Εξαιρετικά διαδεδομένη στους Αμερικανούς εφήβους φαίνεται πως είναι η κουλτούρα της «ματαίωσης». Για τι ακριβώς πρόκειται και πώς την αντιλαμβάνονται τα παιδιά;

Πριν από μερικές εβδομάδες, η Νίλαμ, που φοιτά στην τελευταία τάξη του λυκείου, καθόταν σε αίθουσα μαθήματος, στο Καθολικό Σχολείο του Σικάγο. Οταν ο καθηγητής βγήκε έξω, ένας συμμαθητής της άρχισε να παίζει ένα τραγούδι του R. Kelly, το οποίο την ενόχλησε, γιατί ένιωσε ότι την προσέβαλε ως Αφροαμερικανή. Ετσι, ζήτησε από τον συμμαθητή της να κλείσει τη μουσική. Αυτός απλώς αδιαφόρησε. «Είναι μόνο ένα τραγούδι», της απάντησε. «Γνωρίζω  ότι ο τραγουδιστής βρίσκεται στη φυλακή ως παιδεραστής, αλλά η μουσική του εξακολουθεί να μου αρέσει».

Η απάντηση προκάλεσε φρίκη στη Νίλαμ, ιδίως επειδή είχαν μόλις παρακολουθήσει το μάθημα της Κοινωνικής Δικαιοσύνης. Είχαν περάσει το απόγευμά τους συζητώντας για τον καθολικισμό, το κοινό καλό και την ηθική. Βέβαια, εκείνος ο συμμαθητής, επισημαίνει η Νίλαμ, που είναι λευκός, είχε και στο παρελθόν επιδείξει προβληματική συμπεριφορά. Συχνά, όταν βρισκόταν με τους φίλους του, χρησιμοποιούσε ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς.

Μετά το μάθημα, η Νίλαμ αποφάσισε ότι είχε έρθει το πλήρωμα του χρόνου να τον «ματαιώσει». Η απόφασή της έγινε σύντομα γνωστή, καθώς την αποκάλυψε σε μια φίλη της, αλλά και στη μητέρα της. «Ματαίωση» σήμαινε ότι θα απέφευγε με κάθε κόστος να απευθύνει τον λόγο στο συγκεκριμένο αγόρι ή να το συναναστρέφεται, καθώς και ότι δεν την ενδιέφερε καθόλου να ακούσει τι είχε να της πει. «Στην κουλτούρα της ματαίωσης, κατ’ αυτόν τον τρόπο, αφαιρείς τη δύναμη από κάποιον και του δείχνεις ταυτόχρονα ότι η συμπεριφορά του είναι προβληματική σε μια δεδομένη κατάσταση», τονίζει η Νίλαμ.

Γέννημα του YouΤube

«Ο όρος “ματαίωση” γεννήθηκε μέσα από το ΥouTube», εξηγεί ο δεκαπεντάχρονος Μπεν, που φοιτά σε γυμνάσιο της Πρόβιντενς, του Ρόουντ Αϊλαντ.

Ο Μπεν πιστεύει ότι η άνθρωποι οφείλουν να λογοδοτούν για τις πράξεις τους, είτε είναι διάσημοι είτε είναι άσημοι. Ωστόσο, όπως λέει, η «ματαίωση» τους αποστερεί την ευκαιρία να μάθουν από τα λάθη τους και τους αποξενώνει από τον κοινωνικό τους περίγυρο. Στο σχολείο του δεν υπάρχουν πολλά κρούσματα σχολικού εκφοβισμού και έτσι ο όρος «ματαίωση», όταν τον εκφέρει αστειευόμενος με τους φίλους του, δεν προκαλεί ιδιαίτερο τρόμο.

Μια φορά, μάλιστα, που σε κάποιο μάθημα συζητούσαν για τους κινδύνους των ηλεκτρονικών τσιγάρων και του ατμίσματος, κάποια παιδιά είπαν ότι η Juul, η εταιρεία που κατασκευάζει τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, «ματαιώθηκε». Για πολλά παιδιά, ωστόσο, η εμπειρία της «ματαίωσης» είναι σοκαριστική και επώδυνη.