Το συντηρητικό Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, ακύρωσε μια απόφαση-ορόσημο που εδώ και περίπου μισό αιώνα διασφάλιζε το δικαίωμα των Αμερικανίδων στην άμβλωση. Ουσιαστικά, η απόφαση γυρίζει τις ΗΠΑ πριν από την εμβληματική απόφαση «Ρόου εναντίον Γουέιντ» του 1973, όταν δηλαδή η κάθε Πολιτεία ήταν ελεύθερη να εγκρίνει ή να απαγορεύσει τις αμβλώσεις. Πλέον, θεωρείται δεδομένο ότι το νομικό, οικονομικό και κοινωνικό τοπίο γύρω από τις αμβλώσεις θα αλλάξει δραστικά σε πολλές Πολιτείες.

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα;

Η πρόσβαση στις αμβλώσεις ποικίλλει ευρέως από Πολιτεία σε Πολιτεία αυτή τη στιγμή. Οι πιο περιοριστικοί ισχύοντες κανόνες θεσπίστηκαν πρόσφατα στο Τέξας και ουσιαστικά απαγορεύουν την άμβλωση καθιστώντας την παράνομη μετά από έξι εβδομάδες, διάστημα που οι γυναίκες μπορεί να μην γνωρίζουν καν ότι είναι έγκυες.

Στις άλλες 49 Πολιτείες, η πρόσβαση στις αμβλώσεις «χάνεται» σε έναν νομοθετικό λαβύρινθο. Μερικές από τις πιο φιλελεύθερες Πολιτείες εγγυώνται πρόσβαση σε αμβλώσεις για όλες τις εγκύους για τουλάχιστον έξι μήνες (ή περισσότερο για ιατρικά επείγοντα περιστατικά), ενώ άλλες Πολιτείες καθιστούν σχεδόν αδύνατη την πρόσβαση.

Διχασμένες οι Πολιτείες

Συνολικά 21 Πολιτείες των ΗΠΑ – οι περισσότερες από αυτές στο Νότο – έχουν έτοιμες τροποποιήσεις, τους λεγόμενους «νόμους ζόμπι» στα συρτάρια τους που θα μπορούσαν ουσιαστικά άμεσα να ενεργοποιηθούν και να απαγορεύσουν τις αμβλώσεις μετά την σημερινή απόφαση. Η λίστα έχει αυξηθεί ραγδαία τους τελευταίους μήνες και τώρα αποτελείται από τις εξής Πολιτείες: Αλαμπάμα, Αριζόνα, Αρκάνσας, Τζόρτζια, Αϊντάχο, Κεντάκι, Λουιζιάνα, Μίσιγκαν, Μισισιπή, Μιζούρι, Βόρεια Ντακότα, Οχάιο, Οκλαχόμα, Νότια Καρολίνα, Νότια Ντακότα, Τενεσί, Τέξας, Γιούτα , Δυτική Βιρτζίνια, Ουισκόνσιν και Ουαϊόμινγκ.

Ακόμη, τουλάχιστον δύο Πολιτείες – η Ιντιάνα και η Νεμπράσκα – θεωρούνται τουλάχιστον «εχθρικές» περιοχές για τις αμβλώσεις, όπως καθορίζεται από το Κέντρο για τα Αναπαραγωγικά Δικαιώματα, πράγμα που σημαίνει ότι η άμβλωση θα μπορούσε εύκολα να γίνει παράνομη και σε αυτές τις Πολιτείες. Επίσης, η Φλόριντα και η Μοντάνα υιοθέτησαν πρόσφατα περιορισμούς για τις αμβλώσεις, κάτι που υποδηλώνει ότι θα μπορούσαν να αποφασίσουν την πλήρη απαγόρευση.

Στον αντίποδα υπάρχουν περίπου 20 Πολιτείες «καταφύγια» για τις γυναίκες που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν άμβλωση. Μάλιστα, τουλάχιστον οκτώ Πολιτείες πρόκειται να επεκτείνουν την πρόσβαση σε αμβλώσεις. Αυτές είναι η Καλιφόρνια, το Κονέκτικατ, η Χαβάη, το Νιου Τζέρσεϊ, τη Νέα Υόρκη, το Όρεγκον, την Ουάσιγκτον και το Βερμόντ.

Τα παραπάνω σημαίνουν ότι μόνο 5 Πολιτείες των ΗΠΑ δεν έχουν ακόμη ξεκάθαρη θέση. Αυτές είναι το Νιου Χάμσαϊρ, το Νέο Μεξικό, η Βόρεια Καρολίνα, η Πενσυλβάνια και η Βιρτζίνια. Σε αυτές τις Πολιτείες, η άμβλωση είναι προσβάσιμη σήμερα, αλλά δεν υπάρχει καμία νομική κατοχύρωση, επομένως δεν είναι σαφές ποιον δρόμο θα ακολουθήσουν.

Πόσο μπορεί να κοστίσει μια άμβλωση στις ΗΠΑ;

Το κόστος μιας άμβλωσης ποικίλλει, από δωρεάν σε ορισμένα μέρη έως εκατοντάδες ή και χιλιάδες δολάρια σε άλλα. Η ΜΚΟ Planned Parenthood που παρέχει αναπαραγωγική υποστήριξη στις Ηνωμένες Πολιτείες, εκτιμά ότι η άμβλωση μπορεί να κοστίσει «έως και 750 δολάρια».

Σε ορισμένα μέρη η πρόσβαση στην άμβλωση είναι δωρεάν για όσους δεν μπορούν να πληρώσουν ή δεν διαθέτουν ασφάλιση. Οι χειρουργικές είναι πιο δαπανηρές από τις αμβλώσεις με χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων, με τιμές που κυμαίνονται από αρκετές εκατοντάδες δολάρια έως και πάνω από 10.000 δολάρια.

Ποιες κοινωνικές ομάδες πλήττονται από την απόφαση;

Σε ένα μεγάλο μέρος της χώρας επομένως οι γυναίκες που θέλουν να κάνουν άμβλωση θα αναγκαστούν είτε να συνεχίσουν την εγκυμοσύνη, είτε να παρανομήσουν (για παράδειγμα, παραγγέλνοντας χάπια μέσω του διαδικτύου) ή να ταξιδέψουν σε άλλες Πολιτείες, όπου η άμβλωση θα επιτρέπεται. Το ταξίδι όμως είναι ακριβό και η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου θα πλήξει κυρίως τις φτωχές γυναίκες ή εκείνες που μεγαλώνουν μόνες τα παιδιά τους – η μεγάλη πλειονότητα προέρχεται από τις μειονότητες των ισπανόφωνων και των Αφροαμερικανών.

Σύμφωνα με τη μελέτη Turnaway που διήρκεσε μια δεκαετία, τα άτομα που αρνούνται τις αμβλώσεις είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από προβλήματα υγείας και να παραμένουν σε καταχρηστικές σχέσεις. Έχουν επίσης τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να πέσουν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Αυτοί οι κοινωνικοοικονομικοί κίνδυνοι παρουσιάζονται αυξημένοι για τους ισπανόφωνους και τους Αφροαμερικανούς, οι οποίοι είναι πιο πιθανό να αμείβονται με τον κατώτατο μισθό και να έχουν περιορισμένο χρόνο άδειας μετ’ αποδοχών.

Αναλαμβάνουν δράση οι επιχειρήσεις

Στο πλευρό των εργαζομένων τους που επιθυμούν να προχωρήσουν σε άμβλωση αναμένεται να σταθούν αρκετές επιχειρήσεις αναλαμβάνοντας μέρος των εξόδων. Ορισμένες, όπως η Amazon, επεκτείνουν ήδη τα οφέλη υγειονομικής περίθαλψης για να καλύψουν τα έξοδα ταξιδίου για ιατρική περίθαλψη. Άλλες, όπως το Salesforce, καλύπτουν τα έξοδα μετεγκατάστασης, ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να μετακινηθούν από τις Πολιτείες που υιοθετούν τις περιοριστικές πολιτικές. Η Uber και η Lyft προσφέρουν δωρεάν διαδρομές σε άτομα στο Τέξας και την Οκλαχόμα προκειμένου να μεταβούν σε κλινικές αμβλώσεων και καλύπτουν τα νομικά έξοδα για τους οδηγούς τους που μηνύονται για το αδίκημα της συμμετοχής σε άμβλωση.

Η επόμενη μάχη: Προσπάθειες απαγόρευσης πρόσβασης σε χάπια άμβλωσης μέσω ταχυδρομείου

Η επόμενη δικαστική μάχη αναμένεται να δοθεί για την πρόσβαση σε χάπια άμβλωσης μέσω ταχυδρομείου.

Ορισμένες Πολιτείες έχουν ήδη καταστήσει δύσκολη ή αδύνατη την απόκτηση χαπιών για την άμβλωση μέσω ταχυδρομείου. Ωστόσο, η Αριζόνα, το Αρκάνσας και το Τέξας έχουν απαγορεύσει την αποστολή χαπιών για άμβλωση σε ασθενείς. Παρόμοιοι περιορισμοί έχουν επιχειρηθεί και αποκλειστεί από δικαστήρια στη Μοντάνα, την Οκλαχόμα και τη Νότια Ντακότα.

Άλλες πολιτικές ενδέχεται να περιορίζουν την πρόσβαση στην άμβλωση μέσω ταχυδρομείου με έμμεσο τρόπο. Σύμφωνα με τη νομοθεσία που ισχύει σε 19 Πολιτείες, ένας γιατρός πρέπει να είναι παρών στη διαδικασία, επομένως η τηλεϊατρική δεν αποτελεί επιλογή. Ορισμένες Πολιτείες έχουν περιορίσει το εύρος των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης που μπορούν να συνταγογραφήσουν φάρμακα για την άμβλωση, απαγορεύοντας ουσιαστικά τα χάπια σε υποεξυπηρετούμενες περιοχές.

Αρκετά πολιτειακά νομοθετικά σώματα έχουν υιοθετήσει φέτος παρόμοιες απαγορεύσεις στις αμβλώσεις μέσω τηλεϊατρικής, φαρμακευτικής αγωγής ή μέσω ταχυδρομείου.