Eνα κινητό στρατιωτικό νοσοκομείο, με «πολεμική εμπειρία» στο Αφγανιστάν, και ένα αόρατο πυρηνικό καταφύγιο αρκετά μέτρα κάτω από τη γη ενισχύουν τη σκληρή μάχη κατά του κορωνοϊου, με επίκεντρο τη δοκιμαζόμενη περισσότερο από κάθε άλλη περιοχή της χώρας Θεσσαλονίκη.

Εκ πρώτης όψεως, η θέα των εγκατεστημένων σκηνών στο προαύλιο του «επιστρατευμένου» 424 ΓΣΝΕ, βορειοδυτικά της Θεσσαλονίκης, και η σκέψη ότι ετοιμάζεται για χρήση και το πυρηνικό του καταφύγιο, παραπέμπουν σε ακραία καταστροφικά σενάρια, που όμως, όπως μας λέει πηγή που εμπλέκεται στους σχεδιασμούς, «οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι να τα διαχειριστούμε, χωρίς να σημαίνει ότι θα φτάσουμε σε αυτά».

Τι συμβαίνει τούτες τις κρίσιμες ώρες στο «οχυρό» του υπερσύγχρονου στρατιωτικού νοσοκομείου, το οποίο κατασκευάστηκε με προδιαγραφές που να εξυπηρετούν τις ανάγκες ολόκληρης της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ ακόμη και σε συνθήκες ραδιοβιολογικού και θερμοπυρηνικού πολέμου;

Το νοσοκομείο δέχεται ήδη ασθενείς με COVID-19 από άλλα νοσηλευτικά ιδρύματα και ταυτόχρονα, στη λογική «στον πόλεμο πρέπει να είσαι ένα βήμα μπροστά από τον εχθρό», ετοιμάζουν τις δύο εναλλακτικές: το κινητό νοσοκομείο, που αποτελείται από ειδικά κατασκευασμένα για τον σκοπό αυτό κοντέινερ και σκηνές, και τη χρήση του πυρηνικού καταφυγίου. Στο παρελθόν, η νοσηλευτική μονάδα εκστρατείας εξυπηρέτησε τις ανάγκες των στρατιωτικών δυνάμεων του NATO στο Αφγανιστάν και τώρα τίθεται στην υπηρεσία της πολιτείας στον πόλεμο κατά του κορωνοϊού. Δεν θα νοσηλεύονται, βεβαίως, στα περίπου πενήντα κρεβάτια του ασθενείς με κορωνοϊό, αλλά θα μεταφέρονται εκεί άλλοι, από τους κανονικούς θαλάμους, θα γίνονται και κάποια χειρουργεία.

Και αν αυτές οι άμυνες οργανώνονται στην επιφάνεια, τι συμβαίνει κάτω από τη γη και ποιοι θα είναι αυτοί που θα κληθούν να προστατευθούν παραμένοντας κλεισμένοι σε ένα απόκοσμο ατσάλινο κλουβί για όσο θα μαίνεται στον «έξω κόσμο» ο ιδιότυπος (μια μορφή ΡΒΧΠ, όπως τον λένε στον στρατό) «πόλεμος» κατά του ιού; Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ετοιμάζονται γύρω στα πενήντα κρεβάτια στα οποία θα μεταφερθούν, εφόσον χρειαστεί, «non COVID» ασθενείς.

Εξι χρόνια πριν, τον Οκτώβριο του 2014, ο γράφων, για λογαριασμό της «Κ», ξεναγήθηκε μαζί με κάποιους επιστήμονες στο αλλόκοτο αυτό κατασκεύασμα. Εγραφα, μεταξύ άλλων, τότε: «Παραμείναμε μισή ώρα με ξεναγό τον ταγματάρχη Γιώργο Σακαγιάννη, σ’ αυτό το, θωρακισμένο με τσιμέντο και ατσάλι υπόγειο “φρούριο”, που ένας πυρηνικό επιστήμονας, δίπλα μας, χαρακτήρισε “δείγμα της ανθρώπινης παράνοιας”. Μόνο σοκ και δέος σού προκαλεί όταν βγεις από αυτό και επιστρέψεις σ’ έναν κόσμο φυσιολογικό. “Δεν σας βγάλαμε τυχαία από το συγκεκριμένο τούνελ. Είδατε την εικόνα με το δυνατό φως να σας τυφλώνει στην είσοδο. Ε, λοιπόν, σκέψου να είσαι κλεισμένος μέρες, εβδομάδες ή και μήνες, τι θα αισθανθείς όταν βγεις και αντικρίσεις τα αποτελέσματα της αιτίας που σε ανάγκασε να αναζητήσεις προστασία εδώ”, μου είπε καθώς διασχίζαμε τον διάδρομο προς την έξοδο ο ταγματάρχης. Ισως θυμάστε την κινηματογραφική ταινία “Η έκρηξη από το παρελθόν” κατά την οποία, μετά την “κρίση των πυραύλων” το 1962, μια οικογένεια κλείνεται σε πυρηνικό καταφύγιο και βγαίνει 35 χρόνια αργότερα… Μαζί με κάποιους στρατιωτικούς και επιστήμονες κατεβαίνουμε στο Β υπόγειο του νοσοκομείου και, στο βάθος ενός διαδρόμου, δυο βαριές θωρακισμένες πόρτες πάχους 65 εκατοστών είναι ήδη ανοιχτές. Ο ταγματάρχης μάς ξεκαθαρίζει ότι θα μας πει όσα πρέπει και μόνον, χωρίς να αποκαλύψει ευαίσθητες στρατιωτικές πληροφορίες και απαγορεύει τις φωτογραφίες. Εισερχόμαστε σ’ αυτόν τον αλλόκοτο χώρο που είναι κατασκευασμένος σε σχήμα “Π” με σκυρόδεμα πάχους ενός μέτρου, ώστε, όπως λέει ο κ. Σακαγιάννης, “όσοι είναι μέσα να δέχονται χίλιες φορές λιγότερη ακτινοβολία Γ από όσο οι απέξω”. Αν προλάβουν να μπουν. “Για εμάς δεν είναι καταφύγιο πολιτικής προστασίας, αλλά νοσοκομείο απόλυτης προστασίας, το οποίο θα μπορεί να λειτουργήσει όταν δεν θα είναι σε θέση να λειτουργήσει το κανονικό νοσοκομείο”. Διάδρομοι αποστειρωμένοι, θάλαμοι χωρισμένοι ο ένας από τον άλλο με γυψοσανίδα, στην οροφή των διαδρόμων παντού αεραγωγοί, βαλβίδες και φίλτρα καθαρισμού του αέρα. Το συγκεκριμένο καταφύγιο προστατεύει τους μέσα όχι μόνο σε περίπτωση πυρηνικής έκρηξης, αλλά και σε ενδεχόμενο βιολογικού και χημικού πολέμου. Σε περίπτωση κινδύνου, ειδικοί ανιχνευτές ενεργοποιούν αυτόματο σύστημα βαλβίδων οι οποίες κλείνουν σε δύο δευτερόλεπτα τον απέξω μολυσμένο αέρα και ενεργοποιούν τα φίλτρα. Ενα “control room” ρυθμίζει τα πάντα, όταν χρειαστεί· από τα ρολόγια που κρέμονται στους τοίχους μέχρι τη λειτουργία του εξαερισμού, του ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά και των χειρουργείων. Υπάρχουν οκτώ υπερσύγχρονα χειρουργεία με κέντρα αποστείρωσης, τέσσερις κουζίνες, εγκαταστάσεις νερού και παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, αποθήκες τροφίμων, θάλαμοι για νοσηλευτικό προσωπικό, για ασθενείς ή και υγιείς που θα χρειαστεί να “φιλοξενηθούν”».

Με ελβετική τεχνογνωσία

Ο ταγματάρχης δεν απαντάει σε ερωτήματα όπως το πόσους ανθρώπους και ποιους, αν δηλαδή θα είναι μόνο στρατιωτικοί ή και απλοί πολίτες, μπορεί να προστατεύσει και για πόσο διάστημα. Προφανώς διότι «δεν προβλέπεται». Πληροφορίες ωστόσο αναφέρουν ότι στο συγκεκριμένο καταφύγιο χωρούν γύρω στα 600 άτομα και μπορούν να ζήσουν εκεί 72 ημέρες. «Κατασκευάστηκε με ελβετική τεχνογνωσία και είναι υπερσύγχρονο», λέει ο αξιωματικός ξεναγός μας. Οι Ελβετοί, εκτός από τα ρολόγια, τις σοκολάτες και τις τράπεζες, απέκτησαν και τη φήμη των πρωτοπόρων στην κατασκευή πυρηνικών καταφυγίων, καθώς, έχοντας καταληφθεί το ’60 –με αφορμή την κρίση στην Κούβα και το ενδεχόμενο θερμοπυρηνικού πολέμου– από φρενίτιδα αντιπυρηνικής προστασίας, κατασκεύασαν 5.000 πυρηνικά καταφύγια από τα οποία 500 είναι κρατικά! Κάθε Ελβετός, εάν δεν διαθέτει δικό του καταφύγιο, είναι υποχρεωμένος διά νόμου να κλείσει επί πληρωμή μία θέση στα κρατικά.

Σταύρος Τζίμας – kathimerini.gr