Tα δεδομένα που «δείχνουν» ότι ο κόσμος -όπως τον γνωρίζαμε- δεν θα είναι ποτέ ξανά ο ίδιος

Η πανδημία και η διαρκής «μάχη» για την καταπολέμησή της έχουν αναδιαμορφώσει κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές παραμέτρους με παγκόσμιο αποτύπωμα. Μάλιστα, μία σειρά αλλαγών «δείχνει» ότι ο κόσμος -όπως τον γνωρίζαμε- δεν θα είναι ποτέ ξανά ο ίδιος.

Τον περασμένο αιώνα, μια χούφτα γεγονότων συνετάραξαν τους κανόνες, σε μία σειρά από τομείς, διαμορφώνοντας το προ – πανδημίας γίγνεσθαι, όπως οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι, η κατάρρευση της ΕΣΣΔ και η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008. Πλέον, η Covid-19 θα συμπεριληφθεί αναμφίβολα ως ένα παρόμοιας σημαντικότητας γεγονός, με επιπτώσεις που πιθανότατα δεν θα γίνουν πλήρως κατανοητές για αρκετές δεκαετίες.

Σύμφωνα με αναλυτές, το πέρασμα του κορωνοϊού θα αλλάξει τον τρόπο της καθημερινής μας ζωής, το πώς ψωνίζουμε, πόσο γρήγορα αναπτύσσονται νέα φάρμακα, τι επιλέγουμε για την εκπαίδευσή μας και τι περιμένουμε από όσους μας κυβερνούν.

Αντίο στην ιδιωτικότητα

Όπως είχε αναφέρει ο Ισραηλινός φιλόσοφος, Γιουβάλ Νώε Χαράρι, πολλά μέτρα έκτακτης ανάγκης επιτάχυναν ιστορικές διαδικασίες. Για πολλές δημοκρατίες αυτή ήταν μια επώδυνη διαδικασία. Σύμφωνα με το Politico από τη στιγμή που δημιουργήσαμε ένα σύστημα παρακολούθησης, αυτό θα παραμείνει εδώ. Ακόμα κι αν αποφασίσουμε ότι θα θέλουμε να «επιστρέψουμε στον κόσμο χωρίς την ανίχνευση επαφών και χωρίς την παρακολούθηση της τοποθεσίας, όλα τα τα εργαλεία θα βρίσκονται ούτως ή άλλως εδώ.

Ψώνια στο διαδίκτυο

Με τους καταναλωτές να φοβούνται να βγουν για να ψωνίσουν είδη πρώτης ανάγκης το λιανεμπόριο στράφηκε υποχρεωτικά στο διαδίκτυο. Οι μεγάλοι του χώρου είχαν ήδη διαδικτυακές πλατφόρμες, ενώ άλλοι έπρεπε να γίνουν δημιουργικοί. Η Carrefour της Γαλλίας συνεργάστηκε με την UberEats για να ενισχύσει την υπηρεσία παράδοσης, ενώ ο μεγαλύτερος λιανοπωλητής της Πολωνίας Biedronka άρχισε να συνεργάζεται με την ισπανική Glovo. Αυτή η τάση θα συνεχιστεί όταν τελειώσει η κρίση, δήλωσε ο γενικός διευθυντής της EuroCommerce. «Αν μάθαμε ένα πράγμα μέσω αυτής της κρίσης είναι ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει επιταχυνθεί και θα επιταχυνθεί».

Ανάγκη η ευρυζωνικότητα

Καθώς οι πολίτες προσαρμόστηκαν στα νέα δεδομένα με το να δουλεύουν από το σπίτι, οι ψηφιακές υπηρεσίες που προσφέρθηκαν από το Facebook και την Amazon έγιναν οιονεί βοηθητικά προγράμματα που αξιοποιήθηκαν ευρύτατα και μια γρήγορη ευρυζωνική σύνδεση αποτελεί πλέον βασική ανάγκη και όχι πολυτέλεια, όπως ίσχυε παλιότερα.

Αύξηση του σκεπτικισμού

Και όσο η δύναμη των τεχνολογικών κολοσσών ενισχύθηκε μέρα με την ημέρα, παραδόξως αυξήθηκε όπως ποτέ άλλοτε και ο σκεπτικισμός προς τη βιομηχανία αυτή και τη θέση της στον κόσμο.

Ενδεικτικά οι Ηνωμένες Πολιτείες συμφώνησαν με την Ευρώπη στο αντιμονοπωλιακό μέτωπο, με ομοσπονδιακούς και κρατικούς αξιωματούχους να καταθέτουν πολλές αγωγές εναντίον της φερόμενης κακής συμπεριφοράς της Google και του Facebook. Οι εταιρείες αρνούνται οποιαδήποτε παραβίαση.

Fake news

Τα διαδικτυακά ψεύδη δεν κατευθύνονται πλέον κυρίως στις εκλογές και σε άλλα γεγονότα «υψηλού προφίλ».

Αντ’ αυτού, μπορεί να έχουν αντίκτυπο στη ζωή ή στο θάνατο, με την ανάπτυξη των εμβολίων. Τα φαινόμενα παραπληροφόρησης για το εμβόλιο κυριάρχησαν στις διαδικτυακές συνομιλίες, συνδυάζοντας θεωρίες συνωμοσίας, αντικυβερνητικές ρητορικές και πιο ακραίες κινήσεις όπως το QAnon σε ένα θανατηφόρο κοκτέιλ που οι εταιρείες κοινωνικών μέσων θα βρουν δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να εξουδετερώσουν.

Το «τέλος» του γραφείου

Η αγορά επαγγελματικών ακινήτων επλήγει εξαιτίας της κρίσης. Πολλές επιχειρήσεις δεν άνοιξαν ξανά – αφήνοντας άδειους χώρους γραφείων. Άλλοι μπορεί να επιτρέψουν στους υπαλλήλους τους να συνεχίσουν να εργάζονται από το σπίτι όχι μόνο για την ασφάλειά τους αλλά και για να εξοικονομήσουν χρήματα.

Οι άδειοι εμπορικοί χώροι μπορεί να είναι χρήσιμοι σε πόλεις όπως η Μαδρίτη, η Ρώμη και το Άμστερνταμ, οι οποίες εδώ και χρόνια βρίσκονται αντιμέτωπες με μια στεγαστική κρίση και την αύξηση των ενοικίων κατοικιών. Ακόμη και τα γραφεία που συνεχίζουν να λειτουργούν θα πρέπει να προσαρμοστούν για να προετοιμαστούν για νέες πανδημίες.

Ενίσχυση της δημόσιας υγείας

Η αρχική απάντηση της Ευρώπης στον κορωνοϊό φαινόταν χαοτική και μη συντονισμένη: απαγορεύσεις πτήσεων, κλείσιμο συνόρων και μπλόκο στις εξαγωγές προστατευτικών εργαλείων από εθνικές πρωτεύουσες που δεν είχαν καμία συννενόηση. Αυτό όμως άλλαξε. Περισσότεροι από 6.000 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων πρώην πρωθυπουργών, επιτρόπων και ενός προέδρου του Κοινοβουλίου, υπέγραψαν μια αναφορά υποστηρίζοντας ότι είναι καιρός να καταστήσουμε την δημόσια υγεία κοινή αρμοδιότητα της ΕΕ και να δώσουμε στο μπλοκ τη δυνατότητα να ενεργεί ως ομοσπονδιακό κράτος σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

Οι σκέψεις των Ελλήνων

Σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα του Εργαστηρίου «Αγορά» του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, οι αλλαγές που έφερε στη ζωή μας η πανδημία ήρθαν για να μείνουν.

Αυτό πιστεύει η πλειονότητα των συμμετεχόντων, τουλάχιστον όσον αφορά ταξίδια και κοινωνική ζωή.

Η επόμενη ημέρα

Όπως επισημαίνεται, μετά από ενάμιση χρόνο πανδημίας προκύπτει και το εύλογο ερώτημα του κατά πόσο μπορούμε να ελπίζουμε στην εξάλειψη της πανδημίας, με μία σειρά από επιστήμονες να επισημαίνουν ότι ο κορωνοϊός θα καταλήξει να γίνει «ενδημικός» – γεγονός που μεταφράζεται ότι θα συνεχίσει να κυκλοφορεί τα επόμενα χρόνια σε διαφορετικές περιοχές της υφηλίου.

Στο πλαίσιο αυτό, -σύμφωνα με το περιοδικό Nature- εκτός από κάποια περιοριστικά μέτρα (ανάλογα τα επιδημιολογικά δεδομένα), θα πρέπει να αναπροσαρμόσουμε και τις ζωές μας, ελπίζοντας πως θα εμβολιαστεί το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού.

Πηγή: kathimerini.gr με πληροφορίες από WSJ, Politico, Nature