Η δολοφονία Φλόιντ αποκαθηλώνει το αποικιοκρατικό παρελθόν
Την αποκαθήλωση δημόσιων συμβόλων που συνδέονται με το αποικιοκρατικό παρελθόν διαφόρων χωρών και συνεπώς με την βάρβαρη πρακτική της δουλείας, φέρνει στο πέρασμα του το κύμα διαδηλώσεων κατά του ρατσισμού και της αστυνομικής βίας, που πυροδότησε απ’ άκρη σ΄άκρη της της Γης ο τραγικός θάνατος του 46χρονου Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ στη Μινεάπολη των Ηνωμένων Πολιτειών.
Αγάλματα προσωπικοτήτων που το όνομα τους συνδέεται έντονα με το αποικιοκρατικό παρελθόν της Ευρώπης και το δουλεμπόριο, τα οποία κοσμούν δρόμους και πλατείες διαφόρων χωρών, έχουν βρεθεί τις τελευταίες ημέρες στο στόχαστρο των διαδηλωτών, λαμβάνοντας την οργή και τη δυσαρέσκεια του κόσμου, που βρίσκεται ακατάπαυστα στους δρόμους εδώ και περίπου δύο εβδομάδες.
Προσωπικότητες όπως ο Έντουαρντ Κόλστον στο Μπρίστολ, ο Ρόμπερτ Μίλιγκαν στο Λονδίνο και ο βασιλιάς του Βελγίου, Λεοπόλδος ο Β’, στην Αμβέρσα, έχουν ήδη χάσει το βάθρο τους, με τη δημόσια παρουσία τους να αποτελεί ήδη παρελθόν. Στο Μπρίστολ, οι διαδηλωτές πήραν την κατάσταση στα χέρια τους την Κυριακή, αποκαθηλώνοντας οι ίδιοι το άγαλμα του Έντουαρντ Κόλστον, ενός επιφανούς Βρετανού έμπορου και φιλάνθρωπου του 17ου αιώνα, το όνομα του οποίου συνδέεται έντονα με το δουλεμπόριο που πραγματοποιούσε το Ηνωμένο Βασίλειο εκείνη την εποχή. Ακολούθως «διαπόμπευσαν» το άγαλμα στους δρόμους της πόλης και το έριξαν στα νερά του λιμανιού.
Από την πλευρά τους, οι διαδηλωτές της Αμβέρσας και του Λονδίνου δεν έφθασαν τόσο μακριά, προχωρώντας σε πιο ήπιες παρεμβάσεις στα δικά τους αποικιοκρατικά μνημεία. Κατά τη διάρκεια διαδήλωσης στο Λονδίνο, το άγαλμα του Σκωτσέζου έμπορου και πλοιοκτήτη του 18ου αιώνα, Ρόμπερτ Μίλιγκαν, γνωστού κάτοχου σκλάβων, καλύφθηκε με μία κουβέρτα και ένα πλακάτ με το σύνθημα «Black Lives Matter», ενώ το άγαλμα του Λεοπόλδου Β’, το όνομα του οποίου είναι συνυφασμένο με τον βελγικό αποικισμό του Κονγκό, βανδαλίσθηκε την περασμένη εβδομάδα από διαδηλωτές, μαζί με πολλά άλλα γλυπτά που τον μνημονεύουν.
Υπό τα χειροκροτήματα συγκεντρωμένου κόσμου, ένας γερανός αποκαθηλώνει το άγαλμα του Σκωτσέζου έμπορου, Ρόμπερτ Μίλιγκαν, έξω από το Μουσείο των Ντόκλαντς του Λονδίνου. Yui Mok/PA via AP
Στις δύο αυτές περιπτώσεις, οι τοπικές Αρχές δεν άργησαν να κινητοποιηθούν, παίρνοντας την πρωτοβουλία να προχωρήσουν αυτές στην αποκαθήλωση των αγαλμάτων, με σκοπό να εκτονώσουν σε κάποιο βαθμό την οργισμένη διάθεση του κόσμου. Το άγαλμα του Βέλγου βασιλιά αφαιρέθηκε την Τρίτη από την πλατεία της Αμβέρσας, με σκοπό να φυλαχθεί στις αποθήκες τοπικού μουσείου, ενώ την ίδια μέρα εγκατέλειψε τη θέση του και το άγαλμα του Μίλιγκαν, το οποίο μέχρι σήμερα κοσμούσε την είσοδο του Μουσείου των Ντόκλαντς στο Λονδίνο. Μάλιστα, ο δήμαρχος της Λονδίνου, Σαντίκ Καν, προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, ανακοινώνοντας ότι θα ελεγχθούν όλα τα αγάλματα και οι ονομασίες δρόμων της πόλης, με σκοπό να εξαλειφθεί κάθε σύνδεση με το παρελθόν της δουλείας, και κάνοντας λόγο για μία «άβολη αλήθεια» της Ιστορίας την οποία η βρετανική πρωτεύουσα πρέπει να αντιμετωπίσει.
Η πρωτότυπη πρόταση του Μπάνκσι
Η εικόνα των διαδηλωτών στο Μπρίστολ, που με σχοινιά αποκαθήλωσαν το αμφιλεγόμενο άγαλμα, ενέπνευσε τον μυστηριώδη καλλιτέχνη δρόμου Μπάνκσι, ο οποίος είναι γνωστός για το αιχμηρό πολιτικό σχόλιο των δημουργιών του. Κοινοποιώντας στο Instagram ένα σκίτσο που αναπαριστά τη στιγμή της αποκαθήλωσης του αγάλματος του Κόλστον από τους διαδηλωτές, ο Μπάνκσι προτείνει να επιστρέψει στη θέση του το αμφιλεγόμενο μνημείο, σε «πτωτική» όμως στάση και με σχοινιά δεμένα στον λαιμό του, συνοδευόμενο από τρία μικρότερα αγάλματα των διαδηλωτών που τον κατεβάζουν στο έδαφος. «Όλοι ευχαριστημένοι. Μία διάσημη ημέρα μνημονεύεται», αναφέρει χαρακτηριστικά στην κοινοποίηση του ο αινιγματικός δημιουργός.
