Ξημερώματα της 24ης Ιουλίου 2018, η Χριστιάνα Φράγκου βρέθηκε σε ένα σπίτι συγγενών της στην Αγία Παρασκευή. Λίγες ώρες νωρίτερα εκείνη και η οικογένειά της είχαν καταφέρει να σωθούν από την πύρινη λαίλαπα. Είχαν αρχίσει πλέον να αντιλαμβάνονται το μέγεθος της καταστροφής και ένιωθαν τελείως χαμένοι. Ο σύζυγός της και η μητέρα της αποφάσισαν να πάνε πίσω στο σπίτι τους στο Κόκκινο Λιμανάκι. Από το ραδιόφωνο άκουσαν την τραγική είδηση για το οικόπεδο στο οποίο έχασαν τη ζωή τους 26 άνθρωποι. Η είδηση έλεγε αρχικά για ένα νυχτερινό κέντρο οπότε δεν πέρασε από το μυαλό τους πως θα μπορούσε να αφορά το δικό τους σπίτι. Oταν έφτασαν εκεί, ένας αστυνομικός τούς σταμάτησε και δεν τους άφησε να μπουν. Συγκλονισμένοι άκουσαν τι είχε συμβεί.

Μέχρι το μεσημέρι, κάμερες είχαν στηθεί έξω από το σπίτι τους και έκπληκτοι άρχισαν να αντιλαμβάνονται πως ξεκινούσε μια συντονισμένη επίθεση εναντίον τους: «Eνα αφήγημα αναπαραγόταν με απίστευτη ταχύτητα, που ουσιαστικά μας στοχοποιούσε. Ξαφνικά δεν ήμασταν πλέον παθόντες αλλά οι καταπατητές του οικοπέδου του θανάτου και λίγο ή πολύ υπεύθυνοι για την καταστροφή στο Μάτι», λέει στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ η κ. Φράγκου. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, πέρα από το τραύμα της φωτιάς, είχε να αντιμετωπίσει σκληρές επιθέσεις στην οικογένειά της αλλά και μια σειρά εμποδίων στην αποκατάσταση του σπιτιού της.

Το ιστορικό

Η πρώτη καταγραφή της εν λόγω έκτασης είχε γίνει το 1837 ως κτήμα ιδιοκτησίας της Μονής Πεντέλης. Στα τέλη της δεκαετίας του ’20 το συγκεκριμένο οικόπεδο ήταν μέσα στις εκτάσεις που μοιράστηκαν σε κληρούχους καλλιεργητές και το 1938 η γιαγιά της Φράγκου το αγόρασε μαζί με τις δύο αδερφές της από κάποιον κληρούχο. Το πρώτο σπίτι που έχτισαν καταστράφηκε στον πόλεμο, και το 1948 έχτισαν το πέτρινο σπίτι με την κυκλική φόρμα το οποίο υπάρχει, έστω και καμένο, μέχρι σήμερα. Με θέα τη θάλασσα, το οικόπεδο τελειώνει σε έναν γκρεμό 15 μέτρων από το νερό. Από κάτω δεν υπάρχει παραλία αλλά βράχια. Ο παππούς της όμως, που λάτρευε τη θάλασσα και το ψάρεμα, είχε λαξεύσει στις πέτρες σκαλιά, και αυτά είναι που δεκαετίες αργότερα θα έσωζαν την εγγονή του και άλλους 37 ανθρώπους.

Σύμφωνα με την κ. Φράγκου, ουδέποτε η οικογένεια αυτά τα 70 χρόνια είχε περιφράξει το οικόπεδο προς τη μεριά της θάλασσας. Ως προς την πρόσβαση σε μία από τις πέντε παραλίες της ευρύτερης περιοχής, υπάρχουν οκτώ –πολύ μικρές– δίοδοι. Η κοντινότερη στην οικία Φράγκου είναι τρία οικόπεδα πιο κάτω.

Η Χριστιάνα Φράγκου περνούσε τα καλοκαίρια σε αυτό το σπίτι, το αγαπούσε, γι’ αυτό και το 2015 αποφάσισαν με τον σύζυγό της και τους δύο γιους τους να μετακομίσουν μόνιμα εκεί. Ασχολούνται επαγγελματικά με τη βιολογική καλλιέργεια και είχαν φυτέψει ελιές, συκιές και βότανα.

Το απόγευμα της 23ης Ιουλίου, όταν άκουσαν πως η φωτιά προχωρούσε γρήγορα, ανησύχησαν κυρίως γιατί φυσούσε αέρας δυτικός. Λίγο μετά τις 18.30 ξεκίνησαν να βάζουν τις γάτες και τον σκύλο στο αυτοκίνητο για να φύγουν. Η 80χρονη μητέρα της όμως κάτι έψαχνε στο σπίτι και αργούσε. Η καθυστέρηση εκείνη ίσως τους έσωσε – ένας γείτονας, που είχε ήδη φύγει, επέστρεψε και τους μετέφερε με αγωνία πως ο δρόμος διαφυγής ήταν τελείως μπλοκαρισμένος. Πως ήταν θέμα χρόνου η φωτιά να τους φτάσει. Μέχρι να ξεφορτώσουν τα ζώα από το αυτοκίνητο είδαν κόσμο πανικόβλητο να τρέχει προς το μέρος τους.

«Αλλοι με αυτοκίνητα, άλλοι ξυπόλυτοι με παιδιά στις αγκαλιές, φώναζαν βοήθεια, καιγόμαστε». Ομως η μοναδική δίοδος προς την παραλία κοντά στο οικόπεδό τους ήταν κλειστή από ένα πεύκο που φλεγόταν. Ενας από τους τελευταίους επιζώντες, που μπήκε στο κτήμα, μίλησε στην «Κ» για τις δραματικές στιγμές που έζησαν και θυμάται έναν άνδρα (αργότερα έμαθε πως ήταν ο κ. Φράγκος) να φωνάζει στον κόσμο να μπουν στο οικόπεδό του. Τον ακολούθησαν στο απόκρημνο μονοπάτι στα βράχια. Κάποιοι χτύπησαν άσχημα κατεβαίνοντας αλλά βρήκαν καταφύγιο στο νερό. Λίγο πριν από τα μεσάνυχτα, τους μάζεψε ένα ψαράδικο.

Οι αντιδράσεις

Την επόμενη κιόλας ημέρα δημοσιογράφοι από όλο τον κόσμο είχαν στήσει τα συνεργεία τους έξω από τη μάντρα της ιδιοκτησίας Φράγκου. Πολύ γρήγορα, πολιτικοί, ακόμα και υπουργοί, έκαναν δηλώσεις (ακόμα και συνέντευξη Τύπου έγινε) για το εν λόγω ακίνητο – πως ήταν θέμα χρόνου να γκρεμίσουν τη μάντρα, αλλά και τα κτίσματα που ήταν αυθαίρετα (σύμφωνα με τον νόμο για τα αυθαίρετα δεν ισχύει, αφού πρόκειται για κτίσμα προ του 1955). «Είχε ξεκινήσει ένας πόλεμος. Για εβδομάδες μετά την πυρκαγιά, δεχόμασταν δεκάδες τηλεφωνήματα την ημέρα.

Διαβάζαμε δηλώσεις που δεν είχαμε κάνει ποτέ. Αγνωστος κόσμος προσπαθούσε να μπει μέσα στο κτήμα μας από περιέργεια και μόνο για να δει το σημείο όπου χάθηκαν οι άνθρωποι. Οταν τους αρνιόμασταν, εξαγριώνονταν και μας έβριζαν».

Η περιπέτεια με τους δασικούς χάρτες

Στην ιστορία «έμπλεξαν» και παλαιότερες υποθέσεις ενός θείου της κ. Φράγκου, πρώην νομάρχη, που δεν είχε όμως καμία ιδιοκτησιακή σχέση με το ακίνητο. «Ηταν σαφές σε εμάς πως οι επιθέσεις εξυπηρετούσαν πολιτικούς λόγους, για να καλυφθούν τυχόν ευθύνες για το τι συνέβη», λέει σήμερα η ίδια.

Δυσκολίες με το εν λόγω οικόπεδο πράγματι υπήρχαν στο παρελθόν. Το 1983, το ελληνικό Δημόσιο είχε συντάξει προσωρινούς δασικούς χάρτες διεκδικώντας διάσπαρτα ως δημόσιες δασικές εκτάσεις και κάποια από τα εν λόγω τμήματα των αγροτικών κλήρων στην περιοχή. Η μητέρα της κ. Φράγκου έχοντας τα συμβόλαια της δικής της μητέρας από όπου προέκυπτε πως πρόκειται για αγροτικό κλήρο, ποτέ δεν ανησύχησε πραγματικά. Υπέβαλε τότε αντιρρήσεις, αλλά η διαδικασία ποτέ δεν προχώρησε. Αλλοι ιδιοκτήτες όμως –και εκείνοι κληρούχοι– είχαν προσφύγει τότε στα δικαστήρια και είχαν δικαιωθεί.

Ο παππούς της κ. Φράγκου είχε λαξεύσει σκαλιά στους βράχους, δημιουργώντας μια δίοδο προς τη θάλασσα.

Μετά την πυρκαγιά του Ιουλίου και ενώ τα περισσότερα σπίτια της περιοχής ήταν κατεστραμμένα, αναρτήθηκε ο δασικός χάρτης που χαρακτηρίζει μεγάλο μέρος της περιοχής Κόκκινο Λιμανάκι αδιευκρίνιστο ή δασικό. Και το οικόπεδο της κ. Φράγκου φαίνεται και πάλι ως δασικό.

Σύμφωνα με την ίδια, τα προβλήματα του εν λόγω δασικού χάρτη είναι πολλά: «Δείχνει, για παράδειγμα, κομμάτια της λεωφόρου Μαραθώνος ως δάσος ή δεν έχουν περάσει δικαστικές αποφάσεις ανθρώπων που με την πρώτη ανάρτηση του προσωρινού χάρτη είχαν δικαιωθεί», εξηγεί. Τώρα θα πρέπει να καταθέσει τις αντιρρήσεις της για τους χάρτες, οι οποίες άγνωστο πότε θα συζητηθούν. Μέχρι τότε, δεν μπορεί να ξεκινήσει η διαδικασία της επισκευής του σπιτιού της. Εδώ και 16 μήνες μένει σε συγγενικό σπίτι και, όπως και άλλοι πυρόπληκτοι, απλώς περιμένει.

Η στήριξη

Σε όλη αυτή την εξαιρετικά δύσκολη περίοδο, το μόνο που ίσως τη βοήθησε ήταν η στήριξη και η αγάπη που εισέπραξε από τους ανθρώπους που σώθηκαν μπαίνοντας στο κτήμα της και κατεβαίνοντας στη θάλασσα μαζί της, αλλά κυρίως η στάση των συγγενών των θυμάτων. «Μας ζήτησαν κάποιοι να έρθουν να δουν τον χώρο, εννοείται πως το κάναμε και ήταν αξιοπρεπέστατοι και άψογοι απέναντί μας», καταλήγει.

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΑΚΑΟΥΝΑΚΗ-kathimerini.gr