Τον Μάιο, λίγους μήνες μετά την εκλογή του, ο Τζο Μπάιντεν είχε ζητήσει να κατατεθεί έκθεση εντός 90 ημερών από τις υπηρεσίες πληροφοριών που θα απαντάει στο ερώτημα αν ο κορωνοϊός προήλθε από επαφή ανθρώπου με μολυσμένο ζώο ή από εργαστήριο στην Κίνα.

Μέχρι τότε, οι θεωρίες περί διαρροής από εργαστήριο της Γουχάν απορρίπτονταν από τους επιστήμονες.

Ωστόσο, σήμερα, με την έκθεση να αναμένεται σύντομα, η Κίνα περνάει στην αντεπίθεση. Σύμφωνα με το BBC, τις τελευταίες εβδομάδες κινεζικές πηγές ενισχύουν τον ισχυρισμό ότι ο Covid-19 κατασκευάστηκε στις ΗΠΑ.

Χρησιμοποιώντας τα πάντα, από μουσική ραπ μέχρι αναρτήσεις στα social media, οι ειδικοί λένε ότι οι προσπάθειες προπαγάνδας έχουν καταφέρει να πείσουν την κινεζική κοινή γνώμη ότι η διεθνής κριτική για τον ρόλο της χώρας στην πανδημία πρέπει να αντιμετωπίσει με σκεπτικισμό.

Οι περισσότεροι Αμερικανοί μπορεί να μην έχουν ακούσει για το Φορτ Ντέτρικ, αλλά αυτό γίνεται ολοένα πιο δημοφιλές στην Κίνα.

Κινέζοι προπαγανδιστές έχουν προωθήσει μια συνωμοσία, σύμφωνα με την οποία ο Covid-19 δημιουργήθηκε και διέρρευσε από τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις στο Φρέντερικ του Μέριλαντ, περίπου 80 χιλιόμετρα βόρεια της Ουάσινγκτον. Το άλλοτε κέντρο του προγράμματος βιολογικών όπλων των ΗΠΑ σήμερα στεγάζει βιοϊατρικά εργαστήρια που ερευνούν ιούς όπως ο Έμπολα και η ευλογιά.

Το «πλούσιο» παρελθόν του Φορτ Ντέτρικ έχει τροφοδοτήσει εικασίες στην Κίνα. Ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Ζάο Λιτζιάν, χρησιμοποίησε στίχους από τραγούδι του κινεζικού εθνικιστικού συγκροτήματος CD Rev που υποδηλώνει ότι το εργαστήριο κρύβεται πίσω από κακόβουλες συνωμοσίες. «Πόσες συνωμοσίες βγήκαν από το εργαστήριό σας/Πόσοι νεκροί κρεμούν μια ταμπέλα/Τι κρύβετε/Ανοίξτε την πόρτα του Φορτ Ντέτρικ» – είναι αμήχανοι, αλλά το συναίσθημά του “λέει το μυαλό μας”, έγραψε ο Ζάο Λιτζιάν σε ένα tweet τον Αύγουστο.

Ο Ζάο Λιτζιάν, ο οποίος διακρίνεται για το επιθετικό διπλωματικό στυλ του, έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διάδοση της θεωρίας περί «προέλευσης από τις ΗΠΑ». Αρκετά tweets του πέρυσι, τράβηξαν για πρώτη φορά την προσοχή του κόσμου στο Φορτ Ντέτρικ. «Τι κρύβεται πίσω από το κλείσιμο του βιολογικού εργαστηρίου στο Φορτ Ντέτρικ; Πότε οι ΗΠΑ θα καλέσουν εμπειρογνώμονες για να ερευνήσουν την προέλευση του ιού στις ΗΠΑ;» έγραψε τον Ιούλιο του 2020.

Τους τελευταίους μήνες απέκτησε συμμάχους Κινέζους διπλωμάτες που εδρεύουν σε διάφορες χώρες, ενώ ο κρατικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας CCTV πρόβαλε ειδικό ρεπορτάζ με τίτλο «Η σκοτεινή ιστορία πίσω από το Fort Detrick», το οποίο επικεντρώθηκε στις παραβιάσεις των περιορισμών στο εργαστήριο το 2019, προκειμένου να ενισχυθούν οι ισχυρισμοί περί χαλαρής ασφάλειας του εργαστηρίου, οι οποίοι επαναλαμβάνονται συχνά Κινέζους αξιωματούχους και κρατικά μέσα ενημέρωσης.

Μάλιστα, ένα σχετικό hashtag είχε περισσότερες από 100 εκατομμύρια προβολές στο Weibo, το «Twitter» της Κίνας.

«Βλέπουμε μια διαρκή εκστρατεία με τη συμμετοχή πολυάριθμων και γεωγραφικά διασκορπισμένων λογαριασμών για την προώθηση τους αφηγήματο, σχετικά με το Fort Detrick», τονίζει ο Ίρα Χούμπερτ, ανώτερος αναλυτής ερευνών στην εταιρεία Graphika.

Μια άλλη δημοφιλής θεωρία, που προωθείται από την εφημερίδα Global Times, επιχειρεί να συνδέσει την προέλευση του ιού με έναν Αμερικανό ειδικό στον κορονοϊό, Δρ Ραλφ Μπάριτς, και τους ερευνητές στο Fort Detrick.

Επικαλούμενη μελέτη που συνέγραψε ο ερευνητής σχετικά με τη μετάδοση του ιού από νυχτερίδες στο Nature Medicine, η εφημερίδα υποστηρίζει ότι ο Δρ Μπάριτς δημιούργησε έναν νέο κορωνοϊό που μολύνει τον άνθρωπο.

Σε σημείωμα του συντάκτη, το περιοδικό ανέφερε ότι γνώριζε ότι η εργασία χρησιμοποιούνταν για τη διάδοση της ψευδούς θεωρίας, ωστοσο το σημείωμα δεν συμπεριλήφθηκε στο δημοσίευμα των Global Times.

Μέσω διαδικτυακού αιτήματος, η εφημερίδα καλεί τους Κινέζους να «υπογράψουν» μια ανοιχτή επιστολή με την οποία ζητείται έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στο Φορτ Ντέτρικ. Μέχρι στιγμής η επιστολή έχει συγκεντρώσει πάνω από 25 εκατομμύρια «υπογραφές».

Παραμένει μυστήριο

Η προέλευση του κορωνοϊού, που μέχρι τώρα έχει κοστίσει τη ζωή σε πάνω από τέσσερα εκατ. ανθρώπους παραμένει ένα μυστήριο. Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες, το σενάριο ότι όλα ξεκίνησαν από το Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν έχει επανέλθει στο προσκήνιο.

Πώς και γιατί συνέβη αυτό; Αρχικά, οι έρευνες με με στόχο την ανακάλυψη μιας φυσικής πηγής του ιού έχουν αποτύχει. Δεύτερον, οι πρώτες προσπάθειες για να πέσει φως σε πιθανή διαρροή από εργαστήριο, συχνά εμπλέκονταν με θεωρίες περί σκόπιμης κατασκευής του ιού ως βιολογικό όπλο. Αυτό, οδήγησε πολλούς επιστήμονες να απορρίψουν το σενάρια περί εργαστηριακής «διαρροής» ως ανοησίες.

Ωστόσο, η έλλειψη διαφάνειας στις έρευνες από την Κίνα και η αναθέρμανση της προσοχής απέναντι δραστηριότητες του εργαστηρίου της Γουχάν οδήγησαν ορισμένους επιστήμονες να παραδεχθούν ότι ήταν βιάστηκαν να υποβαθμίσουν το ζήτημα σε πρώτη φάση.