«Δυστυχώς πρέπει να το απομακρύνουμε γιατί δεν αντέχει….» αποφάνθηκε την Τετάρτη 5/10 η Εφορία Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης για το μεγάλο πεύκο που «έχει την δική του ιστορία» στην είσοδο του Επταπυργίου. Το δένδρο μπροστά στο φυλάκιο και γύρω από το οποίο εκτυλίχθηκε ένα κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας της Θεσσαλονίκης, αυτό που έστεκε ακοίμητος φρουρός λίγα μέτρα από την είσοδο των φυλακών τώρα λυγίζει μπροστά στο Χρόνο, από μια «…εξαιρετικά διαταραγμένη φυσιολογία που επηρεάζει την ευστάθειά του… καθώς δεν υπάρχει εφικτός τρόπος αντιμετώπισης της σήψης του κορμού αλλά ούτε της προσβολής από ξυλοφάγα έντομα…».

Τι κι αν έχει ζήσει 130 χρόνια; τι κι αν κάτω από τον ίσκιο του πέρασαν χριστιανοί, μουσουλμάνοι κι εβραίοι, άλογα, παλιά κάρα, και τα πρώτα μοντέλα αυτοκινήτων; Τι κι αν δίπλα του κάποτε «…μεγάλωσαν και πόνεσαν και μάλωσαν» τα «φρικιά» και «τσινάρια» της Άνω Πόλης; Τι κι αν ήταν το μοναδικό δέντρο που είχαν έξω από τη φυλακή, σημάδι ζωής στη μέρα τους, ποινικοί και πολιτικοί κρατούμενοι του Γεντί Κουλέ; Τι κι αν προσπάθησαν να το σώσουν με περιποίηση και τα κλαδέματα Εφορεία Αρχαιοτήτων και Δασαρχείο Θεσσαλονίκης;

Το μεγάλο πεύκο δυστυχώς πρέπει να απομακρυνθεί . «…Τα παραπάνω (σήψη, ξυλοφάγα έντομα κτλ) καθιστούν απρόβλεπτο το εύρος ζωής αλλά και την στατική συμπεριφορά του, ιδιαίτερα κατά την εξέλιξη ακραίων καιρικών φαινομένων…» εκτιμά η τελευταία έκθεση του Δασαρχείου. Ακόμα κι αυτή η λύση της στήριξης του εναπομείναντος κορμού με μηχανικά μέσα κρίθηκε μη εφικτή λόγω της μορφής, της κλίσης του, του ύψους του αλλά και της χωροθέτησής του.

Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης, Δασαρχείο, Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών και Δήμος Θεσσαλονίκης: Όλοι για ένα…πεύκο

«Το γηραιό δένδρο- που μετράει όπως όλα δείχνουν αντίστροφα της μέρες της ζωής του- αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του μνημειακού συνόλου του φρουρίου και ελκυστικό στοιχείο του πολιτισμικού του τοπίου. Την διαχρονικά κυρίαρχη παρουσία του μαρτυρούν παλαιές φωτογραφίες έως και σήμερα.

Μέσα από σειρά φωτογραφιών διαπιστώνεται η σταδιακή μείωση της κόμης του, ενώ το 2012, αιφνίδια και εν νηνεμία θραύση μεγάλου κλάδου προκάλεσε βλάβες στη στέγη του φυλακίου και γενικότερη κινητοποίηση για την κατάσταση της υγείας του και την μετέπειτα ασφαλή διαβίωσή του….» αναφέρει στο ενημερωτικό της δελτίο η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης.

Τα τελευταία 10 χρόνια όπως φάνηκε η Εφορεία και το Δασαρχείο έδωσαν σιωπηλά τη μάχη για την ασφαλή παράτασης της παρουσίας του… Να το κρατήσουν. Να το σώσουν. Και ως όφειλαν όλα αυτά τα χρόνια οι δασικοί υπάλληλοι κατέφθαναν συχνά πυκνά για να αξιολογήσουν την υγεία και την φυσική του κατάσταση όπως και των άλλων δέντρων που βρίσκονται κοντά στα μνημεία, αλλά τώρα λένε πως άλλη λύση δεν υπάρχει . Στην τελευταία και ευρεία διεπιστημονική του σύσκεψη «…κατά την οποία συνεκτιμήθηκαν όλα τα δεδομένα αποφάσισαν ότι η απομάκρυνση του του εν λόγω ιστορικού δένδρου δυστυχώς είναι αναπόφευκτη…

Ωστόσο, δεν χάνονται όλα… Εκεί που το ιστορικό πεύκο του Επταπυργίου λυγίζει χωρίς ….αύριο, υπάρχει «κάτι» που η Φύση πρώτη, το κρατά ήδη, σφικτά: Το 2013 οι άνθρωποι της Εφορείας και του Δασαρχείου σκέφτηκαν τι θα γίνει όταν το απομακρύνουν. Και απάντησαν στην φύση, στην ιστορία και στο περιβάλλον πως αυτή η «ανάσα» της Θεσσαλονίκης που έρχεται κατευθείαν από τα τέλη του 19ου αιώνα, μπορεί να έχει μια νέα ευκαιρία, μια συνέχεια. Πριν 9 χρόνια. Και φύτεψαν, λένε, έναν νεαρό δεντρύλλιο πεύκης, προσφορά του Δήμου, ώστε «να προετοιμάσουν την διάδοχη κατάσταση ,κι αν μη τι άλλο, να μην αλλοιωθεί δραματικά το τοπίο του μνημείου…».