Ζαν-Λουί Τρεντινιάν (Jean-Louis Trintignant, 11 Δεκεμβρίου 1930): Αν ο Ζαν Γκαμπέν είναι ο θρύλος και η φιγούρα, ο Ντελόν το πρόσωπο και η ραχοκοκκαλιά του γαλλικού σινεμά, ο Τρεντινιάν είναι ο πρωταγωνιστής για όλες τις δουλειές, ένας άνετος ρολίστας που διαπέρασε το ευρωπαϊκό σινεμά του ’60 και του ’70, παραμένοντας ως σήμερα η γέφυρα με το χθες ενός ολόκληρου σινεμά.

Ξεκίνησε από το θέατρο, μπήκε στο σινεμά στα μέσα του ’50, έπαιξε δίπλα στην Μπαρντό στο «Και ο Θεός Έπλασε τη Γυναίκα» (1956), υπηρέτησε στην Αλγερία, για να βρεθεί επιστρέφοντας σε μια οργιώδη αριθμητικά φιλμογραφία από τις αρχές του ’60 έως τα μέσα του ’90 που ξεπέρασε τις 130 ταινίες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Φιλίπ Νουαρέ: Μια διακριτική μορφή του ευρωπαϊκού κινηματογράφου

Έχει συνεργαστεί στην σπουδαία καριέρα του με εξαιρετικούς σκηνοθέτες, όπως ο Κώστας Γαβράς, ο Κλοντ Λελούς, o Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, ο Μίκαελ Χάνεκε, ο Φρανσουά Τριφώ και ο Κριστόφ Κισλόφσκι.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Φρανσουά Τριφό: Ο αιώνιος έφηβος του σινεμά

Μια από τις τελευταίες μάχες του Ζαν-Λουί Τρεντινιάν είναι με τον καρκίνο. Ίσως να είναι και η πιο εύκολη μάχη για αυτόν τον σπουδαίο γάλλο ηθοποιό ο οποίος χτυπήθηκε από τόσα και τόσα: το χειρότερο, όταν έχασε τη λατρεμένη κόρη του Μαρί το 2003, όταν εκείνη ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από τον «σύντροφό» της, τον τραγουδιστή των Noir Désir, Μπερτράν Καντά. «Θα μπορούσα να είχα σταματήσει τη ζωή μου τη στιγμή εκείνη», είχε πει. Όμως σπρωγμένος από τους οικείους του, ανέβηκε και πάλι στη σκηνή, βρίσκοντας μια «ψυχοθεραπεία» στο θέατρο και την ποίηση…

Tον σεβόμαστε απεριόριστα τόσο, εύλογα, για την συνεισφορά του και κάποιες μεγάλες ταινίες, όσο και για το αποδραματοποιημένο στυλ των ερμηνειών του που ποτέ δεν εξέπεσε στον ψυχολογισμό και την «συμπάθεια» με την κάμερα.

Πέντε χαρακτηριστικές ερμηνείες του κορυφαίου γάλλου ηθοποιού

Ένας Άνδρας, Μία Γυναίκα / Un homme et une femme / A Man and a Woman

Σκηνοθεσία: Κλοντ Λελούς
Σενάριο: Pierre Uytterhoeven
Πρωταγωνιστούν: Ανούκ Εμέ, Ζαν Λουί Τρεντινιάν, Πιέρ Μπαρού, Βαλερί Λαγκράνζ, Σιμόν Παρί, Αντουάν Σιρέ, Σουάντ Αμιντού, Ανρί Σεμέν, Γιαν Μπαρί, Πολ Λε Περσόν, Ζεράρ Σιρέ. Μουσική: Φράνσις Λάι
Μουσική: Φρανσίς Λαι
Φωτογραφία: Κλοντ Λελούς
Έτος Παραγωγής: !966
Χώρα Παραγωγής:
Διάρκεια: 99 λεπτά

Η ταινία αφηγείται την ιστορία της Αν, μιας νεαρής χήρας που έχασε τον άντρα της σ’ ένα δυστύχημα (ήταν κασκαντέρ) και του Ζαν Λουί, ενός οδηγού ράλι που η γυναίκα του αυτοκτόνησε. Συναντιούνται για πρώτη φορά στο σχολείο των παιδιών τους στο Ντοβίλ και ταξιδεύουν μαζί για το Παρίσι, όταν η Αν χάνει το τρένο. Μια αμοιβαία έλξη γεννιέται, αλλά η Αν δεν μπορεί να δοθεί ολοκληρωτικά από τύψεις για τον νεκρό σύζυγό της. Όταν όλα μοιάζουν να έχουν χαθεί, ο Ζαν Λουί αρχίζει έναν αγώνα δρόμου για να την προλάβει.

Η ταινία ξεχωρίζει χάρη στην υπέροχη φωτογραφία (ο Λελούς υπήρξε επαγγελματίας φωτογράφος) και την εξαιρετική μουσική του Φράνσις Λάι, καθώς το αγαπημένο μουσικό θέμα της ταινίας έχει γίνει συνώνυμο κάθε ρομαντικής σκηνής. Η ταινία κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών του 1966 και τα Όσκαρ Καλύτερου Ξενόγλωσσου Φιλμ και Καλύτερου Σεναρίου. Ήταν επίσης Υποψήφια για Όσκαρ Σκηνοθεσίας και Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας, καθώς και Υποψήφια για πέντε Χρυσές Σφαίρες.

Με εναλλαγές έγχρωμου – ασπρόμαυρου ο Κλοντ Λελούς αφηγείται μία ιστορία αγάπης με τον ανεπιτήδευτο τρόπο που υπόσχεται ο αφαιρετικός τίτλος ταινίας. Η ταινία που έγινε λάβαρο για την γενιά του 60, πραγματεύεται με ευαισθησία περισσή τον απόλυτο έρωτα που γεννάται απρόσμενα, δυναμώνει αργά και σταθερά και διασώζεται παρά τις δυσκολίες και τα προκατασκευασμένα μη. Ο Ζαν Λουί Τρεντινιάν και η Ανούκ Εμέ μοιάζουν να απελευθερώνονται συναισθηματικά και ακολουθούν το βασανιστικό ρυθμό που επιβάλλει ο σκηνοθέτης, ένα ρυθμό που προάγει την εμπειρία της θέασης σε βίωμα.

Ζ

Σκηνοθεσία: Κώστας Γαβράς
Σενάριο: Jorge Semprún (βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Βασίλη Βασιλικού)
Ηθοποιοί: Yves Montand, Ειρήνη Παππά, Jean-Luis Trintignant, Jacques Perrin
Διεύθυνση φωτογραφίας: Raoul Coutard
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Έτος Παραγωγής: 1969
Χώρα Παραγωγής: Αλγερία, Γαλλία
Διάρκεια: 127 λεπτά

Ο Ζήτα (Ιβ Μοντάν) είναι ένας επιστήμονας ο οποίος πρόκειται να εκφωνήσει μία ομιλία κατά της χρήσης της ατομικής βόμβας. Καθώς φτάνει έξω από την αίθουσα που πρόκειται να μιλήσει, δέχεται την επίθεση μιας ομάδας ακροδεξιών εξτρεμιστών που συνδέονται πολιτικά με την κυβέρνηση και ενώ η αστυνομία είναι δίπλα στα γεγονότα, δεν παρεμβαίνει.

Αρχικά, ο Ζήτα φαίνεται να συνέρχεται από το δυνατό χτύπημα και πραγματοποιεί την ομιλία του, αργότερα όμως υποκύπτει στα τραύματά του. Ένας δημοσιογράφος βρίσκει έναν μάρτυρα κι έναν δικαστή που είναι πρόθυμος να τον ακούσει, παρά τις διαμαρτυρίες της κυβέρνησης. Ακολουθεί μια δίκη (ο Ζαν-Λουί Τρεντινιάν στον ρόλο του εισαγγελέα) στην οποία αποκαλύπτεται σταδιακά η κυβερνητική συνωμοσία, αλλά όλα ανατρέπονται όταν στην εξουσία ανεβαίνει νέα κυβέρνηση, έπειτα από στρατιωτικό πραξικόπημα. Μία κυβέρνηση, η οποία μοιραία απαγορεύει τις εκδηλώσεις υπέρ της ειρήνης και της δημοκρατίας.

Το «Ζ» είναι μία ταινία – ορόσημο στη φιλμογραφία του Κώστα Γαβρά. Του χάρισε το πρώτο Όσκαρ και κινητοποίησε την παγκόσμια κοινότητα εναντίον της χούντας των συνταγματαρχών. Βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Βασίλη Βασιλικού για την δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη και με μία εμβληματική μουσική σύνθεση, την οποία υπογράφει ο Μίκης Θεοδωράκης.

«Έβρισκα πως από τον Ελληνικό Κινηματογράφο έλειπε μια διάσταση σαν εκείνη που συναντάμε στην Ελληνική Τραγωδία, η σχέση του θεάματος με την Αρχή και τους μηχανισμούς της Αρχής και της Εξουσίας. Το «Ζ» δεν είναι ένα φιλμ πάνω στην ψυχολογία, είναι μια ταινία πάνω σ’ έναν μηχανισμό.» – Κώστας Γαβράς

Ο Κονφορμίστας / The Conformist / Il Conformista

Σκηνοθεσία: Μπερνάρντο Μπερτολούτσι
Σενάριο: Μπερνάντο Μπερτολούτσι, Αλμπέρτο Μοράβια (Νουβέλα)
Πρωταγωνιστούν: Ζαν Λουί Τρεντινιάν, Στεφανία Σαντρέλι, Ντομινίκ Σαντά, Γκαστόνε Μοσίν, Έντσο Ταράσιο, Φόσκο Τζιακέτι, Πιέρ Κλεμεντί, Ιβόν Σανσόν, Τζουζέπε Αντομπάτι, Λουτσιάνο Ρόσι, Όρσο Μαρία Γκουερίνι, Πασκουάλε Φορτουνάτο
Μουσική: Ζoρζ Ντελερού
Φωτογραφία: Βιτόριο Στοράρο
Μοντάζ: Φράνκο Αρκάλι
Σκηνογράφος: Φερντινάρντο Σκαρφιότι
Έτος Παραγωγής: 1970
Χώρα Παραγωγής: Ιταλία
Διάρκεια: 113 λεπτά

Ρώμη, δύο χρόνια πριν το ξέσπασμα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Μαρσέλο (Ζαν Λουί Τρεντινιάν) ζει μια απόλυτα συμβατική ζωή. Δουλεύει για το φασιστικό καθεστώς του Μουσολίνι, είναι παντρεμένος με μία μικροαστή αλλά κοινωνικά αποδεκτή γυναίκα και πηγαίνει στην εκκλησία σε τακτά διαστήματα. Ο Μαρσέλο θα βρεθεί όμως αντιμέτωπος με τις συνέπειες των πράξεών του όταν θα του ζητήσει το αφεντικό του να σκοτώσει έναν πρώην καθηγητή του. Έτσι όσο περνάει ο καιρός αντιλαμβάνεται πως δεν πρόκειται μόνο για μια πολιτική επιλογή, αλλά για συμμετοχή σε πράξεις βίας, καταπίεσης και κοινού εγκλήματος.

Ταινία νεανικής δυναμικής, επαναστατικής σκηνοθετικής τόλμης και απόλυτης φιλοσοφικής ωριμότητας, η διασκευή του μυθιστορήματος του Αλμπέρτο Μοράβια είναι ένα κολοσσιαίο, πολυεπίπεδο καλλιτεχνικό επίτευγμα. Βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Αλμπέρτο Μοράβια, η ταινία κινείται μέσα από μια πολύπλοκη και δαιδαλώδη αφηγηματική δομή, χωρίς καμία χρονολογική εξέλιξη, όπου τα flash-back αλληλοεπικαλύπτονται υπονομεύοντας και παγιδεύοντας συνεχώς τον παράγοντα χρόνο σε μια ονειρική διάσταση.

Ο Μπερτολούτσι επιχειρεί μία δυναμική μελέτη πάνω στην ψυχο-σεξουαλική αποσύνθεση ενός άντρα στην Ιταλία της δεκαετίας του ’30, που περνά τη ζωή του προσπαθώντας να ζήσει όσο πιο συμβατικά μπορεί, για να ξεχάσει μια παιδική σεξουαλική εμπειρία με έναν ενήλικα. Κρύβει την ομοφυλοφιλία του και προσφέρεται να παίξει τον ρόλο του κατασκόπου για τους φασίστες. Ο Ζαν Λουί Ντρεντινιάν, είναι συγκινητικός, σε μία από τις καλύτερες ερμηνείες, της αξιόλογης καριέρας του. Η ταινία ήταν Υποψήφια για το Όσκαρ Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου, καθώς και για Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Τρία χρώματα: Η Κόκκινη ταινία / Three Colors: Red

Σκηνοθεσία: Κριστόφ Κισλόφσκι
Σενάριο: Κριστόφ Κισλόφσκι και Krzysztof Piesiewicz
Ηθοποιοί: Ιρέν Ζακόμπ, Ζαν Λουί Τρεντινιάν, Σαμουέλ Λε Μπιαν, Ζυλί Ντελπί, Ζιλιέτ Μπινός, Ζαν-Πιερ Λορί, Μπενουά Ρεζάν, Ζμπίνιου Ζαμαλόφσκι
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Πιοτρ Σομποτσίνσκι
Μουσική: Ζμπίγκνιεφ Πράισνερ
Μοντάζ: Jacques Witta
Έτος Παραγωγής: 1994
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία, Πολωνία, Ελβετία
Διάρκεια: 99 λεπτά

Η ταινία ξεκινά με τον ήχο ενός τηλεφώνου, στο σπίτι ενός μοντέλου, της Βαλεντίν. Στην άλλη γραμμή ήταν ο Μισέλ, το αγόρι της, ο οποίος είναι λίγο απότομος, ενώ αυτή φαίνεται να του είναι εξαιρετικά πιστή. Η Βαλέντίν αργότερα, πάει για φωτογράφιση, καθώς θα συμμετέχει σε μία διαφήμιση τσίχλας. Τότε, ο φωτογράφος της λέει να πάρει ένα θλιμμένο ύφος και τη φωτογραφίζει προφίλ σε κόκκινο φόντο. Αυτή η εικόνα εμφανίζεται διαρκώς στην ταινία, λόγω διαφημιστικών επιγραφών. Στον δρόμο για το σπίτι της η Βαλεντίν χτυπάει ένα σκυλάκι. Όταν το πάει στον ιδιοκτήτη, εκείνος είναι παγερά αδιάφορος και της λέει να κάνει ό,τι θέλει. Τότε εκείνη το πάει στον κτηνίατρο και την κρατάει σπίτι της.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 
Μικρή Ιστορία για έναν Φόνο: Η μεγάλη ταινία του Κριστόφ Κισλόφσκι

Το σενάριο γράφτηκε από τον ίδιο τον σκηνοθέτη σε συνεργασία με τον Κριστόφ Πισίεβιτς. Πρόκειται για την τελευταία ταινία του σπουδαίου Πολωνού σκηνοθέτη. Απεβίωσε το 1996. Πρωταγωνιστούν οι Ιρέν Ζακόμπ και Ζαν Λουί Τρεντινιάν. Πρόκειται για την τελευταία ταινία της τριλογίας Τρία χρώματα, όπως και οι άλλες έτσι κι αυτή θέμα της είναι το τρίπτυχο της τρικολόρ. Εδώ γίνεται αναφορά στο κόκκινο, το οποίο σημαίνει αδελφοσύνη. Γενικότερα, η ταινία έχει επίκεντρο ένα μοντέλο, ερωτευμένο με τον Μισέλ και τη συνάντησή της με έναν συνταξιούχο δικαστή, που στην αρχή απεχθάνεται αλλά μετά αποκτούν μία βαθύτερη σχέση. Παράλληλα, διαδραματίζεται και η ιστορία ενός φοιτητή της νομικής, ο οποίος έχει πολλά κοινά με τον συνταξιούχο.

Για πολλούς είναι η καλύτερη ταινία της τριλογίας, μία τριλογία που θεωρείται μία από τις σπουδαιότερες στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου. Υπήρξε Υποψήφια για τρία Όσκαρ: Καλύτερης Φωτογραφίας, Καλύτερης Σκηνοθεσίας και Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου, χωρίς τελικά να κερδίσει κανένα.

Αγάπη / Amour

Σκηνοθεσία: Μίκαελ Χάνεκε
Με τους: Jean-Louis Trintignant, Emmanuelle Riva, Isabelle Huppert
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία
Έτος Παραγωγής: 2012
Διάρκεια: 127 λεπτά

O Ζορζ (Ζαν-Λουί Τρεντινιάν) και η Αν (Εμανουέλ Ριβά) είναι ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που έχει περάσει τα ογδόντα. Είναι καθηγητές μουσικής που έχουν πια αποσυρθεί. Η κόρη τους (Ιζαμπέλ Ιπέρ), η οποία είναι επίσης μουσικός, μένει με την οικογένειά της στο εξωτερικό. Μια μέρα η Αν θα βιώσει ένα δυσάρεστο γεγονός, το οποίο θα θέσει σε δοκιμασία την αγάπη που ενώνει το ζευγάρι.

Η «Αγάπη» (Amour) αναδείχτηκε ο μεγάλος νικητής του 65ου Φεστιβάλ των Καννών. Ο Μίκαελ Χάνεκε, τρία μόλις χρόνια μετά την αριστουργηματική «Λευκή Κορδέλα» (Χρυσός Φοίνικας το 2009) εντυπωσίασε το 2012 κοινό και κριτικούς, κερδίζοντας και πάλι τον Χρυσό Φοίνικα με την σπαραχτική θεματική του και τις μοναδικές ερμηνείες των πρωταγωνιστών του.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Η Λευκή Κορδέλα: Το αριστούργημα του Μίκαελ Χάνεκε

Ειδική αναφορά οφείλουμε να κάνουμε στον εκπληκτικό Ζαν Λουί Τρεντινιάν, αλλά και στην συμπρωταγωνίστρια του Εμανουέλ Ριβά, σε μία ερμηνεία που χάρισε μεταξύ άλλων στην σπουδαία Γαλλίδα ερμηνεύτρια και μία υποψηφιότητα στην αντίστοιχη κατηγορία των Όσκαρ. Οι δύο ηθοποιοί ερμηνεύουν μοναδικά τους ρόλους ενός αγαπημένου ζευγαριού που παρακολουθεί την κοινή ζωή του να καταρρέει όσο πλησιάζει ο Μεγάλος Αποχωρισμός.

Η τραγωδία

Το έγκλημα που συγκλόνισε τη Γαλλία – Όταν ο Μπερτράν Kαντά χτύπησε μέχρι θανάτου τη Μαρί Τρεντινιάν

Tο καλοκαίρι του 2003 ο Γάλλος τραγουδιστής Μπερτράν Καντά, επικεφαλής του συγκροτήματος Noir Désir, «σκότωσε στο ξύλο» τη σύντροφό του, ηθοποιό Μαρί Τρεντινιάν, κόρη του Ζαν Λουί Τρεντινιάν και της Ναντίν Τρεντινιάν.

Όλα συνέβησαν στη διάρκεια μιας νύχτας -την 26η προς 27η Ιουλίου, στο Βίλνιους της Λιθουανίας. Η Γαλλίδα ηθοποιός βρισκόταν εκεί για τα γυρίσματα της νέας της ταινίας, με θέμα τη ζωή της Κολέτ, και σκηνοθέτρια την μητέρα της, Ναντίν. Εκείνη τη νύχτα, το ζευγάρι είχε πιει και οι δυο τους ακούστηκαν να καβγαδίζουν δια ασήμαντη αφορμή, στο ξενοδοχείο όπου διέμεναν. Αργότερα, στο δικαστήριο ο Καντά που δεν αρνήθηκε την πράξη του, έκλαψε προσπαθώντας να εξηγήσει πώς και γιατί έφτασε στο σημείο να χτυπήσει μέχρι θανάτου την Μαρί. Την Μαρί που υπεραγαπούσε και ζήλευε παράφορα.

Η δίκη έγινε την άνοιξη του 2004 στην πόλη όπου και συνέβη το μοιραίο περιστατικό. Ο 40χρονος μίλησε για την 18μηνη σχέση του με τη 41χρονη Μαρί και το πάθος που τους έδενε. «Ποτέ δεν έπρεπε να είχα σηκώσει το χέρι μου», είπε και αναφέρθηκε στην αφορμή του θυμού του, το μήνυμα που είδε στο κινητό της, τρυφερό και προσωπικό, από τον πρώην άντρα της, τον Γάλλο σκηνοθέτη Σαμιέλ Μπενσετρί. Η Μαρί ήταν μητέρα τεσσάρων παιδιών.

Ωστόσο η νεκροψία έδειξε ότι η ηθοποιός δέχτηκε 19 χτυπήματα στο πρόσωπο και έπεσε σε κώμα. Ο Καντά άργησε να καλέσει ασθενοφόρο, κάτι που έμεινε αδιευκρίνιστο, αν και κάποιοι υπονόησαν ότι το έκανε εσκεμμένα για να το παρουσιάσει σαν ατύχημα. Είχαν περάσει επτά ώρες όταν έφτασαν οι πρώτες βοήθειες. Η Μαρί πέθανε έπειτα από τέσσερις ημέρες από εγκεφαλικό οίδημα στο Παρίσι.

livethere.gr με πληροφορίες από cinemagazine.gr-Ηλίας Δημόπουλος / tvxs.gr-Γιώργος Ρούσσος / protagon.gr / bovary.gr