«Δεν υπάρχουν Δημοκρατικά θερμόμετρα και Ρεπουμπλικανικά θερμόμετρα. Το θέμα είναι αν αναγνωρίζει κανείς τα αντικειμενικά δεδομένα ή όχι».

Ο κυβερνήτης της πολιτείας της Καλιφόρνιας, Γκάβιν Νιούσομ, έχασε την υπομονή του με όσους εξακολουθούν να θεωρούν τις τεραστίων διαστάσεων πυρκαγιές που κατακαίουν τη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ άσχετες με την κλιματική αλλαγή. Προτού γίνει στάχτη έκταση που ξεπερνά τα 2 εκατομμύρια στρέμματα (όσο περίπου η Πελοπόννησος), πριν ο καπνός από την Καλιφόρνια θολώσει το φως του ήλιου ακόμη και στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ, πριν γίνει αντιληπτός, με τη βοήθεια δορυφόρου, ώς και πάνω από την Ευρώπη, η πολυπληθέστερη αμερικανική πολιτεία είχε καταγράψει τις υψηλότερες θερμοκρασίες της ιστορίας της. Λίγο πιο βόρεια, στην πολιτεία της Ουάσιγκτον, που συνήθως επηρεάζεται από το κλίμα του ωκεανού, πυροσβέστες με εμπειρία δεκαετιών έλεγαν ότι δεν είχαν δει ποτέ ξανά τέτοιου είδους πυρκαγιές, καθώς ξηροί άνεμοι από την έρημο υπερπηδούσαν τα Βραχώδη Ορη και έσπρωχναν τις φλόγες από τα βουνά με αστραπιαία ταχύτητα στις απροετοίμαστες πόλεις.

«Ντόναλντ Τραμπ, ξέρεις τι είναι αυτό που πραγματικά απειλεί τα προάστιά μας; Οι πυρκαγιές, οι πλημμύρες, οι κυκλώνες. Πρέπει να δράσουμε. Τώρα», έγραψε ο υποψήφιος του Δημοκρατικού Κόμματος Τζο Μπάιντεν, απευθυνόμενος στον Αμερικανό πρόεδρο. Στην τελική ευθεία για τις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου, ο Τραμπ παίζει συστηματικά το χαρτί της «εγκληματικότητας», του «χάους» και της «ανομίας», ενώ ο Μπάιντεν απαντά ότι ο πραγματικός τρόμος προέρχεται από αλλού. Ο Τραμπ τόλμησε να εμφανιστεί στην Καλιφόρνια, που μύριζε ολόκληρη καπνό και αποκαΐδια και να υποστηρίξει ότι για τις πυρκαγιές φταίει η κακή διαχείριση των δασών (οι ειδικοί συμφωνούν ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα διαχείρισης, αν και η πολιτική αξία της δήλωσης αυτής για τον Τραμπ είναι αμφίβολη, αφού πάνω από τα μισά δάση της πολιτείας είναι υπό την ευθύνη της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, μόνο το 3% ανήκει στην πολιτεία της Καλιφόρνιας και τα υπόλοιπα είναι ιδιωτικά). Ο υπεύθυνος φυσικών πόρων της πολιτείας, Γουέιντ Κρόουφουτ του απάντησε, πολύ ευγενικά, ότι παίζει ρόλο και η κλιματική αλλαγή και ο πρόεδρος τον διαβεβαίωσε ότι «θα δροσίσει». «Μακάρι οι επιστήμονες να συμφωνούσαν μαζί σας», επέμεινε ο Κρόουφουτ και ο Τραμπ έδωσε μία από εκείνες τις απαντήσεις που τον καθιστούν αυτομάτως ακατάλληλο να διαχειριστεί τις τύχες των ΗΠΑ και του κόσμου. «Στην πραγματικότητα» είπε, «δεν νομίζω ότι οι επιστήμονες γνωρίζουν».

Οι χρηματοδότες

Οι δικοί του χρηματοδότες, όμως, από τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων, σίγουρα γνωρίζουν: στα τέσσερα χρόνια της προεδρίας του ο Τραμπ τους βοήθησε να ξεφύγουν από σειρά περιβαλλοντικών ρυθμίσεων που θα επέσπευδαν το αναπόφευκτο τέλος των ρυπογόνων δραστηριοτήτων τους. Ο Τραμπ τους εξυπηρέτησε όχι μόνο καλώντας τη βάση των ψηφοφόρων του να αρνηθεί την κλιματική αλλαγή, αλλά και υιοθετώντας ρυθμίσεις οι οποίες, όπως υπολόγισαν οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης», αν δεν ανατραπούν, θα οδηγήσουν στη συσσώρευση επιπλέον 1,8 δισ. τόνων ρύπων στην ατμόσφαιρα. Μόνο σε ένα σημείο ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος δεν τους έκανε τη χάρη: στις νέες εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Φλόριντα, τις οποίες απαγόρευσε για δέκα χρόνια ακόμη. «Με αυτό, ο Κόλπος του Μεξικού και ο ωκεανός σας θα είναι ασφαλής για πολλά χρόνια ακόμη», είπε ο Τραμπ στις 8 Σεπτεμβρίου, στην τελετή υπογραφής της παράτασης του μορατόριουμ, που έγινε στο Τζούπιτερ της Φλόριντα. Ο Τραμπ έλαβε υπόψη όχι μόνο τις διακομματικές αντιδράσεις στην εγκατάσταση εξεδρών στη θάλασσα σε μια πολιτεία που πλήττεται διαρκώς από κυκλώνες αλλά και την κρίσιμη πολιτική συγκυρία, καθώς η αμφιταλαντευόμενη Φλόριντα μπορεί να κρίνει την έκβαση των προεδρικών εκλογών (ίσως, θα έλεγαν μερικοί, έλαβε υπόψη και το στενό συμφέρον του ως ιδιοκτήτη πολυτελούς ξενοδοχείου στο Παλμ Μπιτς).

Ο Μπάιντεν έσπευσε να τον κατηγορήσει για υποκρισία. «Μέχρι πριν από λίγους μήνες, ο Ντόναλντ Τραμπ σχεδίαζε να επιτρέψει τις εξορύξεις πετρελαίου και αερίου στα ανοικτά της Φλόριντα», δήλωσε. «Τώρα, 56 ημέρες πριν από τις εκλογές, λέει, πολύ βολικά, ότι άλλαξε γνώμη. Απίστευτο. Δεν χρειάζεται να μαντέψετε ποια είναι η δική μου στάση: Είμαι αντίθετος στις νέες εξορύξεις στη θάλασσα».

Το σχέδιο Μπάιντεν

Τον Ιούλιο ο Μπάιντεν παρουσίασε σχέδιο για τη μετατροπή των ΗΠΑ σε οικονομία μηδενικών ρύπων ώς το 2050, το οποίο προβλέπει πολύ σημαντικές δαπάνες, της τάξεως των 500 δισ. ετησίως (35% δημόσιες, 65% ιδιωτικές επενδύσεις) για εξοικονόμηση ενέργειας, υιοθέτηση μη ρυπογόνων τεχνολογιών και δίκαιη μετάβαση των περιοχών που σήμερα εξαρτώνται από τον άνθρακα. Το πρόγραμμα του Μπάιντεν, που ξεπερνά κατά πολύ σε μέγεθος την Πράσινη Συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, έγινε δεκτό με ανάμεικτα συναισθήματα από όσους ανησυχούν για την κλιματική κρίση. Με ενθουσιασμό, που προκύπτει από το γεγονός ότι, έπειτα από τέσσερα χρόνια φρικτής οπισθοδρόμησης επί Ντόναλντ Τραμπ, ο Δημοκρατικός υποψήφιος δεσμεύεται να ασχοληθεί σοβαρά με το πρόβλημα, παρουσιάζοντας μάλιστα ένα σχέδιο πιο φιλόδοξο ακόμη και σε σχέση με όσα ο ίδιος δήλωνε στη διάρκεια των προκριματικών εκλογών. Και με σκεπτικισμό, που προκύπτει από την τεράστια έμφαση που δίνει το πρόγραμμα Μπάιντεν στην τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (Carbon Capture and Storage), μια τεχνολογία που δεν είναι τεχνικά ή εμπορικά βιώσιμη, παρά τις πολυετείς έρευνες και η οποία αποτελεί «γραμμή ζωής» για τις ρυπογόνες βιομηχανίες. Το επιτελείο του Δημοκρατικού υποψηφίου περιλαμβάνει σειρά στελεχών που μετακινήθηκαν τα τελευταία χρόνια μεταξύ κυβέρνησης Ομπάμα και βιομηχανίας φυσικού αερίου, καθώς ο Μπάιντεν δεν έχει ξεφύγει από την επιχειρηματολογία που συνεχίζει να εμφανίζει το φυσικό αέριο ως «καύσιμο-γέφυρα», παρότι είναι και αυτό, ορυκτό καύσιμο.

Αν στο πρόσωπο του Τραμπ, οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων βλέπουν τον σταθερό σύμμαχο που θα κάνει (σχεδόν) οτιδήποτε ζητήσουν, στο πρόσωπο του Μπάιντεν βλέπουν έναν πολιτικό που τουλάχιστον θα τους ρίξει τα σωσίβια που ζητούν, ώστε να μείνουν στην επιφάνεια απαλλασσόμενες μεν από τα μεγαλύτερα «βαρίδια», όπως ο λιγνίτης, αλλά συνεχίζοντας να ρυπαίνουν. Ερευνες της κοινής γνώμης δείχνουν ότι κάθε χρόνο, περισσότεροι Αμερικανοί ευαισθητοποιούνται γύρω από την κλιματική κρίση. Την ίδια ώρα, ενώ το αμερικανικό χρηματιστήριο ευημερεί, οι μετοχές των εταιρειών ορυκτών καυσίμων πέφτουν, αποκαλύπτοντας ένα αβέβαιο μέλλον. Με την ταχύτητα που μετακινούνται τα γκολπόστ, καθώς η δραματική πραγματικότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων αυξάνει τις πιέσεις, ο Μπάιντεν μπορεί να υποχρεωθεί, εφόσον εκλεγεί, να γίνει ακόμη πιο φιλόδοξος.

Ευρυδίκη Μπερσή – kathimerini.gr