«Μαμά, δεν θέλω να πεθάνω», φώναξε ο εξάχρονος γιος της Χίμπα, βλέποντας αίμα να κυλάει πάνω στα πόδια του. Για τη μεγάλη πλειονότητα των παιδιών της Βηρυτού, η φονική και καταστροφική έκρηξη στο λιμάνι είχε σημαντικές ψυχολογικές συνέπειες.

«Σοκ» και «τραύμα»

Η UNICEF έκανε λόγο για «σοκ» και «τραύμα» που υπέστησαν τα πιο μικρά παιδιά, μετά την τραγωδία της 4ης Αυγούστου που προκάλεσε τον θάνατο τουλάχιστον 160 ανθρώπων και τον τραυματισμό άλλων 6.000 και πλέον, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έμειναν άστεγοι, εκ των οποίων 100.000 παιδιά, σύμφωνα με την υπηρεσία αυτή του ΟΗΕ. 

Η Χίμπα βρισκόταν μαζί με τον γιο και την κόρη της, βρέφος δεκαέξι ημερών, στο σαλόνι του διαμερίσματός τους σε κεντρική συνοικία της Βηρυτού όταν σημειώθηκε η έκρηξη στην πρωτεύουσα.

«Είχα την εντύπωση ότι όλα τα γυαλικά του σπιτιού χόρευαν γύρω μας», θυμάται η 35χρονη μητέρα.

Ο γιος της πέτρωσε. «Οταν είδε το αίμα να κυλάει πάνω στα πόδια του ήταν υπό το κράτος του σοκ. Αρχισε να ουρλιάζει ‘Μαμά, δεν θέλω να πεθάνω’», προτού πέσει στην αγκαλιά της.

Το μωρό έχασε τις αισθήσεις του

Συνερχόμενη και η ίδια με δυσκολία από το σοκ, προσπάθησε να τον ηρεμήσει.

«Μου απάντησε ‘τι ζωή είναι αυτή; Κοροναϊός και έκρηξη;΄» συνεχίζει. «Φανταστείτε, αυτήν την ερώτηση την κάνει ένα παιδί έξι ετών».

Το μωρό της έχασε τις αισθήσεις του. Χρειάστηκαν είκοσι λεπτά «προτού αρχίσει να κινείται ή να κλαίει», διηγείται η μητέρα, που υπό το κράτος του σοκ, για λίγη ώρα δεν μπορούσε να κατεβάσει γάλα.
Ξανάρχισε να θηλάζει αλλά η ποσότητα δεν ήταν αρκετή και ως εκ τούτου έπρεπε να χρησιμοποιήσει γάλα σε σκόνη.

Η Χίμπα δεν αφήνει τον γιο της να παρακολουθεί ειδήσεις και προσπαθεί να τον απασχολεί μόνιμα με τα παιχνίδια του στο δωμάτιό του.

Αναζήτησε επίσης συμβουλές στο Διαδίκτυο για να ξέρει πώς να του μιλάει, όσο πιο απλά γίνεται και χωρίς να τον τραυματίζει.

«Πετάγεται όταν ακούει θόρυβο»

«Πετάγεται όταν ακούει θόρυβο», διευκρινίζει. «Περνάω πολύ χρόνο μαζί του, για την περίπτωση που θα αισθανθεί την ανάγκη να μιλήσει». 

Η 34χρονη Νούρα στράφηκε κι αυτή στο Διαδίκτυο για να μάθει πώς να συμπεριφέρεται στους γιους της ηλικίας τριών και τεσσάρων ετών. Τους εξήγησε σε ποιο σημείο φοβήθηκε, περιγράφοντας λεπτομερώς τι αισθάνθηκε.

«Ηταν ένα μεγάλο μπουμ», της απάντησε ο μεγαλύτερος. Ο μικρότερος έμεινε σιωπηλός, όμως την επομένη, μόλις ξύπνησε, της ψιθύρισε στ΄αυτί: «Φοβήθηκα πολύ».

Ακόμη και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το τραύμα είναι χειροπιαστό.

Ενα βίντεο που έγινε viral και γυρίστηκε από το γυάλινο άνοιγμα ενός κτιρίου, δείχνει τον καπνό να υψώνεται έπειτα από μια πρώτη έκρηξη στο λιμάνι με ηχητική ‘υπόκρουση’ τις φωνές μιας οικογένειας.

«Μαμά, δεν θέλω να πεθάνω»

«Εκρηξη, έκρηξη», φωνάζει ένα παιδί. Ομως όλα ανατρέπονται μετά τη δεύτερη, πιο ισχυρή, έκρηξη, που φαίνεται να τινάζει στον αέρα τα τζάμια του αστικού διαμερίσματος.

«Μαμά, δεν θέλω να πεθάνω», επαναλαμβάνει, τρομοκρατημένη, η ίδια φωνούλα ανάμεσα σε λυγμούς.
Η μητέρα τρίχρονου κοριτσιού, που υπέκυψε στα τραύματά του, προκάλεσε συγκίνηση, λέγοντας από τις οθόνες της λιβανικής τηλεόρασης: «Θέλω να ζητήσω συγγνώμη από την Αλεξάνδρα, που δεν την πήρα να φύγουμε από τον Λίβανο».

Στα κορεσμένα νοσοκομεία της κατεστραμμένης πρωτεύουσας, οι ανταποκριτές του Γαλλικού Πρακτορείου είδαν δεκάδες τραυματισμένα παιδιά, με το πρόσωπο και τα ρούχα μέσα στο αίμα, συχνά βουβά, καθώς βρίσκονταν σε κατάσταση σοκ.

Σύμφωνα με τη UNICEF, τουλάχιστον τρία παιδιά σκοτώθηκαν και 31 διακομίστηκαν στο νοσοκομείο. Ομως περίπου χίλια τραυματίστηκαν, προσθέτει η υπηρεσία του ΟΗΕ, επικαλούμενη συνεργαζόμενες οργανώσεις. 

«Τα παιδιά θα υποφέρουν από ανησυχία. Ο κάθε θόρυβος θα τα κάνει να φοβούνται μια επανάληψη της τραγωδίας. Θα φοβούνται να φύγουν από τους γονείς τους, μέχρι του σημείου να μην θέλουν να πάνε μόνα τους στην τουαλέτα», λέει η ψυχολόγος Σοφία Μιμάρι.

Εφιάλτες και αίσθημα ενοχής

Θα υπάρχουν επίσης εφιάλτες, σιωπή, απομόνωση «επειδή πολλές ερωτήσεις θα βασανίζουν το μυαλό τους», εξηγεί.

«Δεν πρέπει να τα υποχρεώνουμε να μιλάνε, μπορούμε να μιλάμε για ένα θέμα γύρω από αυτά, να τους δώσουμε την ευκαιρία να θέσουν την ερώτηση όταν θα το θέλουν», συνεχίζει, υπογραμμίζοντας πως αν η κατάστασή τους επιμείνει, θα πρέπει να αναζητηθεί η συμβουλή ενός ειδικού.

«Η ψυχική υγεία των παιδιών που έζησαν την έκρηξη της Βηρυτού μπορεί να απειληθεί σοβαρά», είχε πει αμέσως η βρετανική ΜΚΟ Save the Children, που φοβάται προβλήματα ύπνου, νυχτερινούς τρόμους και «μακροπρόθεσμες συνέπειες» χωρίς την κατάλληλη υποστήριξη.

Οπως ανέφερε, «κάποια παιδιά μπορεί ακόμη να αναπτύξουν αίσθημα ενοχής με τη σκέψη ότι αυτό που έκαναν την ώρα της έκρηξης ήταν αυτό που την πυροδότησε».