Ο Καραγκιόζης έχει βρει εδώ και λίγο καιρό στέγη στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος! Με έναν μεγάλο μπερντέ, ειδικά κατασκευασμένες φιγούρες ύψους περίπου ενός μέτρου, αλλά και ζωντανή μουσική!
Ο γνωστός και αγαπημένος ήρωας, επέστρεψε στο ΚΘΒΕ για πρώτη φορά μετά το 1992. Τότε είχαν φιλοξενηθεί οι παραστάσεις του σπουδαίου Ευγένιου Σπαθάρη στο Βασιλικό Θέατρο.
Οι τωρινές που γίνονται στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών ήταν ένα στοίχημα για τον Χρήστο Στανίση, ο οποίος ήταν μαθητής του Σπαθάρη. «Ήταν ένα όνειρο για μένα να φέρω ξανά τον Καραγκιόζη στη σκηνή του ΚΘΒΕ! Ο Σπαθάρης ήταν μεγάλος δάσκαλος που πήγε την τέχνη του Καραγκιόζη στο Κάρνεγκι Χολ στη Νέα Υόρκη και στο Κρεμλίνο στη Μόσχα. Αντίστοιχα οι δικοί μου στόχοι είναι υψηλοί. Ένας από αυτούς ήταν να επιστρέφει ο Καραγκιόζης στο ΚΘΒΕ, οπότε νιώθω χαρούμενος που αυτό έγινε πραγματικότητα!».
Ο ίδιος είδε την πρώτη παράσταση Καραγκιόζη από τον Σπαθάρη όταν ήταν μόλις 5 ετών. «Θυμάμαι είχε έρθει με τον “Μέγα Αλέξανδρο και το καταραμένο φίδι” στη ΔΕΘ. Στο διάλειμμα πήγα πίσω από το πανί και ξαφνικά είδα πως όλα όσα έβλεπα στη σκηνή τα έκανε ένας άνθρωπος! Κρατούσε το φίδι, τον Αλέξανδρο, τον Καραγκιόζη, μούγκριζε για το φίδι, κλωτσούσε έναν τενεκέ για να ακούγεται το χτύπημα που κάνει ο Καραγκιόζης στο φίδι για να αφήσει τον Αλέξανδρο…. Στο τέλος της παράστασης, πήγα αυθόρμητα στον Σπαθάρη και του είπα “ήρθα να μάθω να παίζω Καραγκιόζη”. Έκτοτε δεν υπήρξε στιγμή στη ζωή μου που να ήθελα να κάνω κάτι άλλο. Και πάντα με την προσέγγιση του Σπαθάρη», δήλωσε ο κ. Στανίσης σε μια κατ’ ιδίαν συζήτηση που είχαμε μαζί του το περασμένο Σάββατο λίγο μετά το τέλος της δικής του παράστασης Καραγκιόζη στο ΚΘΒΕ.
Πώς όμως από την θεωρία πέρασε στην πράξη; Πήγαινε συχνά στις παραστάσεις και βοηθούσε τον γνωστό καραγκιοζοπαίχτη. Και όταν επέστρεφε στο σπίτι του πάντα σκέφτονταν και επεξεργάζονταν τα όσα είχε δει και ακούσει. «Μερικές φορές έφερνα τις σκέψεις μου αυτές και στα όνειρά μου. Ζούσα σχεδόν 24 ώρες το 24ωρο με τον Καραγκιόζη», ομολόγησε.
«Ντρεπόμουν να παίξω μπροστά στον δάσκαλό μου. Άσχετα αν στο σχολείο έπαιζα για τους συμμαθητές μου. Θυμάμαι όμως μια φορά ενώ είχαμε ήδη στήσει το σκηνικό, και ο Σπαθάρης έλλειπε, πήρα τις φιγούρες και άρχισα να παίζω. Τότε άκουσα παλαμάκια. Ο κ. Σπαθάρης είχε εν τω μεταξύ επιστρέψει, με είδε, και μου είπε πως έπαιξα ωραία, αλλά μου έκανε και κάποιες διορθώσεις. Μου μίλησε για τις φωνές…. Η πρώτη επαγγελματική εμφάνιση έγινε ξαφνικά! Μια μέρα χτύπησε το τηλέφωνό μου και μου ζήτησαν να αντικαταστήσω τον Σπαθάρη. Μου κόπηκαν τα πόδια. Τον πήρα τηλέφωνο και εκείνος γελούσε. Μου είπε πως αν δεν το έκανε αυτό, δεν θα έβγαινα στη σκηνή. Πήγα λοιπόν και όταν με είδαν οι διοργανωτές μάγκωσαν. Όμως με το που άρχισε η παράσταση όλα άλλαξαν. Μου έφυγε το άγχος. Το αστείο είναι πως σε μια σκηνή ήρθε μια κυρία από τους διοργανωτές, και κοιτούσε να δει αν μιλούσα εγώ ή αν ήταν κασετόφωνο. Οι φωνές μου θύμιζαν εκείνες του Ευγένιου. Ξέρετε όταν μεγαλώσεις με έναν άνθρωπο παίρνεις πολλά στοιχεία από αυτόν».
Ο Καραγκιόζης σήμερα
Τι θέση έχει σήμερα ο Καραγκιόζης; «Βιώνει μεγάλη άνθιση, όσο κι αν ακούγεται αυτό περίεργο σε μια εποχή που είμαστε μέσα στην τεχνολογία. Αρέσει σε μικρούς και μεγάλους. Με την κρίση υπάρχει μια εσωστρέφεια. Ο κόσμος γυρνάει προς τα πίσω. Ο Καραγκιόζης για τα παιδιά είναι μια δημιουργία. Είναι σημαντικό το παιδί να φτιάξει την φιγούρα του, να παίξει μετά ιστορίες όπως αυτή που είδε, αλλά και να προσθέσει στοιχεία δικά του.
Μάλιστα στο πρόγραμμα που θα πάρει στο τέλος ο θεατής υπάρχουν φιγούρες χαρτοκοπτικής από τους ήρωες της κάθε παράστασης. Στον Καραγκιόζη ξέρεις πως την φιγούρα την κουνά κάποιος, είναι ένα κομμάτι χαρτί ή πλαστικό, άσχετα αν για μένα όλες οι φιγούρες είναι ζωντανές και είναι κομμάτια του εαυτού μου.
Αντίθετα ένα καρτούν στην τηλεόραση ή στο ίντερνετ αν πάρεις μετά την κούκλα δεν πετά, ούτε μιλά μόνο της. Εκεί έρχεται η απομυθοποίηση», σχολίασε ο δημιουργός.
Ανέφερε πως ο καλλιτέχνης παίρνει θέση στο τι γίνεται στην κοινωνία μέσα από την τέχνη του, την δουλειά του. «Η πολιτική που κάνει ο Καραγκιοζοπαίχτης είναι με τα σχόλια που λέει στην παράσταση», εξήγησε.
Αλλά και η ίδια η φιγούρα έχει κάποια σημεία που παραπέμπουν σε κάτι: ο Καραγκιόζης φορά πράσινα ρούχα γιατί αυτό είναι το χρώμα της ελπίδας, δεν έχει παπούτσια γιατί δεν μπαίνει σε καλούπια, και έχει μεγάλα χέρια για να δείξει το ελεύθερο πνεύμα του», δήλωσε ο κ. Στανίσης.
Εστίασε στην ανάγκη να στηριχθεί το θέατρο σκιών από μεγάλους φορείς όπως το ΚΘΒΕ, αλλά και την ελπίδα ο Καραγκιόζης να συνεχίσει τις παραστάσεις του και από το νέο έτος, είτε στην ίδια σκηνή ή σε πόλεις της επαρχίας με την ομπρέλα της δεύτερης κρατική σκηνής της χώρας μας.
Παράλληλα έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την χαμηλή ποιότητα παραστάσεων Καραγκιόζη που ανεβαίνουν τελευταία. «Το θεωρούν εύκολο να πάρεις 2 μέτρα πανί και 5 λάμπες. Να ξεσηκώσεις από το ίντερνετ μια παράσταση και να την ανεβάσεις μετά. Το αποτέλεσμα όμως είναι κακό. Το ότι αγαπώ τον Καραγκιόζη δεν σημαίνει ότι μπορώ και να παίξω Καραγκιόζη. Κάποιοι παίζουν χωρίς να ξέρουν πώς. Ή παίζουν έργα που δεν ταιριάζουν.
Σήμερα ο κόσμος έχει ανάγκη να γελάσει, και γελά ακούγοντας πώς ο Καραγκιόζης σχολιάζει την επικαιρότητα. Εγώ βάζω στοιχεία από αυτήν, αλλά εστιάζω κυρίως στην μυθολογία και στα λαϊκά παραμύθια. Στο πνεύμα αυτό θα ανεβάσουμε μια διασκευή στο έργο του Ντίκενς «Πνεύμα των Χριστουγέννων» (21 & 28 Δεκεμβρίου) όπου ο Καραγκιόζης θα δώσει μάθημα στον τσιγκούνη να αγαπάει τα Χριστούγεννα, έπειτα σειρά θα έχει η «Βασίλισσα του Χιονιού» που είναι δυτικό παραμύθι (4 & 11 Ιανουαρίου 2020), και θα κλείσουμε με ένα ελληνικό παραμύθι, την Χρυσομαλλούσα Κόρη» (18 & 25 Ιανουαρίου 2020)».
*Οι παραστάσεις του Θεάτρου Σκιών εντάσσονται στις εκδηλώσεις για τα 60 χρόνια του ΚΘΒΕ, που θα κορυφωθούν το 2021. Έναρξη 17.00. Γενική είσοδος: 8€, Πολύτεκνοι: 5€. Πληροφορίες στο τηλέφωνο 2315 200 200.
Συνέντευξη στη Λεμονιά Βασβάνη-Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας «Τύπος Θεσσαλονίκης»
