ΚΟΣΜΟΣ

Η ιστορία της «Παρασκευής των υπερ-εκπτώσεων»

Σε ρυθμό προετοιμασιών για τη Black Friday κινείται η αγορά, καθώς απομένουν δύο περίπου εβδομάδες για την «Παρασκευή των εκπτώσεων» που φέτος «πέφτει» στις 26 Νοεμβρίου.

Η Black Friday έχει τις ρίζες της στις ΗΠΑ και έρχεται την Παρασκευή αμέσως μετά την ημέρα των Ευχαριστιών (γιορτάζεται την 4η Πέμπτη κάθε Νοέμβρη), η οποία σηματοδοτεί την έναρξη της χριστουγεννιάτικης εμπορικής περιόδου και είναι συνυφασμένη με τις μεγάλες εκπτώσεις και προσφορές που κάνουν τα καταστήματα.

Φέτος η Black Friday βρίσκει το λιανεμπόριο υπό το καθεστώς των νέων περιορισμών που έχουν στο επίκεντρο τους ανεμβολίαστους, και οι οποίοι έχουν προκαλέσει δυσφορία και αντιδράσεις στον εμπορικό κόσμο, καθώς επιβλήθηκαν προ της – ζωτικής σημασίας για τον τζίρο των καταστημάτων – χριστουγεννιάτικης περιόδου.

Η προέλευση της ονομασίας «Black Friday»

Η παλαιότερη γνωστή χρήση της «Μαύρης Παρασκευής» αναφέρεται στο περιοδικό Factory Management and Maintenance, τον Νοέμβριο του 1951 και ξανά το 1952. Εδώ αναφερόταν στην πρακτική των εργαζομένων να αρρωσταίνουν την επόμενη μέρα Ημέρα των Ευχαριστιών, για να έχουν ένα πλήρες τετραήμερο αποχής από την εργασία τους.

Οι όροι «Μαύρη Παρασκευή» και «Μαύρο Σάββατο» άρχισαν να χρησιμοποιούνται από την αστυνομία το 1961 στη Φιλαδέλφεια και το Ρότσεστερ, για να περιγράψουν τα πλήθη και την κυκλοφοριακή συμφόρηση που συνοδεύουν την έναρξη της χριστουγεννιάτικης περιόδου αγορών. Ως αποτέλεσμα, οι αστυνομικοί της τροχαίας υποχρεώθηκαν να εργάζονται σε 12ωρες βάρδιες για να αντιμετωπίσουν το πλήθος των οδηγών και των πεζών και δεν τους επιτρεπόταν να πάρουν το ρεπό. Με την πάροδο του χρόνου, οι ενοχλημένοι αξιωματικοί άρχισαν να αναφέρονται σε αυτή τη φοβερή εργάσιμη ημέρα ως “Μαύρη Παρασκευή”.

Η φράση εμφανίστηκε για πρώτη φορά στους The New York Times στις 28 Νοεμβρίου 1975, όπου εξακολουθεί να αναφέρεται συγκεκριμένα στην «η πιο πολυσύχναστη ημέρα αγορών και κίνησης του χρόνου» στη Φιλαδέλφεια.

Απόσπασμα των The New York Times 28/11/1975

Καθώς η φράση έγινε πιο διαδεδομένη, έγινε δημοφιλής η εξήγηση ότι αυτή η μέρα, ήταν το σημείο του έτους κατά το οποίο το λιανεμπόριο αρχίζει να γυρίζει σε κέρδος. Στην δεκαετία του 60 η καταγραφή των στοιχείων ήταν χειρόγραφη και τα καταστήματα είχαν δύο χρώματα μελανιού: Με κόκκινο γράφονταν οι ημέρες με αρνητικό ισολογισμό πωλήσεων και με μαύρο οι ημέρες με θετικό απολογισμό. Την Black Friday οι επιχειρήσεις περνούσαν από το “κόκκινο – ζημία” στο “μαύρο – κερδοφορία”.

Μια άλλη παλαιότερη αναφορά στην Black Friday, που δεν σχετίζεται με το λιανεμπόριο, είναι ο Πανικός του Χρυσού στις 24/9/1869, όπου οι χρηματιστές Τζέι Γκουλντ και Τζέιμς Φισκ εκμεταλλευόμενοι τις διασυνδέσεις τους με την κυβέρνηση προσπάθησαν να χειραγωγήσουν την αγορά χρυσού.

Φωτογραφία του μαυροπίνακα στο Gold Room της Νέας Υόρκης, 24 Σεπτεμβρίου 1869, που δείχνει την κατάρρευση της τιμής του χρυσού.

Όταν ο Πρόεδρος Γκραντ έμαθε για την χειραγώγηση, διέταξε το Υπουργείο Οικονομικών να αποδεσμεύσει μια μεγάλη προσφορά χρυσού για να την σταματήσει. Οι τιμές των μετοχών μειώθηκαν κατά 20% από τις 24 Σεπτεμβρίου έως την 1η Οκτωβρίου. Δεκάδες χρηματιστηριακές εταιρείες χρεοκόπησαν και όσες είχαν αγοράσει χρυσό από την Fisk έμειναν απλήρωτες. Οι αγρότες, που αποτελούσαν το 50% του εργατικού δυναμικού της χώρας, υπέστησαν τα χειρότερα: οι τιμές του σιταριού μειώθηκαν από $1,40 σε $0,77, το καλαμπόκι μειώθηκε από $0,95 σε $0,68 και άλλα προϊόντα όπως η σίκαλη, η βρώμη και το κριθάρι είχαν παρόμοια απώλεια. Ωστόσο οι ενέργειες του Grant και του Boutwell κράτησαν τον πανικό της Wall Street από το να εξελιχθεί σε εθνική ύφεση.

Πηγή: moneyreview.gr