθεί να τεθούν ταχέως σε εφαρμογή, τα υπολειπόμενα στοιχεία να συμφωνηθούν γρήγορα και να υιοθετηθεί χωρίς καθυστέρηση ένα νομικό πλαίσιο.

Βασίζομαι πάνω σας για μια από κοινού δράση, δίνοντας προτεραιότητα σε αυτή το ζήτημα στήριξης των πολιτών και ενίσχυσης των ελεύθερων μετακινήσεών τους.