Οδηγός επιβίωσης για τους τελευταίους μήνες της πανδημίας και την επιστροφή στη φυσιολογική ζωή

Κουραστήκαμε να ζούμε κατά τον σημερινό τρόπο. Μας λείπουν οι δικοί μας, η διασκέδαση, τα φιλιά του αποχαιρετισμού και του καλωσορίσματος, η προετοιμασία του κολατσιού για τα παιδιά πριν πάνε σχολείο. Νοσταλγούμε τα ταξίδια, τα μπαρ, τα κουτσομπολιά στο γραφείο, τους κινηματογράφους και τις αθλητικές διοργανώσεις. Εν ολίγοις, μας λείπει η φυσιολογική ζωή, η «κανονικότητά μας». Αν καταφέρουμε να αντέξουμε αυτούς τους τελευταίους μήνες της πανδημίας, θα ανακτήσουμε την καθημερινότητά μας ή τουλάχιστον, μία νέα εκδοχή της.

Οι εμβολιασμοί ξεκίνησαν και όπως δήλωσε ο λοιμωξιολόγος δρ Αντονι Φάουτσι «έρχεται βοήθεια». Ομως, κανένα εμβόλιο, όσο αποτελεσματικό και αν είναι, δεν πρόκειται να μεταβάλει μονομιάς τη ζωή μας. Θα χρειαστούν μήνες για να ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός του γενικού πληθυσμού. Σε αυτό το χρονικό διάστημα, όσο περισσότερο δυσχεραίνουμε τη διασπορά του κορωνοϊού, τηρώντας τις υποχρεώσεις μας, δηλαδή, τη συστηματική χρήση μάσκας και την ελαχιστοποίηση των κοινωνικών μας συναναστροφών, τόσο ταχύτερα το εμβόλιο θα βάλει τελεία στην εξέλιξη της πανδημίας.

Η ασφαλής φυσαλίδα

Το 47% των Αμερικανών δημιούργησε «κοινωνικές φυσαλίδες», στις οποίες συμμετέχουν τα μέλη δύο ή περισσότερων οικογενειών, που συμφωνούν ότι θα τηρούν ευλαβικά τα μέτρα προστασίας. Αυτό τους δίνει τη δυνατότητα να συναντιούνται χωρίς να κινδυνεύουν να προσβληθούν από COVID-19. Ακόμα, όμως, και αν δημιουργήσατε μία τέτοια φυσαλίδα, οφείλετε να ελέγξετε ότι δεν έχει κενά ασφαλείας. Αυτό βέβαια απαιτεί απόλυτη ειλικρίνεια από όλους σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνουν ή παραμελούν.

Να φοράτε μάσκα 

Μελέτη του Ινστιτούτου Mετρήσεων Υγείας και Αξιολόγησης του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον έδειξε ότι η χρήση μάσκας, αν επιβαλλόταν καθολικά στις ΗΠΑ, θα έσωζε ώς τον Φεβρουάριο 130.000 ζωές. Η συμβολή της μάσκας, άλλωστε, στην αποτροπή των λοιμώξεων έχει καταγραφεί από πλήθος ερευνών. Επιλέξτε, λοιπόν, μία μάσκα με δύο ή τρεις στρώσεις, που να ταιριάζει καλά και να καλύπτει σωστά το πρόσωπο. «Οτιδήποτε είναι καλύτερο από το τίποτα», επισημαίνει η Λίνζεϊ Μαρς, καθηγήτρια Πολιτικής και Περιβαλλοντικής Μηχανικής στο πανεπιστήμιο Virginia Tech.

Διασκέδαση στην ύπαιθρο

Αποφασίζοντας πώς θα περάσετε τον χρόνο σας τον χειμώνα, κοιτάξτε το ρολόι σας. Αν βρίσκεστε σε κλειστό χώρο με άτομα που δεν συγκατοικούν μαζί σας, φορέστε μάσκα και φροντίστε η επίσκεψη να είναι όσο πιο σύντομη γίνεται. Αλλιώς ντυθείτε ζεστά, φορέστε γάντια, πάρτε κουβέρτες, σόμπες εξωτερικών χώρων και διασκεδάστε εκτός οικίας, στην ύπαιθρο. Στους κλειστούς χώρους (σπίτι, γραφείο, εστιατόριο, εκκλησία) μπορεί να κολλήσετε από κάποιον φορέα του κορωνοϊού  που στέκεται σε μεγάλη απόσταση. Αρκεί να αναπνέετε  τον ίδιο αέρα για αρκετό χρόνο. Παρότι οι επιστήμονες δεν έχουν καταλήξει πόσος χρόνος κοινωνικής επαφής  μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής, σύμφωνα με υπολογισμούς που βασίζονται  στην ιχνηλάτηση των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων, η καλύτερη λύση για να παραμείνουμε υγιείς είναι η συνεχής χρήση μάσκας και ο περιορισμός των δραστηριοτήτων σε κλειστούς χώρους (ψώνια, κομμωτήρια) στα 30 λεπτά.

Φροντίστε τον εαυτό σας

Ο κορωνοϊός μπορεί να είναι τρομακτικός, αλλά έχουμε μάθει πια πολλά για την παρακολούθηση της νόσου στο σπίτι και για το αν και πότε πρέπει να νοσηλευθούμε. Οι γνώσεις αυτές αξιοποιούνται από τον ιατρικό κόσμο και έχουν οδηγήσει σε δραστική μείωση των θανάτων.
Στεροειδή, όπως η δεξαμεθαζόνη, έχουν βοηθήσει στη μείωση κατά ένα τρίτο του ποσοστού θανάτων σε νοσηλευόμενους ασθενείς. Παρά τα μικρά αποθέματα, μονοκλωνικά αντισώματα αποδείχθηκαν ικανά να μειώσουν τον χρόνο παραμονής ασθενών σε νοσοκομεία, εφόσον χορηγηθούν στα πρώτα στάδια της λοίμωξης. Τέτοια θεραπεία έλαβε ο πρόεδρος Τραμπ.

Η μεγάλη πλειονότητα ασθενών με COVID-19 θα αντιμετωπίσει την ασθένεια παραμένοντας στο σπίτι. Μιλήστε με τον ιατρό σας μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων και φτιάξτε πρόγραμμα παρακολούθησης της πορείας της υγείας σας, ενημερώνοντας τον ιατρό για κάθε επιδείνωση.

«Σώστε» έναν υγειονομικό

Παρότι οι υγειονομικοί βρίσκονται στα πρόθυρα κατάρρευσης, τα χειροκροτήματα και οι ζητωκραυγές ως αναγνώριση του έργου τους, χαρακτηριστικά της πρώτης φάσης της πανδημίας, έχουν τελειώσει οριστικά. Οπως σημειώνει η ψυχίατρος του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, δρ Τζέσικα Γκολντ, «κανείς δεν χειροκροτεί πια. Το έχουν ξεπεράσει». Πολλοί υγειονομικοί, ωστόσο, χάνουν το κουράγιο τους, βλέποντας τη χαλαρή αντιμετώπιση στην καταπολέμηση του κορωνοϊού. Οπως επισημαίνει η Τζίνα Σάλτσμαν, βοηθός ιατρού στο Σικάγο, «είναι αποκαρδιωτικό να βλέπουμε ανέμελα πλήθη, χωρίς μάσκα, να διασκεδάζουν. Ερχόμαστε καθημερινά στο γραφείο ώστε να κρατήσουμε τους πάντες υγιείς, κάτι που δυστυχώς δεν κάνουν οι πολίτες».

Αν νιώθετε άρρωστος, πρέπει αν υποβληθείτε σε τεστ για COVID-19. Ξηρός βήχας, κόπωση, πονοκέφαλος, πυρετός ή απώλεια όσφρησης και γεύσης είναι μερικά από τα πιο κοινά συμπτώματα. Αφού υποβληθείτε στο τεστ, παραμείνετε μακριά από άλλους ανθρώπους και ειδοποιήστε όσους ήλθαν  σε επαφή μαζί σας τις τελευταίες ημέρες, έτσι ώστε να λάβουν προφυλάξεις, έως ότου βγουν τα αποτελέσματα του δικού σας τεστ. Τα τεστ προσφέρουν πιο αξιόπιστα αποτελέσματα εάν βρίσκεστε στην πρώτη εβδομάδα συμπτωμάτων.

Παρακολουθήστε τα συμπτώματά σας

Σημειώστε την πρώτη ημέρα εμφάνισης συμπτωμάτων και καταγράψτε τα αναλυτικά όπως και τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα σας. Παρότι κάθε ασθενής είναι διαφορετικός, οι ιατροί εκτιμούν ότι η περίοδος από την πέμπτη μέχρι και τη δέκατη ημέρα της ασθένειας είναι η πιο επικίνδυνη για την εμφάνιση αναπνευστικών επιπλοκών. Η φύση της ασθένειας καθιστά επιτακτική την επικοινωνία με τον ιατρό κατά τη διάρκεια της κατ’ οίκον νοσηλείας.

Αποκτήστε παλμικό οξύμετρο

Ο καλύτερος τρόπος ελέγχου της κατάστασης της υγείας σας όταν έχετε προσβληθεί από COVID-19 είναι η παρακολούθηση των επιπέδων οξυγόνου στο αίμα σας, χάρη σε μία μικρή συσκευή, η οποία προσαρμόζεται στο δάχτυλο. Εάν τα επίπεδα οξυγόνου υποχωρήσουν κάτω από 93, τότε αυτό μπορεί να αποτελεί σημάδι επιδείνωσης και θα πρέπει να ειδοποιήσετε αμέσως τον ιατρό σας ή να μεταβείτε σε νοσοκομείο αναφοράς.
Συμβουλή: Μην ξεχνάτε ότι το παλμικό οξύμετρο είναι σχεδιασμένο για να διαβάζεται από νοσηλευτή, ο οποίος στέκεται απέναντί σας. Μπορεί έτσι να διαβάσετε ανάποδα τη μέτρηση, νομίζοντας ότι το οξυγόνο σας έχει πέσει στο 86, ενώ η συσκευή έχει καταγράψει υγιές ποσοστό 98.

Φροντίδα σε όσους νοσούν από COVID-19

Η φροντίδα για κάποιον που νοσεί από κορωνοϊό είναι η ίδια όπως και για τους ασθενείς της εποχικής γρίπης. Προσφέρετέ του ψυχολογική στήριξη, πολλά υγρά, σούπες και αντιπυρετικά φάρμακα. Παρακολουθείτε τη θερμοκρασία και καταγράψτε το ποσοστό οξυγόνου στο αίμα, με τακτικές μετρήσεις του οξυμέτρου. Να φοράτε πάντα μάσκα στο δωμάτιο του ασθενούς, ακόμη και όταν δεν είναι εκεί ή έχει αναρρώσει. Σταγονίδια COVID-19 είναι ικανά να επιβιώσουν ακόμη και τρεις ημέρες σε διάφορες επιφάνειες.

Η μακρά και επώδυνη ανάρρωση

Δεν είναι ακόμη σαφές πόσοι συνεχίζουν να εμφανίζουν χρόνια και ενίοτε βαριά συμπτώματα COVID-19 μετά την ανάρρωσή τους. Τέτοια συμπτώματα –από δύσπνοια μέχρι καρδιακά, γνωσιολογικά και ψυχικά προβλήματα– ταλαιπωρούν ήδη μεγάλο αριθμό ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Ακόμη και για ασθενείς, οι οποίοι νόσησαν ελαφρά και δεν χρειάσθηκε να νοσηλευθούν, η ανάρρωση μπορεί να είναι μακρά και επώδυνη, με συνδυασμό επίμονων συμπτωμάτων.

Τι πρέπει να γνωρίζετε για τα νέα εμβόλια

Για την ώρα, δεν υπάρχουν αρκετές δόσεις εμβολίων για όλους. Θα χρειασθεί χρόνος για την παρασκευή και τη χορήγηση του εμβολίου, σε δύο δόσεις. Καθώς, όμως, νέα σκευάσματα λαμβάνουν έγκριση, ο χρόνος αναμονής θα μειωθεί.

Ο καθολικός εμβολιασμός

Η επιτυχία των νέων εμβολίων θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες, ενώ πολλά μπορούν ακόμη να πάνε στραβά. Η πρώτη πρόκληση αφορά την παρασκευή και την προώθηση. Οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν αντιμετωπίσει ελλείψεις περιφερειακών υλικών, όπως σακούλες αποθήκευσης των δόσεων, ικανές να αντέχουν στις ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες που απαιτεί η αποθήκευση κάποιων εμβολίων. Οι πολιτειακές αρχές πρέπει να συντονισθούν με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση για τη δημιουργία χώρων εμβολιασμού.

Σκοτεινό σύννεφο

Τα εμβόλια θα είναι λιγότερο αποτελεσματικά αν χορηγηθούν σε πληθυσμό, ο οποίος αντιμετωπίζει έξαρση της μετάδοσης του κορωνοϊού, όπως συμβαίνει σήμερα στις ΗΠΑ. Ο δρ Ντέιβιντ Λένχαρτ εξηγεί ότι η αποτελεσματικότητα 95% ενός εμβολίου, όπως αυτών της Moderna και της Pfizer, αποτελεί καλή «πυροσβεστική μάνικα» κατά της εξάπλωσης. Το μέγεθος της πυρκαγιάς, όμως, παραμένει ο κυριότερος παράγοντας διαμόρφωσης της μελλοντικής καταστροφής. Ακόμη και εάν το εμβόλιο μοιραστεί με τον αναμενόμενο ταχύ ρυθμό και με τις παρούσες επιδημιολογικές συνθήκες, οι ειδικοί προβλέπουν ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να καταγράφουν μεγάλες ανθρώπινες απώλειες για τουλάχιστον έξι μήνες. Σχεδόν 10 εκατ. Αμερικανοί θα προσβληθούν από κορωνοϊό και πάνω από 160.000 θα πεθάνουν. Υπάρχει, όμως, αισιόδοξη θεώρηση της κατάστασης: τα μέτρα υγειονομικής προστασίας, όπως η μάσκα, οι αποστάσεις και τα rapid τεστ, μπορούν να προλάβουν τον θάνατο περισσότερων από 100.000 πολιτών μέσα στους επόμενους έξι μήνες.

Οι προβλέψεις για το μέλλον

Η έναρξη των εμβολιασμών σημαίνει ότι το τέλος της πανδημίας είναι ορατό. Η ζωή θα επιστρέψει στους κανονικούς της ρυθμούς στα μέσα με τέλη του 2021, ανάλογα με τον αριθμό των εμβολιασθέντων. Νωρίτερα αυτό τον μήνα, οι Times της Νέας Υόρκης μίλησαν με τον δρα Φάουτσι, ζητώντας τις προβλέψεις του για την άνοιξη: «Η αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση επιδημικών φαινομένων και ιδιαίτερα για τις ασθένειες του αναπνευστικού, είναι ο εμβολιασμός. Τα περιοριστικά μέτρα αποτελούν ανάχωμα, μέχρι την κυκλοφορία εμβολίου. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο επιμένω ότι η υιοθέτηση αυστηρών υγειονομικών μέτρων είναι αναγκαία. Μόνο έτσι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη λοίμωξη έως ότου εμβολιασθεί ικανό ποσοστό πληθυσμού και δημιουργηθεί η ομπρέλα προστασίας της ανοσίας της αγέλης. Εχουμε πατάξει ανάλογες επιδημίες στο παρελθόν. Το πετύχαμε με την ευλογιά, την ιλαρά, μπορούμε να το κάνουμε και με τον κορωνοϊό. Αυτό απαιτεί την ανάπτυξη πολύ αποτελεσματικού εμβολίου. Ευτυχώς αυτό υπάρχει. Εχουμε μάλιστα ήδη πολλά εμβόλια, δύο εκ των οποίων είναι αποδεδειγμένα πολύ αποτελεσματικά, ενώ είμαι αισιόδοξος ότι και τα επόμενα θα είναι και αυτά εξίσου αποτελεσματικά.

Το δεύτερο κρίσιμο μέρος αφορά τον εμβολιασμό της πλειονότητας του πληθυσμού. Εκτιμώ ότι το ποσοστό αυτό στις ΗΠΑ θα πρέπει να είναι 70 με 75%. Αν το κάνουμε, αυτό θα αποτελέσει δείκτη ότι η ζωή μπορεί να επιστρέψει στους κανονικούς της ρυθμούς».

Υποχώρηση του εμβολιαστικού σκεπτικισμού

«Παρότι οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν θα εμβολιασθούν πριν από την άνοιξη, οι πρώτοι εμβολιασμοί αποτελούν προμήνυμα καλύτερων ημερών. Ρωτήσαμε επιδημιολόγους για τις προβλέψεις τους: Πότε θα μπορέσουμε να πάμε στο θέατρο και στον κινηματογράφο; Εξαρτάται από τον αριθμό εμβολιασμών και το ιικό φορτίο στην κοινότητα. Αν ακολουθήσουμε εξοντωτικό ρυθμό και εμβολιάσουμε τους πάντες μέχρι τον Ιούλιο ή το αργότερο τον Σεπτέμβριο θα μπορείτε να κάνετε ό,τι θέλετε», λέει ο δρ Φάουτσι.

Ο «δείκτης θετικότητας»

Παρότι η πανδημία εξακολουθεί να εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο, το φως στην άκρη του πανδημικού τούνελ είναι σήμερα πιο φωτεινό. Επιμένοντας στην τήρηση των μέτρων προστασίας μπορούμε να επιβραδύνουμε τον ιό και να σώσουμε ζωές.

Ενας σημαντικός αριθμός που πρέπει να προσέχουμε είναι ο «δείκτης θετικότητας» στην κοινότητα ή στην περιοχή μας, δηλαδή το ποσοστό των θετικών τεστ επί του συνόλου των εξετάσεων που διενεργήθηκαν. Πρόκειται για έναν εξαιρετικό δείκτη του κινδύνου μόλυνσης που διατρέχουμε. Οταν αυτός σε μια κοινότητα παραμένει κάτω του 5% επί δύο εβδομάδες, σημαίνει ότι έχουν περιοριστεί σημαντικά οι πιθανότητες επαφής με κάποιο κρούσμα.

Αντιθέτως, η αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων και του «δείκτη θετικότητας» επιβάλλει την άμεση ενίσχυση των μέτρων πρόληψης και προστασίας, ιδιαίτερα αν ανήκετε σε ευπαθή ομάδα. Ελαττώστε τις επισκέψεις στα καταστήματα. Μην καλείτε φίλους στο σπίτι, ούτε για λίγα λεπτά. Διατηρήστε απόσταση τουλάχιστον 1,5 μέτρου από οποιονδήποτε δεν συγκατοικεί στο ίδιο σπίτι με εσάς, ξεχάστε τα κομμωτήρια και τα μανικιούρ και φοράτε μάσκα.

Η ζωή εν καιρώ πανδημίας

«Η παραμονή στο σπίτι με τα παιδιά μου μού απέδειξε ότι η ζωή με λιγότερες υποχρεώσεις και δραστηριότητες είναι απολαυστική. Νομίζω ότι θα περιορίσουμε τις κοινωνικές μας υποχρεώσεις από εδώ και στο εξής», λέει η καθηγητής Τζένιφερ Νούτσο, του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς.

Tara Parker Pope / Τhe New York Times