Από τις 45 χώρες που έχουν καταγράψει περισσότερα από 25,000 επιβεβαιωμένα κρούσματα, οι 21 έχουν προχωρήσει σε χαλάρωση των μέτρων του lockdown. Από αυτές, οι 10 έχουν αρχίσει να καταγράφουν αύξηση των κρουσμάτων

Δέκα χώρες αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή σημαντική αύξηση των κρουσμάτων κοροναϊού, και στο σύνολό τους ανήκουν σε εκείνες με τις πλέον χαλαρές προσεγγίσεις στην προσπάθεια ελέγχου της πανδημίας.

Ανάλυση των δεδομένων για τον κοροναϊό που πραγματοποιήθηκε από τον Guardian, σε συνδυασμό με το σύστημα καταγραφής των αντιδράσεων των κυβερνήσεων στον κοροναϊό του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, εντόπισε ότι οι 10 από τις 45 χώρες που δέχθηκαν το ισχυρότερο πλήγμα από την πανδημία, ανήκουν επίσης και σε εκείνες που θεωρείται πως είχαν «χαλαρή αντίδραση» απέναντι στον ιό, υπογραμμίζοντας τη σημαντική επίδραση των αποτελεσματικών κυβερνητικών πολιτικών δημόσιας υγείας.

Στις χώρες συμπεριλαμβάνονται οι ΗΠΑ, οι οποίες βιώνουν και τη μεγαλύτερη αύξηση κρουσμάτων από τον Απρίλιο, το Ιράν, η Γερμανία και η Ελβετία – οι δύο ευρωπαϊκές χώρες που στις οποίες ο δείκτης R ξεπέρασε τη μονάδα στη διάρκεια αυτής της εβδομάδας.

Καθεμία από αυτές τις χώρες αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο ενός δεύτερου κύματος λοιμώξεων, με την έλλειψη αυστηρότητας στην προσπάθεια καταπολέμησης της πανδημίας να επιτρέπει στα κρούσματα να αυξάνονται από τη μία εβδομάδα στην άλλη.

Από τις χώρες που δέχθηκαν το ισχυρότερο πλήγμα και παραμένουν σε lockdown, εννιά καταγράφουν αύξηση των κρουσμάτων, ενώ τρεις αναφέρουν ότι η καμπύλη σταδιακά ισοπεδώνεται.

Οι ειδικοί προειδοποιούν για τον κίνδυνο δεύτερου κύματος κοροναϊού, με τον ΠΟΥ να αναφέρει αύξηση ρεκόρ στα παγκόσμια κρούσματα κοροναϊού την Κυριακή. Όμως καθώς οι χώρες αντιμετωπίζουν και τη σκληρή οικονομική πραγματικότητα του lockdown, πολλές επιλέγουν να αγνοήσουν τον κίνδυνο και να ανοίξουν και πάλι τις οικονομίες τους.

Χαλαρά μέτρα και αύξηση κρουσμάτων

Μια χώρα θεωρείται ότι τηρεί «χαλαρή» πολιτική, αν ο δείκτης αυστηρότητάς της κυμαίνεται κάτω από το 70%, σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα του συστήματος καταγραφής του πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Το σύστημα προσπελαύνει τις εκστρατείες ενημέρωσης, τα μέτρα περιορισμού και τα «λουκέτα» στην κάθε χώρα, προκειμένου να υπολογίσει το σκορ τους στον συγκεκριμένο δείκτη.

Ο ρυθμός μετάδοσης του κοροναϊού σχεδόν έφτασε στο τρία στην αρχή της εβδομάδας, μετά από ξέσπασμα του ιού σε σφαγείο που ανάγκασε δύο επαρχίες να μπουν και πάλι σε lockdown. Αυτό συνέβη αφού η χώρα προχώρησε σε χαλάρωση των μέτρων για την πανδημία, με τον δείκτη αυστηρότητάς της να μειώνεται από το 73% όπου κυμαινόταν στις αρχές Μαΐου, στο 50%.

Ενώ η αριθμητική αύξηση των κρουσμάτων στη Γερμανία παραμένει χαμηλή, η Σαουδική Αραβία και το Ιράν βιώνουν έντονα δεύτερα πανδημικά κύματα μετά τη χαλάρωση των μέτρων του lockdown.

Το Ιράν άρχισε να προσεγγίζει μια δεύτερη κορύφωση της πανδημίας μετά τη χαλάρωση των μέτρων στη διάρκεια του Μαΐου. Αν και οι αξιωματούχοι πρότειναν ότι η αύξηση μπορεί να οφείλεται στον μεγαλύτερο αριθμό τεστ που πραγματοποιούνται στη χώρα, το ποσοστό των τεστ που βγαίνουν θετικά αυξήθηκε επίσης, δείχνοντας ότι ο ιός άρχισε και πάλι να εξαπλώνεται στον πληθυσμό.

Ταυτόχρονα, ο δείκτης αυστηρότητας των ΗΠΑ έπεσε τον Ιούνιο αφού αρκετοί κυβερνήτες πολιτειών χαλάρωσαν τα lockdown τους. Αυτό έχει οδηγήσει σε τοπικές εξάρσεις με τα νέα εβδομαδιαία κρούσματα να αυξάνονται κατά 25% σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. 

Ο Τόμας Χέιλ, επικεφαλής ερευνητής του συστήματος καταγραφής της Οξφόρδης για την αντίδραση των κυβερνήσεων στον κοροναϊό, αναφέρει: «Οι χώρες που δέχθηκαν νωρίτερα το πλήγμα, στην Ασία και την Ευρώπη, και οι οποίες κατάφεραν να ελέγξουν την εξάπλωσή τους, βγήκαν ταχύτερα από τα lockdown».

«Ταυτόχρονα βλέπουμε και χώρες που βιάζονται να βγουν από τα lockdown επειδή το οικονομικό πλήγμα είναι υπερβολικά ισχυρό, όπως για παράδειγμα η Ινδία. Όπως δείχνει η σχετική λίστα μας, πολλές χώρες βιάζονται πλέον να βγουν από τα lockdown χωρίς να έχουν επιτύχει τις προϋποθέσεις που έχει θέσει ο ΠΟΥ».

Χαλάρωση και ανάρρωση

Υπάρχουν θετικά σημάδια ότι σε άλλες χώρες με λιγότερο αυστηρές πολιτικές, ο αριθμός των νέων κρουσμάτων συνεχίζει να μειώνεται. Συνολικά, 11 από τις 45 χώρες που δέχθηκαν το χειρότερο πλήγμα έχουν αυτή τη στιγμή δείκτη αυστηρότητας κάτω από το 70% χωρίς να βλέπουν ανάκαμψη του αριθμού των κρουσμάτων.

Αυτό συμπεριλαμβάνει χώρες που επέβαλαν αυστηρό lockdown αφού ο ιός άρχισε να εξαπλώνεται στο εσωτερικό τους στο πρώτο στάδιο της πανδημίας, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, αλλά και άλλες που ποτέ δεν επέβαλαν τόσο αυστηρό lockdown, όπως η Λευκορωσία. 

Η Ιταλία και η Ισπανία, οι οποίες κατέγραψαν μαζί σχεδόν μισό εκατομμύριο κρούσματα και 62,000 θανάτους, κατέγραψαν αυτή την εβδομάδα μείωση των κρουσμάτων κατά περισσότερο από 25%, παρά το γεγονός ότι έχουν προχωρήσει σε σημαντική χαλάρωση των μέτρων.

Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι και αυτές οι χώρες θα πρέπει να παραμένουν σε εγρήγορση, καθώς σε άλλα μέρη του πλανήτη, την πτώση των κρουσμάτων ακολούθησε η ραγδαία αύξηση.

Αυστηρότητα και αύξηση κρουσμάτων

Συνολικά, επτά από τις 45 χώρες που κατέγραψαν περισσότερα από 25,000 κρούσματα παραμένουν σε lockdown, με τον δείκτη αυστηρότητας να κυμαίνεται από το 70% έως το 80%. Όμως τα νέα κρούσματα εξακολουθούν να αυξάνονται.

Σε αυτή την ομάδα ανήκει η Βραζιλία, η οποία έχει καταγράψει τον δεύτερο υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων στον κόσμο. Αν και η ρητορική Μπολσονάρου είναι κάθε άλλο παρά επιφυλακτική, ο δείκτης αυστηρότητας της χώρας εξακολουθεί να βρίσκεται αρκετά ψηλά, καθώς οι κυβερνήτες των πολιτειών διατηρούν ορισμένες από τις πολιτικές του lockdown. 

Παρ’ όλα αυτά, ο εβδομαδιαίος αριθμός κρουσμάτων στη χώρα διατηρεί αυξητική πορεία – περίπου κατά 17,5% ανά εβδομάδα – και ο δείκτης αυστηρότητας της χώρας έχει μειωθεί ελαφρώς από τον περασμένο μήνα, αφού οι τοπικοί κυβερνήτες προχώρησαν σε χαλάρωση των μέτρων για χάρη της οικονομίας. Έκτοτε τα κρούσματα έχουν σημειώσει περαιτέρω αύξηση.

Αυστηρότητα και μείωση κρουσμάτων

Άλλες πέντε χώρες διατηρούν τα ίδια επίπεδα αυστηρότητας, όμως η πολιτική τους τις αποζημιώνει με πτώση των νέων λοιμώξεων σε εβδομαδιαία βάση. Πρόκειται για το Αφγανιστάν, την Ιρλανδία, τη Βρετανία, τη Ρωσία και το Μεξικό. 

Τα lockdown ισοπεδώνουν την καμπύλη

Αρκετές χώρες της Μέσης Ανατολής και της Λατινικής Αμερικής βρίσκονται ακόμη σε αυστηρό lockdown, με τον δείκτη αυστηρότητας να ξεπερνά το 80%. Τρεις εξ αυτών – το Εκουαδόρ, το Κατάρ και το Περού – διαπιστώνουν σχετική επιτυχία, με σημαντική ισοπέδωση της επιδημιολογικής τους καμπύλης. 

Τα νέα κρούσματα στο Περού και το Κατάρ μειώνονται κατά περισσότερο από 25% ανά εβδομάδα. Και οι δύο χώρες αντιμετώπισαν ισχυρά ξεσπάσματα της ασθένειας, όμως αν αυτή η πρόσφατη θετική τάση συνεχίσει, ίσως καταφέρουν να προχωρήσουν σε χαλάρωση των μέτρων.

Αύξηση παρά το lockdown

Το πιο ανησυχητικό φαινόμενο, αφορά τις εννιά χώρες που εξακολουθούν να υποφέρουν από αύξηση των κρουσμάτων, παρά το γεγονός ότι παραμένουν σε lockdown.

Τρεις από αυτές βρίσκονται στη Νότια Αμερική, η οποία έχει κατονομαστεί από τον ΠΟΥ ως νέο επίκεντρο της πανδημίας στα τέλη του προηγούμενου μήνα. Πρόκειται για τη Βολιβία, την Αργεντινή και την Κολομβία.

Και οι τρεις χώρες βρίσκονται ακόμη εν μέσω του πρώτου πανδημικού κύματος. Η Αργεντινή προχώρησε σε lockdown στην αρχή της πανδημίας και θεωρήθηκε ότι κατάφερε να ισοπεδώσει την καμπύλη, καθώς τα κρούσματα παρέμειναν σταθερά τον Μάρτιο και τον Απρίλιο. Όμως μετά από μερική χαλάρωση των μέτρων στα τέλη Απριλίου και τις αρχές Μαΐου, τα κρούσματα έχουν υπερτετραπλασιαστεί. 

Η Δρ. Αντρέα Αμόν, διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Προστασία και τον Έλεγχο Ασθενειών (ECDC), προειδοποίησε πρόσφατα ότι τα χαρακτηριστικά του ιού, τα χαμηλά επίπεδα ανοσίας του πληθυσμού και η υψηλή κυκλοφορία του ιού στην κοινότητα συνεπάγεται ότι οι χώρες θα πρέπει να κινηθούν «ρεαλιστικά» και ότι «δεν είναι ακόμη καιρός για πλήρη χαλάρωση».

Ένας σημαντικός αστερίσκος

Ο καθηγητής Χέιλ τονίζει: «Οι πολιτικές lockdown και περιορισμού έχουν αποδειχθεί απαραίτητες για το σπάσιμο της αλυσίδας λοιμώξεων και την καθυστέρηση της εξάπλωσης της ασθένειας. Αυτά τα επώδυνα μέτρα εξασφαλίζουν χρόνο στις κυβερνήσεις για να δημιουργήσουν πολιτικές τεστ και ιχνηλάτησης, να αυξήσουν τη διαθεσιμότητα κλινών και να εφαρμόσουν άλλες πολιτικές, απαραίτητες για το μακροχρόνιο έλεγχο της ασθένειας».

Όμως προσθέτει: «Το βασικό ερώτημα είναι: Πώς εκμεταλλεύτηκαν οι κυβερνήσεις αυτό το χρόνο που αγοράστηκε τόσο ακριβά; Αν οι κυβερνήσεις βιαστούν να αποσύρουν τα μέτρα, χωρίς πρώτα να έχουν εγκαθιδρύσει πολιτικές προστασίες, τότε ρισκάρουν ένα δεύτερο πανδημικό κύμα».

Πηγή: theguardian.com