Εκατοντάδες κιλά τροφίμων που θα κατέληγαν στα απορρίμματα, «κακομούτσουνα» φρούτα και λαχανικά, δεν άλλαξαν απλώς μορφή μέσα από τη μεταποίησή τους, αλλά έγιναν η πρώτη ύλη μόρφωσης, επιμόρφωσης και επαγγελματικής κατάρτισης μαθητών της Α’ Λυκείου στο 5ο εσπερινό ΕΠΑΛ στη Θεσσαλονίκη.

Ενήλικες στην πλειονότητα τους -άλλοι σκληρά εργαζόμενοι σε δύσκολες δουλειές, άλλοι με οικογενειακές υποχρεώσεις και οικονομικά βάρη- οι μαθητές συμμετείχαν στο πρόγραμμα «Μια Νέα Αρχή στα ΕΠΑΛ» με το έργο «Το 5ο εσπερινό ΕΠΑΛ στηρίζει δημιουργώντας».

Οι δράσεις του έργου στη σύλληψή τους ήταν απλές, έδωσαν όμως ένα αποτέλεσμα εντυπωσιακό και πολυεπίπεδο, εμπνέοντας τους ίδιους τους συμμετέχοντες και δίνοντάς τους κίνητρο να μην εγκαταλείψουν το σχολείο, αλλά δείχνοντας και τον δρόμο μέσα από τον οποίο κάθε άνθρωπος μπορεί να συμβάλλει στην κοινωνική αλληλεγγύη και την περιβαλλοντική προστασία.

Από τη Λαχαναγορά της Θεσσαλονίκης η εθελοντική ομάδα «Περβολάρηδες» έστελνε κάθε Παρασκευή στο σχολείο τελάρα με ώριμα φρούτα και λαχανικά, τα οποία θα κατέληγαν στους κάδους απορριμμάτων. Δουλεύοντας μέσα σε τρεις τομείς και έχοντας την υποστήριξη εκπαιδευτικών τους των αντίστοιχων ειδικοτήτων, μεταποίησαν και συσκεύασαν τα τρόφιμα, αξιοποίησαν υπολείμματα όπως φλούδες και καμμένα τηγανέλαια για την παρασκευή καλλυντικών, παρουσίασαν σχέδια κοινωνικής επιχειρηματικότητας και απέσπασαν βραβεία σε διαγωνισμούς, και τελικά διέθεσαν τα προϊόντα που δημιούργησαν για να στηρίξουν ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

«Ανακαλύπτοντας κλίσεις και δεξιότητες»

Στο πρόγραμμα συμμετείχαν περίπου 30 μαθητές της Α’ Λυκείου, τάξη στην οποία απευθυνόταν το πρόγραμμα, έχοντας όμως την υποστήριξη πέραν των καθηγητών τους και συμμαθητών τους από τις Β’ και Γ’ τάξεις του ΕΠΑΛ -11 από τον τομέα Γεωπονίας, 20 από τον Τομέα Οικονομίας και 10 από τον Τομέα Υγείας.

Συγκεκριμένα, ο Τομέας Γεωπονίας Τροφίμων και Περιβάλλοντος παρέδωσε 291 συσκευασίες μεταποιημένων φρούτων και λαχανικών, ο Τομέας Υγείας Πρόνοιας και Ευεξίας 100 συσκευασίες καλλυντικών (scrub σώματος, σαπούνια, lip balm, άλατα μπάνιου) και ο Τομέας Διοίκησης Οικονομίας δημιούργησε 4 Επιχειρηματικά Σχέδια που αφορούσαν την Κοινωνική Επιχειρηματικότητα. Ένα από τα σχέδια αυτά πήρε βραβείο στον Πανελλαδικό Διαγωνισμό Κοινωνικής Καινοτομίας που διοργανώθηκε από το Σωματείο Επιχειρηματικότητας Νέων – SEN, στις 16 Μαΐου 2022 και 3 από αυτά φιλοξενήθηκαν, στο Ταλίν στην μεγαλύτερη Ευρωπαϊκή Έκθεση Επιχειρηματικότητας Νέων.

«Το πρόγραμμα αυτό μέσα από τη χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ δίνει στους μαθητές τη δυνατότητα να αναπτύξουν δράσεις και δικές τους ιδέες, που χωρίς την οικονομική υποστήριξη θα ήταν δύσκολο να υλοποιηθούν άμεσα. Είναι ένα πρόγραμμα που αποτρέπει τη σχολική διαρροή, καθώς οι μαθητές έχουν ισχυρό κίνητρο να παραμείνουν στο σχολείο, να ενσωματωθούν ευκολότερα και γρηγορότερα στην εκπαιδευτική διαδικασία και να ανακαλύψουν τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τις δεξιότητές τους», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η διευθύντρια του 5ου Εσπερινού ΕΠΑΛ Θεσσαλονίκης, Χριστοφίλη Τσιάμη.

«Σκοπός του προγράμματος είναι να εμπλέξει όλους τους μαθητές σε δράσεις που θα τους βοηθήσουν να βρουν τον προσανατολισμό τους, ωθώντας τους να συνεργαστούν με τους μαθητές της Β και της Γ, οι οποίοι ήδη έχουν επιλέξει κατεύθυνση», πρόσθεσε.

Απώτερος στόχος των δράσεων που υλοποιήθηκαν, όπως πρόσθεσε, ήταν η μείωση των οργανικών απορριμμάτων και ο περιορισμός της σπατάλης, η επισιτιστική προσφορά σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη, η ενδυνάμωση της κοινωνικής αλληλεγγύης, η ενίσχυση της συνεργασίας, της ομαδικότητας και της προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο.

Παράλληλα, μέσα από τη χρηματοδότηση το σχολείο ενίσχυσε τις υποδομές του. «Αγοράσαμε για την παρασκευή προϊόντων εξοπλισμό, φούρνο, επαγωγική εστία, εξοπλισμό κουζίνας, πρώτες ύλες, βαζάκια. Πέρυσι προμηθευτήκαμε 3d printer», σημείωσε η κ. Τσιάμη.

«Η κυκλική οικονομία στην πράξη»

«Είμαι πολύ ευχαριστημένη από το αποτέλεσμα του προγράμματος, δεν περίμενα τόσο μεγάλη ανταπόκριση και συνέπεια, ήταν μία συνεργασία μεταξύ φορέων εθελοντικών, όπου αναδείχθηκαν η αλληλεγγύη, η συνέπεια. Μακάρι οι μαθητές να συνεχίσουν να το κάνουν και έξω από το σχολικό περιβάλλον», παρατήρησε για την εμπειρία που αποκόμισε η υπεύθυνη της υποδράσης Γεωπονίας Ελένη Σιδηροπούλου.

«Βρίσκαμε τρόπο να παράξουμε και να μεταποιήσουμε τρόφιμα, με σκοπό την προσφορά τους σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού. Επίσης παράξαμε αιθέρια έλαια που αξιοποιήθηκαν από την ομάδα υγείας για την παρασκευή καλλυντικών. Ο συντονισμός των δράσεων απαιτούσε μεγάλη οργάνωση και συνέπεια από όλους μας. Οι περιβολάρηδες έστελναν κάθε εβδομάδα ο,τι δεν είχε πωληθεί. Ήταν αρκετά ώστε να δώσουν 290 συσκευασίας μικρών και μεγάλων βάζων τροφίμων», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Σιδηροπούλου,

Τα απορρίμματα τροφίμων ως πρώτες ύλες για την παρασκευή καλλυντικών προϊόντων, ήταν και ένα μάθημα του πώς λειτουργεί η κυκλική οικονομία. Ο Τομέας Υγείας αξιοποίησε τα αιθέρια έλαια που προήλθαν από την επεξεργασία των απορριμμάτων των τροφίμων ως πρώτες ύλες για την παρασκευή καλλυντικών προϊόντων.«Χρησιμοποιήσαμε υλικά που θα πετάγονταν, όπως φλούδες από πορτοκάλια, χρησιμοποιημένο καφέ, τηγανόλαδα. Η κυκλική οικονομία επιτάσσει τίποτε να μην πηγαίνει χαμένο, αυτή είναι η τάση και απαίτηση των καταναλωτών. Φτιάξαμε σαπούνια, άλατα μπάνιου, κρέμες απολέπισης σώματος. Τα υπολείμματα των τροφίμων ήταν αυτά που έδωσαν τον χαρακτήρα του τελικού προϊόντος», εξήγησε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η υπεύθυνη της υποδράσης Υγείας, Ισιδώρα Παπαχριστοδούλου.

«Έχει μεγάλη αξία το ενδιαφέρον που έδειξαν οι μαθητές, καθότι είμαστε εσπερινό ΕΠΑΛ και η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών είναι ενήλικες που ξυπνάνε πολύ πρωί, πηγαίνουν στις δουλειές τους, και παρόλα αυτά έρχονταν κάθε μέρα με πολλή όρεξη να δημιουργήσουν», πρόσθεσε.

Να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με την κοινωνική οικονομία, την κουλτούρα του «συνεταιρίζεσθαι» και της αειφόρου ανάπτυξης είχε στόχο η υποδράση του τομέα Οικονομίας με τίτλο «Κοινωνική Επιχειρηματικότητα-Δημιουργώντας Αξίες».

«Μπήκαμε στον διαγωνισμό κοινωνικής καινοτομίας με σκοπό να διδαχθούμε έννοιες που αφορούν στην κοινωνική οικονομία. Μέσα από αυτή τη διαδικασία οι μαθητές έμαθαν πώς στήνεται ένα επιχειρηματικό πλάνο, τις αρχές κοινωνικής οικονομίας και τις προεκτάσεις της στην αγορά εργασίας», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η υπεύθυνη της υποδράσης Αικατερίνη Τσάτσου.

«Οι μαθητές το ευχαριστήθηκαν, έχουν αποκτήσει γνώσεις που δε θα αποκτούσαν μέσα από τα προγράμματα σπουδών. Το κέρδος είναι ότι οι μαθητές έμαθαν μέσα από αυτή τη διαδικασία που προσαρμόστηκε στα μαθήματα και είχαν και την εθελοντική προσφορά», πρόσθεσε.