Μια ολοένα και πιο δυνατή σχέση του παραλιακού μετώπου με την πόλη σφυρηλατεί ο χρόνος. Σε λίγες ημέρες μπαίνουμε στη δέκατη χρονιά από τότε που η αναπλασμένη Νέα Παραλία της Θεσσαλονίκης παραδόθηκε στους κατοίκους και τους επισκέπτες της (Δεκέμβριος 2013) για να εξελιχθεί πολύ σύντομα σε… σήμα κατατεθέν της πόλης. Το ανακαινισμένο τμήμα, μαζί με το παλιό έχουν μήκος 5 χιλιόμετρα και συναποτελούν έναν ιδιαίτερα όμορφο, ελκυστικό, ευκολοπροσβάσιμο και φιλικό χώρο περιπάτου, αναψυχής, άθλησης, παρατήρησης και εξερεύνησης.

Είναι ένα κομμάτι της πόλης που η φήμη του ξεπερνά πλέον τα σύνορα της χώρας και ταξιδεύει μέσω φωτογραφιών και βίντεο σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Έχει ταυτιστεί με τη Θεσσαλονίκη, έχει περάσει στο DNA της, προσελκύοντας κάθε μέρα και κάθε εποχή του χρόνου, χιλιάδες ντόπιους και ξένους επισκέπτες. Η μεταμόρφωση που υπέστη μετά την ανάπλασης της Νέας Παραλίας σε σχέδια των αρχιτεκτόνων Πρόδρομου Νικηφορίδη και ο Μπερνάρ Κουόμο, όχι μόνο την έβγαλε από το παρασκήνιο αλλά την έκανε πρωταγωνίστρια στο νέο τουριστικό προφίλ που διαμορφώνει η πόλη τα τελευταία χρόνια.

Παρά τις όποιες αδυναμίες της και τις ενστάσεις που μπορεί να διατυπώσει κάποιος για επιμέρους ζητήματα, ουδείς μπορεί να αρνηθεί ότι το παραλιακό μέτωπο, σε όλη του την έκταση, από τον 1ο προβλήτα του λιμανιού, μέχρι και το Μέγαρο Μουσικής, αποτελεί πλέον ένα όμορφο και πολύτιμο “ κόσμημα” στον “ λαιμό” της Θεσσαλονίκης.

Δεν είναι τυχαίο που απέσπασε πολλές διεθνείς διακρίσεις και που περιλαμβάνεται σε όλες τις παρουσιάσεις της Θεσσαλονίκης, τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή τουριστική αγορά.

Εξάλλου έχει τόσα πολλά και ενδιαφέροντα τα πράγματα που μπορεί να δει και να εξερευνήσει κανείς κινούμενος σε αυτά τα 5 χιλιόμετρα του παραλιακού μετώπου. Μνημεία, γλυπτά, αγάλματα, χώροι αναψυχής και άθλησης, ποδηλατόδρομος, ευφάνταστα θεματικά πάρκα, παιδικές χαρές, γήπεδα μπάσκετ και τένις, καλαίσθητα παγκάκια και όμορφοι φανοστάτες είναι ορισμένα από τα στοιχεία που συνθέτουν τον “ χαρακτήρα” του παραλιακού μετώπου. Μαζί τους στο ίδιο σκηνικό, και το ιστορικό αντιτορπιλικό πλοίο “ ΒΕΛΟΣ” που έδεσε τον Σεπτέμβριο του 2019 στη γειτονιά του Μεγάρου Μουσικής και έκτοτε (άγνωστο γιατί) παραμένει εκεί να αποτελεί κομμάτι αναπόσπαστο της παραλιακής.

Ένα τεράστιο υπαίθριο μουσείο

Εκτός από το παλαιότερο τοπόσημο της πόλης που φιλοξενείται στον χώρο, τον Λευκό Πύργο, υπάρχουν πολλά ακόμη που αξίζει να δει και να γνωρίσει κανείς. Ανάμεσά τους αγάλματα, προτομές, στήλες και γλυπτά, που βάζουν το δικό τους λιθαράκι στο προφίλ του παραλιακού μετώπου και για τα οποία λίγοι γνωρίζουν πραγματικά την ιστορία τους, τον δημιουργό τους, τον καλλιτεχνικό συμβολισμό τους.

Η παρουσία τους δίνει αξία στον δημόσιο χώρο και τον κάνει να μοιάζει με ένα απέραντο υπαίθριο μουσείο προσδίδοντας στην πόλη μια υπεραξία που της πρέπει.

Το ΑΠΕ-ΜΠΕ επισκέφθηκε τα περισσότερα από αυτά ολοκληρώνοντας ένα σύντομο αφιέρωμα στο παραλιακό πρόσωπο της Θεσσαλονίκης. Να διευκρινίσουμε πως το αφιέρωμα περιλαμβάνει αποκλειστικά “εκθέματα” που βρίσκονται τοποθετημένα μεταξύ της παραλιακής οδού και της θάλασσας και όχι έξω από αυτή τη “ ζώνη”. Αφετηρία μας είναι ο 1ος Προβλήτας του Λιμανιού και σημείο τερματισμού το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Ανάμεσα στα λιγότερο ή περισσότερο προβεβλημένα που όμως αξίζει να “ γνωρίσει” κανείς αναφέρουμε ενδεικτικά τα εξής:

• -Το γλυπτό “ Πουλιά” εντός του 1ου Προβλήτα. Έργο του γλύπτη Σταύρου Παναγιωτάκη και της αρχιτεκτόνισσας Κυριακής Ουδατζή (2011). Βρίσκεται στο πλακόστρωτο μπροστά από το κτίριο Διοίκησης του ΟΛΘ.
• -Το Μνημείο Ολοκαυτώματος, στο πεζοδρόμιο επί της παραλιακής οδού Κουντουριώτου, στο ύψος της Ελ. Βενιζέλου. Δημιούργημα του Σέρβου γλύπτη Nandor Glid (1997)
• -Η προτομή του Ναυάρχου Βότση, λίγο πριν τον Λευκό Πύργο. Μαρμάρινο έργο του γλύπτη Γιώργου Δημητριάδη (1934)
• -Η μαρμάρινη στήλη αφιερωμένη στον ιδρυτή του Κρατικού Θεάτρου Θεσσαλονίκης (ΚΘΒΕ) Σωκράτη Καραντινό (1989). Βρίσκεται δεξιά του κτιρίου (βλέποντας την είσοδο) του Βασιλικού Θεάτρου Θεσσαλονίκης..
• -Το μπρούτζινο άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου καβάλα στην πλάτη του Βουκεφάλα. Έργο του γλύπτη Ευάγγελου Μουστάκα (1973)
• -Το Μνημείο Εθνικής Αντίστασης: Έργο, επίσης του γλύπτη Ευάγγελου Μουστάκα (1987)
• -Το μαρμάρινο άγαλμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Έργο του γλύπτη Πραξιτέλη Τζανουλίνου (2011)
• -Το έργο ”Ομπρέλες” του Γιώργου Ζογγολόπουλου που αποτελεί ένα νέο τοπόσημο της Θεσσαλονίκης. Βρίσκονται στη θέση αυτή από το 2013. Οι “ Ομπρέλες” πρωτοήρθαν στην πόλη το 1997, όταν η Θεσσαλονίκη ήταν πολιτιστική πρωτεύουσα Ευρώπης. Αρχικά τοποθετήθηκαν λίγο μετά το Μακεδονία Παλάς και μεταφέρθηκαν στη θέση που βρίσκονται σήμερα, το 2013.
• -Το Μνημείο Θρακών Ηρώων, αφιερωμένο σε δύο ήρωες του 1821, τους Χατζηαντώνη και Δόμνα Βιζβίζη. Ορειχάλκινο γλυπτό, έργο του Γιώργου Τσάρα (1993).
• -Το «Φεγγάρι στην ακτή» του γλύπτη Παύλου Βασιλειάδη. Ένα “ πολυταξιδεμένο αλλά και ταλαιπωρημένο έργο. Στη σημερινή του θέση, μέσα στη θάλασσα βρίσκεται από το 2016. Στην προηγούμενη θέση του, μπροστά από το Μακεδονία Παλάς έπεσε θύμα βανδαλισμού. Κάποιοι πριόνισαν τη βάση του και το έριξαν στη θάλασσα. Αυτό έγινε δύο φορές!
• Επόμενος σταθμός για μαζική γνωριμία με έργα τέχνης είναι ο “ Κήπος των Γλυπτών”. Εκεί φιλοξενούνται:
• -Το γλυπτό «Τρεις Κύκλοι» του Γιώργου Ζογγολόπουλου. Ένα έργο που οι κύκλοι του κινούνται με το νερό.
• -Το γλυπτό “ Ορίζοντες” της Μάρθας Παναγιωτοπούλου (2018). Κατασκευασμένο από οξειδωμένο κράμα χάλυβα (Corten)
• -Το χωρίς τίτλο γλυπτό του Μιχάλη Κατζουράκη. Ένα σύμπλεγμα από γεωμετρικά σχήματα σε έντονο κίτρινο χρώμα (2016).
• -Το μπρούτζινο γλυπτό «Invitation» του Μαρκ Χατζηπατέρα (2016) που μοιάζει με… αγγλικό ερωτηματικό.
• -Το γλυπτό “ Θαλασσινός Ορίζοντας” είναι το τελευταίο απόκτημα του υπαίθριου παραλιακού μουσείου της Θεσσαλονίκης. Είναι έργο Γιώργου Τσάρα και αποτελεί δωρεά του επιχειρηματία Σταύρου Ανδρεάδη στον Δήμο Θεσσαλονίκης. Κι αυτό είναι τοποθετημένο στον Κήπο των Γλυπτών, μέσα στα ρηχά νερά της τεχνητής λιμνούλας που κοσμεί τον Κήπο. Το γλυπτό έχει μήκος 17 μέτρα, πλάτος 3 μέτρα και ύψος (με τη βάση) περίπου 4 μέτρα. Παραδόθηκε στην πόλη στις 8 Νοεμβρίου 2022.

Από το σημείο αυτό μέχρι και το Μέγαρο Μουσικής υπάρχουν άλλα δύο γλυπτά που συμβάλλουν στον πλούτο του υπαίθριου παραλιακού μουσείου της Θεσσαλονίκης.

• -Το «Μνημείο Πεσόντων στην Κορέα» της Μαρίας Σπυριδέλη (1994). Στις μαρμάρινες στήλες του γύρω από την παγόδα αναγράφονται τα ονόματα 195 Ελλήνων αξιωματικών και οπλιτών που θυσιάστηκαν στον πόλεμο της Κορέας.
• – Τελευταίο έργο του υπαίθριου μουσείου της παραλιακής είναι ο Σταυρός Κυρίλλου και Μεθοδίου ή Σταυρός του Ρωσικού Ναυτικού, στο ύψος της οδού Πέτρου Σινδίκα. Είναι ένας μαρμάρινος σταυρός, πεπλατυσμένος, εντός κύκλου.

Από το ύψος του Μακεδονία Παλάς και μέχρι το Μέγαρο Μουσικής, το σκηνικό ενισχύεται από τα φυτεμένα σε σειρά πεύκα που πλέον μεγάλωσαν και προσφέρουν τη σκιά τους και την ομορφιά τους, στους διερχόμενους αλλά και σε όσους επιλέγουν να ξαποστάσουν στα μεγάλων διαστάσεων καλαίσθητα παγκάκια που είναι τοποθετημένα στον χώρο.

Περπατώντας λοιπόν στην παραλιακή της Θεσσαλονίκης μπορεί κανείς να αφήσει το βλέμμα να ταξιδέψει από τα νερά του Θερμαϊκού, μέχρι τα κάστρα και τον Χορτιάτη, μέχρι τον Όλυμπο, τα Πιέρια, το λιμάνι, το Καραμπουρνάκι, την Περαία, την Αγία Τριάδα και τη Νέα Μηχανιώνα. Είναι μια θέση μοναδική, θέση προνομιούχα. Θέση που αγαπά την ανατολή του ήλιου μα ακόμη πιο πολύ το δειλινό. Από εκεί η ομορφιά του ηλιοβασιλέματος πολλαπλασιάζεται. Κι όταν έρθει η ώρα που ο ήλιος παίρνει τον κατήφορο για τη δύση του, τα χέρια των ανθρώπων σηκώνονται ψηλά για να …φωτογραφίσουν, και ναι, η εικόνα των φωτογράφων που φωτογραφίζουν είναι εικόνα που αξίζει να φωτογραφίσεις…

Φτάνοντας στο Μέγαρο Μουσικής το “κοντέρ” δείχνει 5000 μέτρα. Η διαδρομή ολοκληρώνεται. Η επανάληψή της είναι θέμα… χρόνου!