Για την εθνική μπάσκετ τα γκαρντ θα έπρεπε να λατρεύονται ως… «θεοί». Όταν έχεις εμφανίσει υπερομάδες στο διεθνές στερέωμα του αθλήματος στηριζόμενες σε δύο και τρεις «κοντούς» και έχεις πετύχει μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις του μπάσκετ, δηλαδή τη νίκη επί των ΗΠΑ στη διοργάνωση του 2006, παίζοντας κατά κύριο λόγο με τρία γκαρντ, η υποβάθμιση του ρόλου των περιφερειακών παικτών μοιάζει με τεράστια άγνοια έως ιεροσυλία. Αυτό φαίνεται να είναι και το κύριο τεχνικό λάθος του Θανάση Σκουρτόπουλου, που οδήγησε στην αποτυχία στο μουντομπάσκετ της Κίνας.

Πολλά πήγαν στραβά, δεν είχαμε ούτε καν την τύχη μαζί μας και ενώ η διαιτησία ήταν απέναντί μας, για να «καταφέρουμε» τελικά να μην προκριθούμε στην οκτάδα της διοργάνωσης. Το μετάλλιο, που έθεταν πολλοί ως στόχο ήταν μάλλον υπερβολή, όταν βλέπεις και τις άλλες ομάδες τι ποιότητα έχουν. Αλλά, του κερατά, μία πρόκριση στις 8 οκτώ καλύτερες ομάδες, την ώρα που διαθέτεις στις τάξεις σου τον MVP του NBA και δύο από τις ποιοτικότερους παίκτες της ευρωλίγκας, μαζί με δυο τρεις έμπειρους και μία φουρνιά ανερχόμενων αστέρων, ήταν απολύτως ρεαλιστικός στόχος.

Κι όμως. Η εμμονή του προπονητή Θανάση Σκουρτόπουλου σε ένα λάθος πλάνο παιχνιδιού, σε συνδυασμό και με κάποια άλλα στοιχεία που δεν πήγαν καλά (π.χ διαιτησία), διέψευσε τις υψηλές προσδοκίες και προσγείωσε απότομα ένα ολόκληρο έθνος, που ήθελε όσο τίποτα άλλο μία διάκριση από την «επίσημη αγαπημένη», μετά από πολλά χρόνια ανομβρίας.

Το καταστροφικό «ψηλό» σχήμα

Ποιο ήταν το τεχνικό πλάνο του κόουτς που αποδείχθηκε λάθος; Μα η μη χρησιμοποίηση δύο κανονικών γκαρντ και η εμμονή στο ψηλό σχήμα με τον Παπανικολάου στο «2». Ουσιαστικά πάνω σε αυτή την ιδέα προετοίμασε όλη την ομάδα, πιστεύοντας ότι θα δώσει ύψος και θα ενισχύσει άμυνα και επίθεση, θεωρώντας ότι ο Παπανικολάου είναι κορυφαίος αμυντικός και θα βάλει και τα σουτ. Διαψεύστηκε σε όλα και μάλιστα σε βαθμό, που ο υπερβολικός χρόνος συμμετοχής, που έδινε στον Παπανικολάου να τον εμφανίζει σαν να έχει εμμονή με τον αθλητικό παίκτη του Ολυμπιακού.

Χρειάστηκαν 4 ματς και ένα χαμένο όνειρο για να καταλάβει ο Σκουρτόπουλος ότι έπρεπε να ξεκινάει τα παιχνίδια με Καλάθη και Σλούκα. Το έκανε με την Τσεχία, κέρδισε μία αξιόλογη ομάδα, αλλά δεν πρόλαβε την πρόκριση, ίσως επειδή έφταιξαν κι άλλα, όπως οι διαιτητικές αποφάσεις σε βάρος μας.

Στο καθοριστικό ματς με την Τσεχία, αποδείχθηκε ότι το σχήμα που ταίριαζε στην ομάδα ήταν με δύο γκαρντ, να παίζουν δηλαδή μαζί για πολύ χρόνο οι Καλάθης και Σλούκας. Και μάλλον αποδείχθηκε ότι όταν χρειαζόταν να δώσει ανάσες στους δύο αυτούς παίκτες, θα έπρεπε να προτιμά είτε τον Λαρεντζάκη και τον Μάντζαρη, που τους είχε παροπλισμένους στο μεγαλύτερο μέρος του τουρνουά (ειδικά και ανεξήγητα τον δεύτερο) ή τον Θανάση Αντετοκούνμπο, που έδειξε ότι μπορούσε να βοηθήσει πιο πολύ την ομάδα.

Η εμμονή με τον Παπανικολάου

Αντί δηλαδή να κοιτάξει πώς θα αξιοποιήσει τους Καλάθη, Σλούκα, που είναι εκ των κορυφαίων γκαρντ στην Ευρώπη και να τους κρατήσει φρέσκους, κοιτούσε περισσότερο πώς θα χωρέσει τον Παπανικολάου στο σχήμα. Αυτό αδίκησε και την ομάδα, αλλά και τον ίδιο τον παίκτη. Ο οποίος στα τρία πιο σημαντικά ματς ήταν «φάντασμα», παρότι έπαιξε σχεδόν τρία δεκάλεπτα στο καθένα. Στο παιχνίδι με τους Βραζιλιάνους ο Σκουρτόπουλος ξεχνάει ότι έχει τέσσερα γκαρντ και δεν βάζει ποτέ στο ματς τους Μάντζαρη και Λαρεντζάκη, ώστε είτε να δώσουν ανάσες στους Καλάθη και Σλούκα (δεν συνυπήρξαν στην πεντάδα όσο θα έπρεπε), είτε να περιορίσουν το χρόνο του μέτριου Παπανικολάου. Σε αυτό το ματς μάλιστα ο Σκουρτόπουλος αποφεύγει επίμονα να δώσει ευκαιρίες στον Θανάση (έπαιξε μόλις 04:10), καίτοι ο νέος παίκτης των Μπακς είναι από τους ελάχιστους στο ρόστερ αυτής της ομάδας, που μπορεί να αλλάξει τον ρυθμό ενός αγώνα, με τα απίθανα (και ενίοτε και ανορθόδοξα) που κάνει στο παρκέ – αυτό αποδείχθηκε περίτρανα στο παιχνίδι με την Τσεχία (έπαιξε 13:10 και είχε 11 πόντους!).

Ο Θανάσης είχε την ευκαιρία να στείλει το μήνυμά του στον προπονητή και στο παιχνίδι με τη Νέα Ζηλανδία, όταν έπαιξε 19:24 και είχε 10 πόντους. Τα στατιστικά του Παπανικολάου στα αντίστοιχα ματς είναι για κλάματα: με τη Βραζιλία παίζει 26:40 και έχει 5 πόντους με 1 στα 2 σουτ. Με τη Νέα Ζηλανδία παίζει 30:01 και έχει μόλις 7 πόντους με 1 εύστοχο στα 8 σουτ (δεινοπάθησαν τα στεφάνια). Και με την Τσεχία παίζει 24:24 και έχει πάλι 5 πόντους με 2 στα 8 σουτ – κι όλη νύχτα να έπαιζαν ο Σκουρτόπουλος θα τον κρατούσε στο παρκέ και εκείνος θα ταλαιπωρούσε τα μάτια μας!

Στο ματς με τη Βραζιλία ο κόουτς αποφεύγει να χρησιμοποιήσει τα δύο αναπληρωματικά γκαρντ και τον Θανάση, στερώντας εναλλακτικές λύσεις από την ομάδα και κυρίως ανάσες από τους Καλάθη και Σλούκα. Κι αυτό παρότι ο Μάντζαρης ειδικά έχει την εμπειρία και την ικανότητα να παίξει άμυνα και να σουτάρει αξιοπρεπώς. Αλλά και ο Λαρεντζάκης «καίγεται» από αυτή τη διαχείριση, γιατί ποτέ δεν ένιωσε ότι έχει την εμπιστοσύνη του προπονητή.

Ακόμα κι όταν ο Σκουρτόπουλος καταλάβαινε ότι χρειαζόταν να παίξει και με Καλάθη και με Σλούκα ταυτόχρονα, μετέθετε τον Παπανικολάου στο «3», θυσιάζοντας τον πολύ πιο αξιόπιστο σουτέρ Παπαπέτρου. Το ζητούμενο σε αυτή την ομάδα, με όλους τους αντίπαλους να έχουν προσαρμοσμένη άμυνα πάνω στον Γιάννη για να περιορίσουν τα «ντράβ» του, ήταν το μακρινό σουτ. Και ενώ ο Παπαπέτρου φαινόταν πιο αξιόπιστος σε αυτό τον τομέα, δεν πήρε τις ευκαιρίες και πάντως δεν βασίστηκε πάνω του ο προπονητής. Απόδειξη; Ότι στο ματς με την Τσεχία παίρνει μόλις τρία σουτ (ευστοχεί σε ένα). Αλήθεια είναι ότι με τη Βραζιλία ήταν άστοχος (μόλις 3 στα 8), αλλά με τη Νέα Ζηλανδία, που βρήκε περισσότερη ελευθερία (την οποία όφειλε ο κόουτς να του την εξασφαλίσει με τα ανάλογα συστήματα πάνω του) πέτυχε 16 πόντους με 6 στα 8 σουτ! Στο ματς με την Τσεχία ο Παπαπέτρου παίζει 7’ λιγότερα από τον Παπανικολάου, χωρίς να καταλάβει κανείς το γιατί.

Η μανία του Σκουρτόπουλου με τα 3-4άρια

Ένα σοβαρό πρόβλημα με το ρόστερ που πήγε στην Κίνα ήταν ότι ο Σκουρτόπουλος επέλεξε έξι τριαροτεσσάρια. Και επειδή στη θέση «4» έπαιζαν αποκλειστικά ο Γιάννης Αντετοκούνμπο και ο Γιώργος Πρίντεζης, κοιτούσε πώς θα χωρέσει τους τρεις εκ των άλλων τεσσάρων (τον Βασιλόπουλο φάνηκε εξ αρχής ότι τον είχε πάρει «τιμητικά» στην αποστολή). Τρεις για μία θέση, στο «3» δεν γίνεται κι έτσι μετέθεσε τον Παπανικολάου στο «2» για να βρεθεί χρόνος και ρόλος κυρίως για τον Παπαπέτρου και λιγότερο για τον Θανάση. Με τέτοια σχέδια στο μυαλό του ήταν λογικό να τα κάνει μαντάρα ο Σκουρτόπουλος, μόλις δυσκόλεψαν τα πράγματα!

Γενικά το πρόβλημα με το πλάνο του Σκουρτόπουλου ήταν το εξής: ενώ κανονικά οι προπονητές έχουν ένα ξεκάθαρο σχέδιο και δουλεύουν βελτιωτικά πάνω σε αυτό, ώστε οι ομάδες να γίνονται καλύτερες όσο προχωρά ένα τουρνουά, ο δικός μας κόουτς έδειχνε να ψάχνεται όλο και περισσότερο όσο κυλούσε η διοργάνωση, με αποκορύφωμα την αλλαγή φιλοσοφίας στο παιχνίδι με την Τσεχία. Ή τις λάθος επιλογές νωρίτερα, στο μοιραίο ματς με τη Βραζιλία – όταν έβαλε τον Γιάννη Αντετοκούνμπο στο «3».

Ο Σκουρτόπουλος όφειλε να κοιτάξει κατ’ αρχήν να βρει περιφερειακούς σουτέρ. Τέτοιοι, είναι αλήθεια, δεν βρίσκονται με ευκολία στο ελληνικό μπάσκετ σήμερα. Θα έπρεπε όμως να ψάξει καλύτερα. Και να αναζητήσει κάποιον πιο αξιόπιστο από εκείνους που πήρε τελικά στην Κίνα. Όχι γιατί κατ’ ανάγκην θα ήταν καλύτερος παίκτης γενικά, αλλά επειδή θα βοηθούσε τη συγκεκριμένη ομάδα, που έχει τον Γιάννη Αντετοκούνμπο στις τάξεις της και ο οποίος θέλει δίπλα του καλούς σουτέρ για να ανοίξουν τις αντίπαλες άμυνες. Ακόμη και ο Μήτογλου για παράδειγμα είναι καλύτερος σουτέρ από κάποιους που πήρε στην ομάδα. Δεν μιλάμε για τον Περπέρογλου, που είναι φαρμάκι, ενώ υπάρχει και ο Βασιλειάδης. Ξανά: δεν είναι σώνει και καλά καλύτεροι παίκτες αυτοί συνολικά από τους επιλεγμένους, αλλά αυτό που ήταν ικανοί να δώσουν (το μακρινό σουτ) θα μπορούσε να αποδειχθεί καθοριστικό.

Και σε κάθε περίπτωση, ακόμη και ο Μάντζαρης, που αγνοήθηκε επιδεικτικά σε όλο το τουρνουά είναι καλύτερος σουτέρ, από άλλους που πήραν χρόνο χωρίς να δικαιώνουν τις προσδοκίες.

Στο τέλος του αγώνα με την Τσεχία, ο Σκουρτόπουλος είπε κάτι που δεν ισχύει. Ότι η ομάδα σχεδιάστηκε με βάση τον Ντόρσεϊ, που υποτίθεται θα ήταν ο γκαρντ, που ήθελε η ομάδα. Αυτό είναι μία έμμεση παραδοχή για το λάθος τεχνικό πλάνο, που τελικά ακολούθησε. Αφού δεν ήρθε ο Ντόρσεϊ, βρες άλλον «κοντό» να σου κάνει τη δουλειά και άσε τον Παπανικολάου για πιο περιορισμένους ρόλους.

Ισορροπίες

Η εθνική μπάσκετ πλήρωσε κι άλλα τεχνικά λάθη, αλλά και κάποιες επιλογές και αδυναμίες του κόουτς Σκουρτόπουλου. Ο οποίος έδειχνε ότι δεν μπορούσε να επιβληθεί στους παίκτες του. Ότι προσπαθούσε να τηρήσει ισορροπίες. Αφού δεν θα έβαζε τον Βασιλόλπουλο, ας έπαιρνε τη σκληρή απόφαση να τον αφήσει εκτός ομάδας και να δοκιμάσει άλλο παίκτη – ο φιλότιμος και μαχητής Παναγιώτης βοήθησε στα προκριματικά και ο Σκουρτόπουλος ήθελε να τον τιμήσει για όλο τον αγώνα που έχει δώσει ως παίκτης και άνθρωπος, αλλά στην Κίνα έμοιαζε απλώς ως κομπάρσος. Και με ευθύνη του προπονητή βεβαίως. Αφού δεν ήθελε τον Μάντζαρη ας έπαιρνε τον Κόνιαρη, που τον πίστευε περισσότερο. Δεν το τόλμησε. Μόλις τραυματίστηκε ο Σλούκας φοβήθηκε να πάει με δεύτερο ή τρίτο γκαρντ τον νεαρό και προτίμησε τελικά τον έμπειρο Μάντζαρη, που τον ξέχασε τελείως μόλις επέστρεψε ο γκαρντ της Φενέρ. Θα μπορούσε επίσης να πάρει τον Κουφό και όχι τον Παπαγιάννη, καθώς ο πρώτος ήταν πιο έτοιμος για μία τέτοια διοργάνωση από τον άγουρο ακόμα Γιώργο, ο οποίος τώρα ξαναβρίσκει ρυθμό στον Παναθηναϊκό. Δεν τον κάλεσε καν όμως τον σέντερ της ΤΣΣΚΑ γιατί ο Κουφός θα αρνιόταν. Είχε… φροντίσει γι’ αυτό νωρίτερα ο Μπουρούσης, λένε οι κακές γλώσσες. Ο αρχηγός της ομάδας δεν ήθελε πίσω του στο «5» να έχει τον Κουφό – ο οποίος κανονικά είναι καλύτερος από τον καρδιτσιώτη σέντερ – αλλά τον Παπαγιάννη, η παρουσία του οποίου δεν ασκεί πίεση στον προπονητή. Είχε φροντίσει με τον τρόπο του (και το «δούλεμα», που είχε πέσει παλαιότερα στις συνάξεις της ομάδας) να δώσει στον συνεσταλμένο ελληνοαμερικανό να καταλάβει ότι δεν είναι και τόσο ευπρόσδεκτος στα μέρη μας. Ο Κουφός θα αρνιόταν μετά τα όσα (καψώνια) έχει περάσει και γι’ αυτό η ομοσπονδία δεν μπήκε καν στον κόπο να τον καλέσει.

Και το κερασάκι με τον Γιάννη

Μέσα σε όλα αυτά το αποκορύφωμα ήταν το πώς αντιμετωπίστηκε ο Γιάννης Αντετοκούνμπο από κάθε εμπλεκόμενο στην υπόθεση της εθνικής και του μουντομπάσκετ. Ο Γιάννης είναι δύσκολο να μη ξανάρθει στην εθνική, ακριβώς επειδή είναι ο Γιάννης. Αλλά κανονικά θα έπρεπε να το σκεφτεί εάν θα ξανάρθει. Διότι δεν έτυχε του απαιτούμενου σεβασμού κανένα. Ούτε από το τεχνικό τιμ, ούτε από τους συμπαίκτες του και τελικά ούτε από τη διαιτησία, όπως φάνηκε στο ματς με την Τσεχία.

Ο Σκουρτόπουλος ουδέποτε έστησε την ομάδα γύρω από τον MVP του NBA. Και μόνο ότι τον έβαλε στο «3» στο τρίτο δεκάλεπτο με την Βραζιλία, όταν όλοι γνώριζαν ότι σε αυτή τη θέση δεν μπορεί να αποδώσει τα λέει όλα. Γιατί το έκανε ο κόουτς αυτό; Μα, για να αφήσει στο «4» τον Πρίντεζη, ο οποίος όντως έκανε ένα καταπληκτικό πρώτο ημίχρονο με τους Βραζιλιάνους. Αλλά ο προπονητής εκεί όφειλε να είναι ξεκάθαρος. Εάν πιστεύεις τον Πρίντεζη, αφήνεις τον Πρίντεζη στην πεντάδα και τον Γιάννη στον πάγκο. Για όσο το παιχνίδι πηγαίνει καλά. Δεν πάς τον Γιάννη στο «3» για να τον ακυρώσεις, νομίζοντας ότι έτσι τους έχεις και τους δύο ικανοποιημένους.

Εάν ήθελε να φτιάξει την ομάδα πάνω στον Γιάννη ο κόουτς θα αναζητούσε παίκτες και συστήματα, με σουτ απ’ έξω για να ανοίξουν οι διάδρομοι και δεν θα έβαζε τους πάντες να τρέχουν προς τη ρακέτα, προκαλώντας τέτοια κίνησε στο ζωγραφιστό, που δεν τη βλέπεις ούτε στην Κηφισίας στις 9 το πρωί. Θα δούλευε καλύτερα το πικ εν ρολ και τη συνεργασία των ψηλών και δεν θα τον άφηνε να πηγαίνει να τρακάρει στην αντίπαλη άμυνα λες και παίζει συγκρουόμενα στα «Αηδονάκια»!

Αντίστοιχα ισχύουν και για τους συμπαίκτες του Γιάννη. Άλλοι επειδή είναι όντως μεγάλες προσωπικότητες και κάποιοι επειδή δεν νιώθουν άνετα να παραχωρούν τον πρώτο ρόλο σε μία ομάδα, στην οποία πράγματι έχουν συμβάλει αρκετά, είδαν αρχικά τον σούπερ σταρ από το ΝΒΑ, όχι με τον τρόπο που απαιτούσε το τουρνουά. Επτά σουτ στον αγώνα με τη Βραζιλία ήταν πολύ λίγα για τον Αντετοκούνμπο. Ο Σκουρτόπουλος όφειλε να του βρει πιο σημαντικό ρόλο και οι συμπαίκτες του να συνεργαστούν καλύτερα μαζί του, υπηρετώντας τα συστήματα, που θα του επέτρεπαν να ξεδιπλώσει το αστείρευτο ταλέντο του.

Αποκαλύφθηκε, λέει ο μύθος τέλος πάντων, ότι οι αμερικάνοι επιστράτευσαν τη συμβολή οκτώ προπονητών τους για να κάνουν τα σχέδια αντιμετώπισης του Γιάννη. Αντίστοιχα θα έπρεπε να κάνουν και οι δικοί μας. Να εργαστούν 8 και 18 προπονητές, αναλυτές, βοηθοί προπονητές και βοηθοί σερβιτόροι αν χρειαζόταν για να βρουν πώς θα αξιοποιήσουν τον Γιάννη.

Το κρίμα είναι ότι οι περισσότεροι παίκτες που πήγαν στην Κίνα είχαν και το ταλέντο και τη διάθεση και το φιλότιμο να βοηθήσουν την εθνική ομάδα. Το πώς φτάσαμε και πάλι, ενώ είχαμε δυνατότητες, να τα κάνουμε σαν τα μούτρα μας και να μαλλιοτραβιόμαστε για το τι έφταιξε, είναι ένα ερώτημα, που απλώς επιβεβαιώνει ότι είμαστε, ως έθνος και ως λαός, ικανοί για το καλύτερο, αλλά και για το χειρότερο. Ειδικά για το δεύτερο τα καταφέρνουμε άκοπα… Στεφάνι κι έξω που λένε…