Έξι χρόνια πέρασαν από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Παρόλο που η αναπαραγωγή της φωτογραφίας του και των στίχων του σε μορφή ταγκ από τους γκραφιτάδες θα μπορούσε να εξοικειώσει την κοινή γνώμη με το σοκ και να στρογγυλέψει την τραυματική μνήμη της μετάδοσης της είδησης, είναι τρομακτική η σκέψη ότι όλα αυτά έγιναν πρόσφατα, με διακομματική συνενοχή και με τα περισσότερα ΜΜΕ να παρακολουθούν σε πλήρη αμηχανία τη δράση της Χ.Α. να επεκτείνεται.

Από τις στρατιωτικές παρελάσεις, τους φασιστικούς δαυλούς και τις ρατσιστικές αιμοδοσίες στο κέντρο της Αθήνας, από τα συσσίτια για Ελληνες, τις επιδρομές σε λαϊκές αγορές, παιδικές χαρές και χώρους εργασίας μέχρι τις σωματικές επιθέσεις και, τελικά, τις δολοφονίες. Μια συστηματική αντιποίηση αρχής, η ανησυχητική υποκατάσταση των θεσμών από μια εγκληματική οργάνωση.

Η λέξη «θυσία», που επαναλαμβάνεται μονότονα, είναι χυδαία, σχεδόν κανονικοποιεί την πράξη. Δεν πρέπει να πεθαίνουν άνθρωποι για να αφυπνίζονται συνειδήσεις. Στην πρώτη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου της Αθήνας, τόσο ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης όσο και ο Ν. Ηλιόπουλος, ο Π. Γερουλάνος και ο Ν. Σοφιανός αποχώρησαν επιδεικτικά από την αίθουσα μόλις πήρε τον λόγο για να κάνει την πρώτη του ομιλία ο επικεφαλής της Ελληνικής Αυγής, Ηλίας Κασιδιάρης. Κι επέστρεψαν μόλις εκείνος ολοκλήρωσε την τοποθέτησή του. Πόσο δύσκολο ήταν να έχει συμβεί αυτό επτά χρόνια νωρίτερα, όταν η Χ.Α. απέκτησε για πρώτη φορά κοινοβουλευτική εκπροσώπηση; Δεν ήταν αυτονόητο ότι έπρεπε να σταματήσουν τα κόμματα να εργαλειοποιούν κατά βούληση το νεοναζιστικό κόμμα (αξέχαστη θα μείνει η επισήμανση της πρώην προέδρου της Βουλής Ζωής Κωνσταντοπούλου ότι θα πρέπει να εξεταστεί η εγκυρότητα νόμων που ψηφίστηκαν όσο ήταν προφυλακισμένη η ηγεσία της Χ.Α.); Πόση δημοσιογραφική ευσυνειδησία ήταν απαραίτητη για να γίνει κατανοητό ότι η μιντιακή υπερπροβολή του κόμματος και της ηγεσίας δεν οδηγούσε στη φθορά ή την έκθεσή τους, αλλά στην ενίσχυση των ποσοστών τους;

Το ενδιαφέρον στοιχείο της υπόθεσης είναι ότι το κόμμα παρήκμασε προτού ολοκληρωθεί η δίκη του. Η αποσύνθεση και οι εσωκομματικές έριδες ξεκίνησαν όταν έκλεισαν οι κάνουλες της χρηματοδότησης, όταν τελείωσαν τα χρήματα. Τώρα ξέρει πια και ο τελευταίος ψηφοφόρος της Χ.Α. ότι η ιδεολογία της δεν ήταν η αυταπάρνηση.