Η ηχογραφημένη ανάγνωση του διηγήματος «Ο μικρός κύριος Φρίντεμαν» στο πλαίσιο της νέας σειράς Πρόσωπα του Ήρωα: Αναγνώσεις της διαδικτυακής ηχητικής σειράς του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ)

Τόμας Μαν, Ο μικρός κύριος Φρίντεμαν

Στη νουβέλα Ο μικρός κύριος Φρίντεμαν (1898), ο Τόμας Μαν αφηγείται με ευαισθησία, αλλά ταυτόχρονα και με λεπτή ειρωνεία, την ιστορία ενός νέου με ελαφριά σωματική αναπηρία, ο οποίος «αγαπούσε τρυφερά τη ζωή, που έρρεε μέσα του χωρίς πολλά πάθη αλλά γεμάτη με μια γαλήνια ευτυχία». Κάποια στιγμή, όμως, όταν εμφανίζεται απρόσμενα στη ζωή του μια εξαιρετικά γοητευτική γυναίκα, αυτός ο μικρόσωμος άνδρας με τα «μεγάλα καστανά μάτια ελαφιού» συνειδητοποιεί πως η ευτυχία του δεν ήταν παρά μια φαντασίωση. Σε αυτή την αριστουργηματική νουβέλα, ο σπουδαίος Γερμανός συγγραφέας, με καλοδουλεμένο λόγο, συγκεκαλυμμένες αυτοβιογραφικές αναφορές και ύφος αμφίσημο, που άλλοτε απευθύνεται στο θυμικό και άλλοτε στη λογική του αναγνώστη, εξερευνά την αλήθεια της αντιφατικής ανδρικής και γυναικείας φύσης αλλά και τα όρια του κοινωνικού στιγματισμού.

Ο Τόμας Μαν (1875 – 1955) έχει καθιερωθεί ως ένας από τους πλέον εμβληματικούς συγγραφείς του 20ού αιώνα. Το 1929 τιμήθηκε με Νόμπελ λογοτεχνίας, είκοσι χρόνια αργότερα με το Βραβείο Γκαίτε, ενώ πολλές χώρες (Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, ΗΠΑ κ.ά.) αναγνώρισαν την προσφορά του στον κόσμο των Γραμμάτων, απονέμοντάς του σημαντικές διακρίσεις και τιμητικούς τίτλους. Ο πολυγραφότατος λογοτέχνης, ο οποίος έχει επηρεαστεί έντονα από τον Σοπενχάουερ, τον Φρόυντ, τον Γκαίτε, τον Σίλλερ και τον Νίτσε, διαμόρφωσε ένα εντελώς προσωπικό ύφος που συνδυάζει τον διεισδυτικό ρεαλισμό με τη δύναμη του συμβολισμού. Μερικά από τα πιο γνωστά μυθιστορήματά του είναι: Μπούντενμπροκ, Το μαγικό βουνό, Δόκτωρ Φάουστους, Θάνατος στη Βενετία.

Στο πολύπλευρο έργο του –νουβέλες, διηγήματα, μυθιστορήματα, δοκίμια κ.ά.– αποτυπώνεται η αγωνιώδης προσπάθεια του μοντέρνου δυτικού ανθρώπου που αναζητά την ισορροπία ανάμεσα στον υλικό και τον πνευματικό κόσμο, στην τρυφερότητα και τη βία, στη βαναυσότητα και την ειρήνη. Τα κείμενά του διαπνέονται από βαθύ ουμανισμό και εκφράζουν συχνά τους προβληματισμούς του γύρω από την κοινωνία και την πολιτική. Μάλιστα, τη δεκαετία του 1930, οι φιλελεύθερες πολιτικές του πεποιθήσεις τον έφεραν σε σύγκρουση με το ναζιστικό καθεστώς, με αποτέλεσμα την πολύχρονη αυτοεξορία του αρχικά στην Ελβετία και αργότερα στις Ηνωμένες Πολιτείες.