Έπειτα από πεντέμισι χρόνια η δίκη για την εγκληματική δράση στελεχών της Χρυσής Αυγής φθάνει στο τέλος της, με την εμβληματική πρόεδρο του Δικαστηρίου Μαρία Λεπενιώτη να ανακοινώνει το πρωί της προσεχούς Τετάρτης την απόφαση για την ενοχή ή μη των κατηγορουμένων.

Η υπόθεση για την έκνομη και εγκληματική δράση στελεχών και μελών της Χ.Α. που έφθασε ώς τη στυγερή δολοφονία του Παύλου Φύσσα, απασχόλησε το πολιτικό μας σύστημα και τη Δικαιοσύνη για χρόνια, ενώ αποτέλεσε από τις πλέον χαρακτηριστικές περιπτώσεις έκφανσης του ναζιστικού φαινομένου σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Η δίκη που ακολούθησε έπειτα από συστηματικές έρευνες της Εισαγγελίας, με την ευθύνη της τότε Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ευτέρπης Κουτζαμάνη, στιγματίστηκε από τις χρόνιες παθογένειες του ελληνικού δικαστικού συστήματος και παρά τις προσπάθειες της προέδρου της δίκης που κράτησε γερά το τιμόνι της διαδικασίας, το δικαστήριο δεν μπόρεσε έγκαιρα να εκκαθαρίσει την υπόθεση, καταγράφοντας ένα από τα πλέον αρνητικά ρεκόρ διάρκειας δίκης στα ελληνικά δικαστικά χρονικά.

Πέραν των εντάσεων, σκληρών αντεγκλήσεων και της φορτισμένης ατμόσφαιρας μέσα στο δικαστήριο, όπου η παρουσία της μητέρας του Παύλου Φύσσα, Μάγδας, υπήρξε καθημερινή, η δίκη σηματοδοτήθηκε και από την απουσία των δικαζόμενων πολιτικών στελεχών της Χ.Α. που δεν εμφανίστηκαν παρά μόνον στις απολογίες.

Το διακύβευμα

Ομως μεγάλο διακύβευμα της επικείμενης απόφασης, με μείζονα πολιτική και ποινική σημασία, είναι αν τελικώς το δικαστήριο κρίνει τα δικαζόμενα πολιτικά στελέχη της Χ.Α. ως υπεύθυνα για το αδίκημα της εγκληματικής οργάνωσης, αν δηλαδή δεχθεί ότι υπήρξε πολιτικό σχέδιο για τις εγκληματικές δράσεις που συγκροτούν το βαρύ κατηγορητήριο ή αν κάνει δεκτή την αντίθετη εισαγγελική πρόταση.

Η απόφαση της 7ης Οκτωβρίου αναμένεται πραγματικά με μεγάλο ενδιαφέρον, με δεδομένο ότι η πρόταση της εισαγγελέως της δίκης Αδαμαντίας Οικονόμου –που σχολιάστηκε και προκάλεσε αντιδράσεις– υπήρξε απαλλακτική για τα πολιτικά στελέχη της Χ.Α. και καταδικαστική επί της ουσίας μόνον για τη στυγερή δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Αλλωστε και το βούλευμα της παραπομπής σε δίκη ήταν με οριακή πλειοψηφία 2 έναντι ενός, καθώς υπήρξε μειοψηφία κατά της απόδοσης της κατηγορίας της εγκληματικής οργάνωσης για τα πολιτικά στελέχη της Χ.Α.

Με αυτά τα ποινικά δεδομένα και την πολιτική φόρτιση της υπόθεσης, η δικαστική κρίση της Τετάρτης θα καθορίσει πολλά και για την οριστική καταδίκη ναζιστικών συμπεριφορών με εγκληματικά χαρακτηριστικά, και για την παραδειγματική τιμωρία όσων ήδη διέπραξαν εγκλήματα εις βάρος πολιτών (Ελλήνων και αλλοδαπών) που αντιτάχθηκαν στο ναζιστικό μόρφωμα.

Ιδιαίτερη βαρύτητα στην όλη διαδικασία, πέραν της στυγερής δολοφονίας του Παύλου Φύσσα, έχει διαδραματίσει και το ποινικό κομμάτι με τη σκληρή επίθεση κατά συνδικαλιστών του ΠΑΜΕ στο Πέραμα αλλά και επιθέσεις κατά Αιγυπτίων εργατών και άλλες.

Πάντως, την προσεχή Τετάρτη, αν το δικαστήριο κηρύξει ενόχους για εγκληματική οργάνωση τα πολιτικά στελέχη της Χ.Α. και δεν δεχθεί την εισαγγελική πρόταση αθώωσής τους, η ολοκλήρωση της έκδοσης της απόφασης θα κρατήσει ημέρες προκειμένου να αποφασιστούν τελικές ποινές και ποιος θα πάει μέσα.

Σε κάθε περίπτωση η ποινική διαδικασία κατά στελεχών και μελών της Χ.Α. μπορεί να κατέδειξε, όπως κατέδειξε, τις αδυναμίες του δικαστικού μας συστήματος, ανέδειξε όμως τη βούληση των κομμάτων του δημοκρατικού τόξου, για καταδίκη των εγκληματικών δράσεων της Χ.Α. και το ποινικό εγχείρημα ήταν εκείνο που πυροδότησε την πολιτική και κοινωνική καταδίκη του ναζιστικού φαινομένου, που έφθασε ώς την πολιτική εξαφάνιση της Χ.Α.

Αν το 2013, όταν δολοφονήθηκε ο Παύλος Φύσσας στο Κερατσίνι η τότε πολιτική ηγεσία επί πρωθυπουργίας Αντώνη Σαμαρά  δεν είχε αποφασίσει την έναρξη ποινικών ερευνών, τα πράγματα μπορεί να είχαν εξελιχθεί αλλιώς.

Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου οργάνωσε σωστά τη δίωξη με την ευφυή κίνηση για απόδοση του αδικήματος της εγκληματικής οργάνωσης για τα πολιτικά στελέχη, που έδωσε τη δυνατότητα συλλήψεων για τον Νίκο Μιχαλολιάκο και τους λοιπούς βουλευτές της Χ.Α. και δρομολόγησε τις ποινικές και πολιτικές εξελίξεις που ακολούθησαν.

Ιωάννα Μάνδρου – kathimerini.gr