Θυμάρι: Ένα θαυμάσιο μυρωδικό στη γλάστρα και στην κουζίνα μας
Η ιστορία του δημοφιλούς μυρωδικού με τις αφροδισιακές και τις θεραπευτικές ιδιότητες, συμβουλές, μυστικά καλλιέργειας και η χρήση του στη μαγειρική
Το πιο κοινό απ’ όλα τα ελληνικά θυμάρια (Coridothymus capitatus) ήταν στην αρχαιότητα αφιερωμένο στη θεά Αφροδίτη, επειδή όλοι δέχονταν πως η χρήση του διεγείρει τον πόθο. Λέγεται πως ο τύραννος των Συρακουσών Διονύσιος ο Πρεσβύτερος (τέλη 4ου αιώνα π.Χ.) κέρδισε τη φήμη του καλύτερου διοργανωτή συμποσίων, γιατί απλώς σκόρπιζε στις αίθουσες φρεσκοκομμένο θυμάρι, με συνέπεια οι καλεσμένοι του να αποχαλινώνονται. Από την άλλη, ο μέγας ιατρός Ιπποκράτης μνημονεύει πολλές θεραπευτικές δράσεις του, ενώ ο πιο λαμπρός φαρμακολόγος του αρχαίου κόσμου, ο Διοσκουρίδης, μεταξύ πολλών άλλων χρήσεων, αναφέρει πως, αν το βράσουμε σε ξίδι, ανακουφίζει με επάλειψη τον πονοκέφαλο, καθώς και ότι ενδείκνυται για το λήθαργο και τη φρενίτιδα.
Την ίδια εποχή, ο Ρωμαίος φυσιοδίφης Πλίνιος ο Πρεσβύτερος τονίζει ότι το θυμάρι γαληνεύει τους επιληπτικούς, κατασιγάζει τον πονοκέφαλο και, όταν καίγεται, αποδιώχνει όλα τα δηλητηριώδη όντα. Στη μεσαιωνική Ευρώπη, το θυμιάτισμα με ξερό θυμάρι ή οι εντριβές με ξίδι, μέσα στο οποίο είχε μουλιάσει, ήταν για πολλούς τα μόνα μέσα προστασίας από τις φονικές επιδημίες. Στα νοσοκομεία του αραβικού κόσμου, πάλι, το παραπέτασμα καπνού από το κάψιμο του θυμαριού και άλλων δραστικών φυτών εμπόδιζε τις μολυσματικές ασθένειες να κυκλοφορούν ανεμπόδιστα παντού. Αιτία όλων των παραπάνω είναι ότι το αιθέριο έλαιο του θυμαριού είναι πλούσιο στην αντισηπτική ουσία θυμόλη. Στην κουζίνα των αραβικών χωρών, το θυμάρι, λόγω των ορεκτικών, χωνευτικών και αντιφυσητικών ιδιοτήτων του, βρίσκει ευρύτατη εφαρμογή.
Καλλιέργεια και μυστικά
Πού ευδοκιμεί: Αγαπά τις ηλιόλουστες θέσεις, αλλά αντέχει και στο κρύο.
Πότε το βρίσκουμε: Στα φυτώρια το βρίσκουμε κυρίως την άνοιξη. Το θυμάρι είναι πολυετές φυτό, που αποξυλώνεται στη βάση. Σε γενικές γραμμές, δεν είναι εύκολο στην καλλιέργειά του.
Πότε φυτεύουμε: Η καλύτερη περίοδος είναι στα τέλη της άνοιξης. Καλλιέργεια σε γλάστρα Τοποθετούμε πρώτα ένα στρώμα (3 – 4 εκ.) από χαλίκια για καλύτερη στράγγιση. Χρησιμοποιούμε φυτόχωμα για φυτά εξωτερικού χώρου, εμπλουτισμένο με κομπόστ ή φυκάλευρο (οργανικό λίπασμα από φύκια), το οποίο αναμειγνύουμε με ποταμίσια άμμο για να στραγγίζει καλύτερα. Τα παραπάνω υλικά τα βρίσκουμε σε φυτώρια και μάντρες οικοδομικών υλικών.
Φροντίδα: Φροντίζουμε ώστε, μεταξύ δύο διαδοχικών ποτισμάτων, το χώμα να στεγνώνει καλά. Σε κάθε βλαστητική περίοδο εφαρμόζουμε 2 – 3 φορές πλήρες υγρό λίπασμα, με μικρότερη όμως δόση (περίπου μισή) από την αναγραφόμενη στη συσκευασία. Κάθε 2 – 3 χρόνια μεταφυτεύουμε σε μεγαλύτερη γλάστρα.
Συγκομιδή: Συλλέγουμε όλο το χρόνο, κυρίως όμως από Μάιο έως Σεπτέμβριο. Αντιξοότητες Δεν αντιμετωπίζει προσβολές από εχθρούς ή άλλες ασθένειες.
Αντιξοότητες: Δεν αντιμετωπίζει προσβολές από εχθρούς ή άλλες ασθένειες.
Χρήσεις στην κουζίνα
Τα φρέσκα φύλλα του θυμαριού αποτελούν θαυμάσιο μυρωδικό για λευκά κρεατικά, για αμνοερίφια, ψάρια, όσπρια και σχεδόν όλα τα λαχανικά. Τα φρέσκα κλαράκια είναι βασικό συστατικό στα μπουκέ γκαρνί (μπουκέτο αρωματικών και μυρωδικών) και στους σπιτικούς ζωμούς. Αν χρησιμοποιήσουμε ξερό θυμάρι, προτιμάμε τα αποξηραμένα ολόκληρα ματσάκια και όχι έτοιμο, τριμμένο, που έχει χάσει το άρωμά του, και τρίβουμε τα φύλλα πάνω σε καλοκαιρινές ντοματοσαλάτες, κρύες σούπες, ελιές και λευκά τυριά. Ταιριάζει ιδανικά σε γλασαρίσματα με βάση το μέλι, αλλά είναι εξαιρετικό και σε μαρινάδες για τα κρεατικά μας.
Κλασική μαρινάδα με θυμάρι και κρασί (Ιδανική για 1 κιλό μοσχαρίσιο κρέας): Σε ένα μπολ βάζουμε 5 – 6 κλωνάρια φρέσκο θυμάρι, 50 ml ελαιόλαδο, 150 ml λευκό ξηρό κρασί, 1 – 2 σκελίδες σκόρδο, χοντροκομμένες, το ζουμί από 1 μικρό ξερό κρεμμύδι (το πολτοποιούμε και το σουρώνουμε για να κρατήσουμε μόνο το ζουμί του), αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι.