Η ιστορία του κινηματογραφικού τρόμου
Από την αρχαιότητα, η μυθοπλασία τρόμου ήταν μια ευρέως διαδεδομένη μορφή αφήγησης. Βρίσκοντας τις ρίζες της στη λαογραφία και τη θρησκευτική παράδοση, το ευρωπαϊκό μυθιστόρημα τρόμου διαδόθηκε από τους Αρχαίους Έλληνες και τους Αρχαίους Ρωμαίους. Οι ιστορίες τους αποτελούν τη βάση πολλών γνωστών έργων, όπως το μυθιστόρημα Frankenstein της Mary Shelley, εμπνευσμένο από τον μύθο του Ιππόλυτου.
Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, το είδος του τρόμου αντλούσε πολλές από τις ιστορίες του από πρόσωπα της πραγματικής ζωής, όπως ο Δράκουλας, ο οποίος εμπνεύστηκε από τον Βλαντ τον Παλουκωτή. Μέχρι τον 19ο αιώνα, η γοτθική λογοτεχνία ήταν συντριπτικά δημοφιλής, με το The Vampyre του John Polidori, το The Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde του Robert Louis Stevenson και τις ιστορίες του Edgar Allen Poe να είναι μερικά παραδείγματα των βασικών έργων που αναδύθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Αυτά τα έργα γοτθικής φαντασίας ήταν απαραίτητα για τη δημιουργία ταινιών τρόμου που εξακολουθούν να απεικονίζονται ευρέως στον κινηματογράφο σήμερα.
Ως εκ τούτου, κατά τις πρώτες μέρες του κινηματογράφου, οι κινηματογραφιστές εμπνεύστηκαν από την κλασική μυθοπλασία τρόμου για να δημιουργήσουν τις δικές τους εκδοχές αυτών των ιστοριών. Ο τρόμος είναι το τέλειο είδος για να πειραματιστεί κανείς με ειδικά εφέ. Έτσι οι σκηνοθέτες βασίστηκαν εκεί για να φτιάξουν κλασικές ταινίες.
Η πρώτη ταινία τρόμου έγινε από τον Γάλλο πρωτοπόρο του κινηματογράφου Georges Méliès, ο οποίος δημιούργησε το House of the Devil το 1896. Θεωρήθηκε ως χαμένη ταινία μέχρι που βρέθηκε ένα αντίγραφο στην Ταινιοθήκη της Νέας Ζηλανδίας το 1988. Η ταινία μικρού μήκους γυρίστηκε στον κήπο του Méliès στο Montreuil, στο Seine-Saint-Denis, και η μελλοντική σύζυγός του, Jehanne d’Alcy, φαίνεται να βγαίνει από ένα καζάνι. Το House of the Devil χρησιμοποιεί πολλά ειδικά εφέ όπως μια νυχτερίδα που μετατρέπεται σε άνθρωπο και διάφορες οντότητες που εμφανίζονται από τον αέρα.
Την ίδια χρονιά, ο Méliès δημιούργησε το A Terrible Night, μια κωμωδία τρόμου με επιρροές από τον Charlie Chaplin όπου βλέπουμε έναν άνδρα (τον οποίο υποδύεται ο ίδιος ο σκηνοθέτης) να προσπαθεί να καταπολεμήσει μια αράχνη για να μπορέσει να κοιμηθεί. Η ταινία περιλαμβάνει αναμφισβήτητα την πρώτη ονειρική σεκάνς που απεικονίζεται στην οθόνη. Με την κυκλοφορία της, η ταινία διαφημίστηκε ως ταινία φαντασίας, η οποία αναφερόταν στον κινηματογράφο που περιείχε στοιχεία τρόμου κι επιστημονικής φαντασίας.
Το επόμενο έτος, ο Méliès δημιούργησε μια άλλη κωμωδία τρόμου, το The Bewitched Inn, που σηματοδότησε την πρώτη φορά που απεικονίζονται άψυχα αντικείμενα να γίνονται αισθητά στην οθόνη. Ένα κερί κινείται στο δωμάτιο πριν εκραγεί, τα ρούχα ενός άνδρα περνούν μέσα από το ταβάνι και οι αποσκευές του εξαφανίζονται μυστηριωδώς. Δεδομένου ότι ο Méliès πρωτοστάτησε σε πολλές κινηματογραφικές τεχνικές και ειδικά εφέ, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η ταινία του 1898, The Cave of the Demons έγινε η πρώτη κινούμενη εικόνα που χρησιμοποίησε διπλή έκθεση. Δυστυχώς, αυτή η ταινία έχει χαθεί.
Το 1897, ο George Albert Smith αποφάσισε να χρησιμοποιήσει ακτίνες Χ, οι οποίες είχαν εφευρεθεί μόλις δύο χρόνια πριν, για την ταινία τρόμου του, The X-Ray Fiend. Στη μικρού μήκους ταινία, ένα ζευγάρι φλερτάρει μεταξύ τους πριν ενεργοποιηθεί ένα μηχάνημα ακτίνων Χ, μεταμορφώνοντας τους σε σκελετούς. Αυτή η τεχνική επιτεύχθηκε από το ζευγάρι που φορούσε μαύρα κορμάκια, αλλά αυτό το αποτέλεσμα ήταν αναμφίβολα τρομακτικό για ένα κοινό που ήταν νέο στην έννοια των ακτίνων Χ.
Την επόμενη χρονιά, ο Smith κυκλοφόρησε το Photographing A Ghost, το οποίο έκτοτε έχει χαθεί. Ωστόσο, η ταινία θεωρείται ως ένα από τα πρώτα παραδείγματα κινηματογράφου έρευνας παραφυσικών φαινομένων. Η ταινία του Smith ακολουθεί μια ομάδα ανδρών που αποτυγχάνουν να απαθανατίσουν ένα φάντασμα στην κάμερα. Αντίθετα, βασανίζονται από την οντότητα που τους ακολουθεί.
Σε όλο τον κόσμο, η Ιαπωνία δημιουργούσε επίσης μερικά συναρπαστικά πρώιμα κινηματογραφικά έργα τρόμου. Το 1898, η εταιρεία Konishi Honten κυκλοφόρησε το Resurrection of a Corpse και το Jizo the Spook, σε σενάριο και των δύο από τον Eijiro Hatta. Οι ταινίες είχαν τις ρίζες τους σε ιαπωνικούς θρύλους, με το Jizo the Spook να απεικονίζει ένα στοιχειωμένο άγαλμα που χρησιμοποιείται παραδοσιακά ως προστάτης των νεκρών. Αυτές πλέον θεωρούνται χαμένες ταινίες.
Από τα τέλη του 1800, ο κινηματογράφος τρόμου έχει ανθίσει σε ένα από τα πιο κερδοφόρα είδη στον κόσμο. Η ταινία τρόμου με τις υψηλότερες εισπράξεις όλων των εποχών είναι το It του 2017, η οποία είναι εντελώς διαφορετική από τις πρώτες ταινίες τρόμου που αναφέρονται παραπάνω. Ανεξάρτητα από αυτό, ο σύγχρονος κινηματογράφος τρόμου οφείλει τα χρέη του σε πρωτοπόρους όπως ο Méliès, που άνοιξε το δρόμο για τη δημοτικότητα του είδους.
Στέλιος Παπαγρηγορίου-cnn.gr