Τα νέα καταναλωτικά πρότυπα των τελευταίων μηνών θα διατηρηθούν και στο μέλλον

2.675,50. Δεν πρόκειται για την αξία κάποιου προϊόντος. Ούτε για έναν μαγικό αριθμό. Ούτε καν για κάποιο κωδικό που ξεκλειδώνει κάτι. Είναι το ποσοστό αύξησης πωλήσεων που κατέγραψαν τα… παζλ τα οποία πωλήθηκαν ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας Skroutz την περίοδο 9-29 Μαρτίου 2020 σε σύγκριση με τις πωλήσεις που είχαν γίνει τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους, πριν από την καταγραφή του πρώτου κρούσματος COVID-19 στην Ελλάδα. Την ίδια περίοδο οι αγορές υποδημάτων –πλην αθλητικών–, φορεμάτων, μπουφάν, μειώθηκαν στην καλύτερη περίπτωση στο μισό.
501. Δεν πρόκειται εν προκειμένω για ένα από τα κλασικότερα μοντέλα τζιν παντελονιού γνωστής εταιρείας, αλλά για το ποσοστό αύξησης των ηλεκτρονικών πωλήσεων των σούπερ μάρκετ το διάστημα 16-22 Μαρτίου έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2019 (στοιχεία της Convert Group). Την ίδια μάλιστα εβδομάδα το ποσοστό των ηλεκτρονικών πωλήσεων των σούπερ μάρκετ σε σύγκριση με τον συνολικό τζίρο του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων αυξήθηκε 4,5 φορές και από 0,4% έφτασε το 1,8%.

Και μπορεί κάποιος εύλογα να υποστηρίξει ότι τα παραπάνω ποσοστά είναι συγκυριακά και σε αυτά αποτυπώνεται ο πανικός των πρώτων ημερών του πρώτου lockdown: στην μεν πρώτη περίπτωση να γεμίσει ο ελεύθερος χρόνος ενηλίκων και παιδιών μες στο σπίτι, στη δεύτερη να αποφευχθεί ο συγχρωτισμός με πολύ κόσμο που υπάρχει στα καταστήματα των σούπερ μάρκετ. Η συνέχεια, όμως, έδειξε ότι οι νέες καταναλωτικές συνήθειες που προκάλεσε η πανδημία ήρθαν για να μείνουν, αν όχι στον υπερθετικό βαθμό που παρατηρείται στα lockdowns, αλλά τουλάχιστον σε πολύ μεγάλο ποσοστό. Μάλιστα, κάποιες συνήθειες που αναμενόταν να υιοθετηθούν από μεγάλο μέρος του πληθυσμού σε ορίζοντα τριετίας –όπως για παράδειγμα η αγορά ειδών σούπερ μάρκετ μέσω του Διαδικτύου–, υιοθετήθηκαν μέσα σε διάστημα λίγων ημερών και αποτελούν πλέον για πολλούς καθημερινότητα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Convert Group, το τρίτο τρίμηνο του 2020, περίοδος κατά την οποία δεν υπήρχαν περιορισμοί στις μετακινήσεις και τα κρούσματα κορωνοϊού στην Ελλάδα ήταν σε ύφεση, οι ηλεκτρονικές πωλήσεις των σούπερ μάρκετ κατέγραψαν αύξηση 183% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Εκτιμάται δε ότι στο σύνολο του έτους θα υπερβούν τα 100 εκατ. ευρώ, ποσό υπερδιπλάσιο από πέρυσι.

Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η «Κραταιόν Συμβουλευτική» υπό την αιγίδα του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GRECA), το 16% των καταναλωτών έκανε αγορές για πρώτη φορά μέσω του Διαδικτύου όταν ξέσπασε η πανδημία, ενώ παρατηρείται αύξηση της συχνότητας των αγορών μέσω Διαδικτύου κατά μέσον όρο 6,4% σε όλους τους κλάδους, με το 60% των καταναλωτών να δηλώνει διατεθειμένο να εξακολουθεί να αγοράζει από τα ηλεκτρονικά καταστήματα όλες τις κατηγορίες προϊόντων.

Ποιος είναι ο λόγος που οι αγορές μέσω Διαδικτύου κερδίζουν έδαφος και μετατρέπονται σε μόνιμη συνήθεια; Πέρα από τον φόβο του κορωνοϊού που υπάρχει ακόμη –βρισκόμαστε άλλωστε εν μέσω του δεύτερου κύματος της πανδημίας– οι καταναλωτές διαπίστωσαν ότι μπορούν να κάνουν εκτενέστερη έρευνα αγοράς, να βρίσκουν σε πιο συμφέρουσες τιμές τα προϊόντα που θέλουν, να τα παραγγείλουν οποιαδήποτε στιγμή θέλουν και να κάνουν πιο στοχευμένες αγορές, έχοντας έτσι μεγαλύτερο έλεγχο στα οικονομικά τους.

Τα μέτρα ατομικής προστασίας, η τηλεργασία, η τηλεκπαίδευση και οι περιορισμοί στις μετακινήσεις άλλαξαν άρδην και τις προτεραιότητες των καταναλωτών στις αγορές τους είτε αυτές γίνονται μέσω Διαδικτύου είτε όχι. Ενώ μέχρι και πέρυσι τις πρώτες θέσεις στις διαδικτυακές αγορές καταλάμβαναν οι κατηγορίες των κρατήσεων για αεροπορικά εισιτήρια και καταλύματα, καθώς και η αγορά εισιτηρίων για θεάματα, πλέον οι καταναλωτές ξοδεύουν περισσότερα (σε ποσοστό 77%) για είδη που σχετίζονται με την υγεία, όπως μάσκες και αντισηπτικά, για είδη σούπερ μάρκετ (σε ποσοστό 55%), για είδη προσωπικής φροντίδας (σε ποσοστό 56%).

Από την άλλη, το 58%, σύμφωνα με την ίδια έρευνα, δηλώνει ότι ξοδεύει λιγότερα για ρούχα και παπούτσια. Σύμφωνα δε με τους ερευνητές η ανοδική τάση για τα είδη που σχετίζονται με την υγεία, καθώς και για τα είδη σούπερ μάρκετ, θα διατηρηθεί και στη μετά κορωνοϊό εποχή.
Σε πολύ υψηλή θέση βρίσκονται οι πωλήσεις ηλεκτρονικών υπολογιστών, web cameras και άλλων περιφερειακών, καθώς η τηλεργασία αναμένεται να συνεχισθεί ως πρακτική για μεγάλο μέρος των εργαζομένων και όταν παρέλθει η πανδημία.

Οι νέες συνθήκες και οι νέες συνήθειες που προκάλεσε ο κορωνοϊός επιταχύνουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, όσων τουλάχιστον δεν θέλουν να χάσουν το τρένο. Επενδύσεις και δράσεις που είχαν σχεδιασθεί αλλά με ορίζοντα διετίας ή τριετίας επιταχύνθηκαν τους τελευταίους μήνες, μέσα στους οποίους είδαμε παραδοσιακούς λιανεμπόρους τροφίμων να αναπτύσσουν ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ, λιανεμπορικούς ομίλους να επεκτείνουν τις αποθήκες και τα κέντρα διανομής τους, εφαρμόζοντας μάλιστα πλήρως αυτοματοποιημένες διαδικασίες, αλλά και μικρομεσαίους εμπόρους να αξιοποιούν τα marketplaces που υπάρχουν στην ελληνική και στην παγκόσμια επιχειρηματική σκηνή (Public, Skroutz, eBay κ.α.) για να προωθήσουν τα προϊόντα τους.

Τα νέα δεδομένα επίσης επιταχύνουν την εφαρμογή από ολοένα και περισσότερες αλυσίδες των εικονικών βιτρινών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η τεχνολογική λύση που παρέχει για παράδειγμα η VitrinaBox και δίνει τη δυνατότητα στον καταναλωτή να περιηγηθεί εικονικά, μέσα από την οθόνη του υπολογιστή του ή του tablet, σε ένα κατάστημα βλέποντας, για παράδειγμα, πώς ταιριάζει ένα έπιπλο στο σαλόνι ή με τι άλλο θα μπορούσε να το συνδυάσει, κάνοντας ταυτόχρονα τις αγορές του. Πλατφόρμα με τεχνολογία VitrinaBox έχουν ήδη αναπτύξει από τον κλάδο του λιανεμπορίου γνωστές αλυσίδες όπως η ΙΚΕΑ, η Intersport, η Sketchers.

Δήμητρα Μανιφάβα – kathimerini.gr