Μπλέηντ Ράνερ/Blade Runner (1982): Μια από τις πιο επιδραστικές ταινίες όλων των εποχών, ένα σημείο αναφοράς στην επιστημονική φαντασία, ένα φιλοσοφικό δοκίμιο για τη ζωή

Όταν το μάτι, στην αρχή της ταινίας, ανοίγει, δεν το κάνει για να δει αλλά για να μας δείξει ένα δυστοπικό όραμα: «Έχω δει πράγματα που εσείς οι άνθρωποι δεν θα τα πιστεύατε… πολεμικά πλοία να φλέγονται στις άκρες του αστερισμού του Ωρίωνα… τις ακτίνες Γ να λάμπουν μέσα στο σκοτάδι στην Πύλη Τάνχαουζερ… όλες αυτές οι στιγμές θα χαθούν μέσα στον χρόνο, σαν δάκρυα στη βροχή…» λέει ο Ρόι Μπάτι, καθώς ψυχορραγεί μπροστά στο έκπληκτο βλέμμα του Ντικ Ντέκαρντ.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 
Ο Φόβος Τρώει τα Σωθικά: Ο Φασμπίντερ αναζητά την αγάπη

Ο Ρίντλεϊ Σκοτ παρουσιάζει το Λος Άντζελες του 2019 σαν μια αστική ζούγκλα, κατακλυσμένη με τεράστιους ουρανοξύστες, επιγραφές νέον, γιγάντιες διαφημίσεις με χαμογελαστές γιαπωνέζες να πίνουν κόκα-κόλα, δρόμους γεμάτο κόσμο και όξινη βροχή να πέφτει, ενώ τα διάφορα οχήματα διασχίζουν τον (πάντα) σκοτεινό ουρανό της πόλης. Υπεύθυνος για τα εντυπωσιακά οπτικά εφέ της ταινίας είναι ο Ντάγκλας Τράμπουλ (υπεύθυνος, επίσης, για τα ανεπανάληπτα οπτικά εφέ της ταινίας «2001: Η οδύσσεια του διαστήματος»).

Σε αυτόν τον κόσμο περιπλανιέται ο Ρικ Ντέκαρντ (Χάρισον Φορντ), ένας Μπλέηντ Ράνερ, που του ανατίθεται η αποστολή να εντοπίσει και να εξολοθρεύσει τέσσερα «αντίγραφα» (ανδροειδή, ρέπλικες /replicants), που στασίασαν σε μια αποικία εκτός της Γης και έχουν επιστρέψει στο Λος Άντζελες, παριστάνοντας τους ανθρώπους, με σκοπό να βρουν τον δημιουργό τους. Κατά τη διάρκεια της αποστολής του, ο Ντέκαρντ συναντά την Ρέητσελ (Σον Γιανγκ), που είναι «αντίγραφο» χωρίς η ίδια να το γνωρίζει, και την ερωτεύεται.

Το σάουντρακ της ταινίας που υπογράφει ο Βαγγέλης Παπαθανασίου αποτελεί έναν αριστουργηματικό συνδυασμό ηλεκτρονικής μουσικής με φευγαλέους ήχους από γιαπωνέζικα κομμάτια, ορχήστρες του Καΐρου, ρετρό κομμάτια των ’40s, κουδουνάκια, ανατριχιαστικές φωνές από έναν κόσμο έξω από τόπο και χρόνο. Σε συνδυασμό με τους διαλόγους της ταινίας και τους ήχους του εφιαλτικού περιβάλλοντος του μέλλοντος, δημιουργεί μία κατηγορία από μόνο του

To Μπλέηντ Ράνερ, βασισμένο στη νουβέλα του Φίλιπ Ντικ «Ηλεκτρικό πρόβατο» (Do Androis dream of electric sheep?) δεν είναι μια ταινία είδους αλλά ένα υπέρλαμπρο άστρο, που, φορώντας τον μανδύα της επιστημονικής φαντασίας, διασχίζει τα κινηματογραφικά είδη και χαράζει μια εκθαμβωτική τροχιά.

Η ταινία μιλά για την επιθυμία της ζωής, το αμετάκλητο του θανάτου, την αναζήτηση του χαμένου χρόνου, την αναπόφευκτη φθορά των πραγμάτων. Σ’ αυτό το πολυφυλετικό Λος Άντζελες του 2019, που φαντάζει με προβολή της αρχαίας Βαβυλώνας σ’ ένα ζοφερό μέλλον, “άνθρωποι” και “μηχανές” αλληλοεξοντώνονται, καθώς αγωνίζονται να επιβιώσουν και να βρουν απαντήσεις στα παλιά ερωτήματα: «Ποιος είμαι, από πού έρχομαι, πόσος καιρός μου μένει ακόμα;»

Απαντήσεις που κυλούν και χάνονται, σαν «δάκρυα στη βροχή», στους βρεγμένους και μελαγχολικούς δρόμους αυτής της διαστημικής Βαβέλ. Αυτό που διακυβεύεται είναι και πάλι, όπως σ’ όλα τα σπουδαία έργα τέχνης, η ανθρώπινη μοίρα: η απόγνωση και η μοναξιά των “ανθρώπων”, τα συναισθήματα και η οδύνη των “μηχανών” μπροστά στον φόβο του θανάτου, η επιτακτική ανάγκη για λίγη ζωή ακόμα.

Ο Ντέκαρτ κινείται σαν υπνοβάτης που ξυπνά μέσα σ’ έναν ξένο εφιάλτη, βιώνοντας την εμπειρία να ζεις μέσα στον φόβο, γιατί «αυτό σημαίνει να είσαι σκλάβος».

Ο αξεπέραστος φορμαλισμός της, η λαμπερή σκοτεινιά του νουάρ ύφους, τα οραματικά ντεκόρ, η αλλόκοτη αίσθηση των χώρων (ανοιχτοί και ταυτόχρονα κλειστοί), η δράση της (στο εξωτερικό και συνάμα στο εσωτερικό των ηρώων), η εμπνευσμένη σκηνοθεσία, η σοφή κλιμάκωση της έντασης, της αγωνίας, το υπαινικτικό και διφορούμενο παιχνίδι γύρω από την ταυτότητα του Ντέκαρντ (μια ρέπλικα που δεν “συνταξιοδοτήθηκε” ακόμα;), η στιγμή όπου η ψυχή του Ρόι Μπάτι (Ρούτγκερ Χάουερ) πετά, εν είδει περιστεριού (για πού;), καθιστά την παρακολούθησή της —κάθε φορά— μια ανεπανάληπτη κινηματογραφική εμπειρία.

Υστερόγραφο: Στις 19 Ιουλίου του 2019 (δηλαδή τη χρονιά που το ανδροειδές Ρόι Μπάτι πεθαίνει στη βροχή) ο Ρούτγκερ Χάουερ αφήνει την τελευταία του πνοή

livethere.gr με πληροφορίες από Θωμάς Λιναράς-camerastyloonline / Κώστας Νταλιάνης-presspop.gr / M. Hulot-lifo.gr