Νέα ζωή αναμένεται να πάρουν το εργοστάσιο ΦΙΞ και οι Μύλοι – Κεραμεία Αλλατίνη, φιλοδοξώντας να αποτελέσουν νέα τοπόσημα της πόλης

Στην πρόσοψή του φέρει ακόμη το όνομα του παλιού του ιδιοκτήτη: «Κάρολος Φιξ». Το ιστορικό εργοστάσιο, με τα χαρακτηριστικά κόκκινα τούβλα, αποτελεί ένα από πιο γνωστά βιομηχανικά συγκροτήματα της Θεσσαλονίκης. Στο εσωτερικό του, η εικόνα της εγκατάλειψης είναι έκδηλη: κατεστραμμένοι τοίχοι, σκουριασμένα μηχανήματα και ετοιμόρροπες κατασκευές.

Ακόμα και σε αυτή τη μορφή, ωστόσο, είναι εύκολο να φανταστεί κανείς την αίγλη και τη ζωή του σημαντικού αυτού μνημείου, που συμπληρώνει ενάμιση αιώνα ζωής στη Θεσσαλονίκη και συνδέεται άρρηκτα με τη βιομηχανική άνθηση της πόλης στα τέλη του 19ου αιώνα. Το εργοστάσιο ιδρύθηκε αρχικά ως οινοπνευματοποιία το 1892. Αργότερα μετατράπηκε σε Ζυθοποιείο Όλυμπος από Θεσσαλονικείς επιχειρηματίες εβραϊκής καταγωγής. Το 1920 συνενώθηκε με το Ζυθοποιείο Νάουσα, αποκτώντας την επωνυμία Όλυμπος-Νάουσα. Λίγα χρόνια μετά, εξαγοράζεται από την εταιρεία «Κάρολος Φιξ».

Εργοστάσιο ΦΙΞ

Έπειτα από δεκαετίες εγκατάλειψης, ανοίγει πλέον ο δρόμος για την αξιοποίησή του και την απόκτηση μιας δεύτερης ζωής, καθώς το βιομηχανικό συγκρότημα έχει περιέλθει στα χέρια της εταιρείας DIMAND, η οποία διαθέτει ένα μεγάλο χαρτοφυλάκιο γνωστών κτιρίων και κατασκευών στο ενεργητικό της.

Ήδη στο ακίνητο βρέθηκαν οι πρώτοι μηχανικοί που ελέγχουν τη στατικότητα των εγκαταστάσεων, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, τον επόμενο μήνα θα ξεκινήσουν οι πρόδρομες εργασίες. Το πόσο της επένδυσης θα φτάσει τα 150 εκατ. ευρώ και αναμένεται οι χρήσεις των νέων κτιρίων να είναι μεικτές, περιλαμβάνοντας, μεταξύ άλλων, εμπορικά καταστήματα, χώρους γραφείων, χώρους ψυχαγωγίας και στέγαση/φιλοξενία.

Η αναμόρφωση του βιομηχανικού συγκροτήματος αναμένεται να συμβάλει στην ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής. Εξάλλου, η ίδια εταιρεία κατασκευάζει απέναντι από το παλιό εργοστάσιο το Hub 26, έναν μεγάλης κλίμακας βιοκλιματικό χώρο, ο οποίος πρόκειται να ικανοποιήσει τη μεγάλη ζήτηση που υπάρχει για μοντέρνους και περιβαλλοντικά φιλικούς χώρους γραφείων από ελληνικές και ξένες εταιρείες που προσγειώθηκαν την τελευταία πενταετία στη Θεσσαλονίκη.

Στην ίδια περιοχή, που απέχει μόλις δύο χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης, θα ανεγερθεί και το Μουσείο Ολοκαυτώματος, που ήδη έχει προσελκύσει του Ισραηλινούς επενδυτές που θα δραστηριοποιηθούν στον τομέα της στέγασης.

Μύλοι Αλλατίνη – Κεραμεία Αλλατίνη

Το ΦΙΞ δεν είναι το μοναδικό ερειπωμένο βιομηχανικό συγκρότημα που αναμένεται να πάρει νέα πνοή τα επόμενα χρόνια. Ήδη από το τέλος του 2022 γίνονται κινήσεις, ώστε να ρυθμιστεί το ιδιοκτησιακό και να ξεκινήσει η αξιοποίηση εμβληματικών κτιρίων, που αποτελούν σήμα κατατεθέν της βιομηχανικής κληρονομιάς της Θεσσαλονίκης και έχουν επί δεκαετίες εγκαταλειφθεί.

«Επί χρόνια, αυτά τα κτίρια έμοιαζαν άπιαστο όνειρο όσον αφορά την υλοποίηση της ανάπυξής τους. Πλέον, όμως, έχουν μπει πολύ δυνατοί φορείς ανάπτυξης και αξιοποίησης ακινήτων που έχουν τοποθετηθεί σε κτίρια βιομηχανικής κληρονομιάς. Μέσα από αυτές τις κινήσεις αναπτύσσονται ολόκληρές περιοχές», τόνισε μιλώντας στην «Καθημερινή» ο Δημήτρης Τζιβράς, γενικός διευθυντής της ATRIA, εταιρείας παροχής υπηρεσιών ακινήτων. Ο ίδιος προβλέπει πως στο δεύτερο μισό αυτής της δεκαετίας θα υλοποιηθούν έργα μεγάλης πνοής και μάλιστα μεικτής χρήσης, καθώς τα νέα συγκροτήματα θα φιλοξενούν γραφεία, ξενοδοχεία, καταστήματα λιανικής και κατοικίες.

Οι Μύλοι Αλλατίνη, αναγνωρισμένοι ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, είναι ένα εμβληματικό εργοστάσιο σε σχέδια του αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι που εγκαινιάστηκε το 1900. Μετά τον πλειστηριασμό που έγινε στις 18 Ιανουαρίου, ανήκει εξ ημισείας στην SPM Real Estate και στον όμιλο Φάις, ο οποίος υλοποίησε την ανακατασκευή της Αγοράς Μοδιάνο.

Πίσω από την SPM, που αποτέλεσε την έκπληξη στον πλειστηριασμό, όπου αδιαφιλονίκητο φαβορί ήταν ο όμιλος Φάις, βρίσκεται ο Βορειοελλαδίτης επιχειρηματίας Πρόδρομος Μαυρόπουλος, που δραστηριοποιείται τα τελευταία χρόνια στη Βουλγαρία. «Η SPM είναι ελληνικών συμφερόντων», ξεκαθαρίζει στην «Κ» ο νομικός εκπρόσωπος της εταιρείας, Ιωάννης Γκάλοβιτς, προσθέτονας πως η εταιρεία επικεντρώνεται τώρα στο να τελειώσει με τα διαδικαστικά του πλειστηριασμού.

Αναγνωρισμένα ως χαρακτηριστικά δείγματα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του περασμένου αιώνα, τα Κεραμεία Αλλατίνη περιήλθαν στα χέρια της εταιρείας ΣΤΑΝΤΑ Α.Ε., πίσω από την οποία βρίσκεται ο γνωστός επιχειρηματίας Σταύρος Ανδρεάδης. Η ιστορία των Κεραμείων ξεκινά στα τέλη της δεκαετίας του ’30, οπότε και μετά την καταστροφή τους αρχίζουν να κατασκευάζονται σε σχέδια του Ελβετού μηχανικού Αλβέρτου Αρτίν. Για την αξιοποίηση του συγκροτήματος, η εταιρεία προτείνει, μεταξύ άλλων, την κατασκευή ενός «σύγχρονου και ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας ψηλού κτιρίου ύψους 100 μέτρων», που φιλοδοξεί να γίνει νέο τοπόσημο.

Ανάπτυξη και διατήρηση μνήμης

Παρότι αναγνωρισμένα ως μνημεία βιομηχανικής κληρονομιάς, τα δύο συγκροτήματα έχουν υποστεί μεγάλες φθορές από τον χρόνο και την εγκατάλειψη. Στους Μύλους μάλιστα το 2015 είχε χάσει τη ζωή της μια 15χρονη, η οποία παίζοντας έπεσε από τον τέταρτο στον τρίτο όροφο κτιρίου, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί θανάσιμα.

«Η πολιτεία πρέπει να εξετάσει σοβαρά την εφαρμογή μέτρων ενίσχυσης για την αποκατάσταση και επανάχρηση των κτιρίων αυτών. Πρέπει να ενταχθούν στη ζωή μας», σημείωσε ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Γιώργος Τσακούμης, τονίζοντας πως, παρότι η Θεσσαλονίκη δεν αλλάζει εύκολα, η αξιοποίηση των ιστορικών αυτών κτιρίων αποτελεί σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της ανάπτυξής της.

Σημείο αιχμής παραμένει ο τρόπος που οι νέοι ιδιοκτήτες θα αναδείξουν και θα διαχειριστούν τα διατηρητέα κτίρια και τον εξοπλισμό εντός των ακινήτων. Το ζήτημα αξιοποίησης των καταλοίπων βιομηχανικού πολιτισμού ώστε να διατηρείται η μνήμη και η ιστορική τους σημασία απασχολεί πολλές χώρες. Η Διεθνής Επιτροπή για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς σε διεθνή συνάντηση στην πόλη Nizhny Tagil της Ρωσίας, συνέταξε τη «Χάρτα του Nizhny Tagil για τη Βιομηχανική κληρονομιά». Μεταξύ άλλων, σε αυτή αναφέρεται ότι οι νέες χρήσεις των κτιρίων πρέπει να σέβονται τα αξιόλογα αντικείμενα και να διατηρούν τα αρχικά πρότυπα κυκλοφορίας και δραστηριότητας και πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο συμβατές με την αρχική ή την κύρια χρήση.

Εντός του ιστού της Θεσσαλονίκης, παραμένουν και άλλα μεγάλα βιομηχανικά συγκροτήματα που παρά την ιστορική και πολεοδομική αξία τους μαραζώνουν, όπως είναι το εργοστάσιο «Αλυσίδα».

Αλεξία Καλαϊτζή – kathimerini.gr