Εξ αποστάσεως τα μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Εξαίρεση αποτελεί το Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης, όπου η διδασκαλία πραγματοποιείται κατά κύριο λόγο με ατομικά μαθήματα ή σε ομάδες λίγων φοιτητών
Η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, σε δύο διαδοχικές συνεδριάσεις (αριθμ. 2/25.9.2020 και 3/1.10.2020), συζήτησε και κατέληξε ομόφωνα ότι στη μεγάλη τους πλειοψηφία τα προπτυχιακά μαθήματα όλων των Τμημάτων του Ιδρύματος, πλην του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης (ΤΜΕΤ), θα διεξαχθούν με εξ αποστάσεως μεθόδους.
Στην εισήγησή του ο Πρύτανης, Καθηγητής Στυλιανός Δ. Κατρανίδης, επισήμανε πως στη μεγάλη πλειοψηφία των Τμημάτων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (εκτός από το ΤΜΕΤ) οι δυνατότητες διδασκαλίας με φυσική παρουσία, όπως προσδιορίζονται από τη σχετική ΚΥΑ είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Αυτό οφείλεται αφενός στα ιδιαίτερα κτιριακά προβλήματα και περιορισμούς, αφετέρου στον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό φοιτητών που δέχεται το Πανεπιστήμιο, αλλά επίσης και των συνεχιζόμενων και αυξανομένων ελλείψεων σε διδακτικό προσωπικό.
Εξαίρεση αποτελεί το Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης, όπου η διδασκαλία πραγματοποιείται κατά κύριο λόγο με ατομικά μαθήματα ή με μαθήματα όπου συμμετέχει εξαιρετικά περιορισμένος αριθμός φοιτητών και επομένως η διδασκαλία με φυσική παρουσία είναι σε μεγάλο βαθμό εφικτή.
Ο ίδιος επισήμανε ότι κατά τη δεκαετία 2010-2020 υπήρξε δυσανάλογη αύξηση του φοιτητικού πληθυσμού στα Τμήματα, γεγονός που έχει οδηγήσει στη σημερινή κατάσταση, κατά την οποία μόνο σε εξαιρετικά περιορισμένο βαθμό μπορεί να ικανοποιηθεί το κριτήριο των λιγότερων από 50 φοιτητές ανά τάξη διδασκαλίας.
Συγκεκριμένα, υπογράμμισε ότι το 2010-2011 ο αριθμός των μελών ΔΕΠ του Πανεπιστημίου Μακεδονίας χωρίς το Τμήμα ΜΕΤ ανήρχετο σε 152 διδάσκοντες, ενώ το 2020-2021 ο αριθμός αυτός είναι 174 μέλη ΔΕΠ, μία αύξηση δηλαδή 14,4% σε μια δεκαετία. Σημείωσε, μάλιστα, ότι αυτή η ελάχιστη αύξηση συντελέστηκε ταυτόχρονα με τη συγχώνευση των Τμημάτων Έδεσσας, Νάουσας και Φλώρινας, στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη, η οποία εκτόξευσε τον αριθμό των ενεργών φοιτητών από 8.303 το 2010-2011 στους 12.645 το 2020-2021, ήτοι αύξηση κατά 52,3%. Η αντίστοιχη εικόνα μεταβάλλεται επί το δυσμενέστερο εάν συγκριθούν τα στοιχεία των εισακτέων (χωρίς μετεγγραφές) φοιτητών. Έναντι ενός αριθμού εισακτέων 1.055 το 2010-2011, το 2020-2021 εισάγονται 1.722, ήτοι αύξηση πρωτοετών κατά 63,2%. Ο κ. Κατρανίδης σημείωσε ότι οι εξελίξεις αυτές, οι οποίες ούτως ή άλλως υπονομεύουν την αρτιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, καθιστούν αδύνατη τη διάσπαση των φοιτητών σε μικρότερα τμήματα, έτσι ώστε να μπορεί να προσεγγισθεί ο αριθμός των 50 φοιτητών.
Παράλληλα, επισήμανε ως αξιοσημείωτο το γεγονός ότι από το 2010 μέχρι το 2020 στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας έχουν χορηγηθεί μόνον τρεις φορές θέσεις μελών ΔΕΠ για όλο το Πανεπιστήμιο: 10 θέσεις το 2016-2017, 8 θέσεις το 2017-2018 και 8 θέσεις το 2019-2020 (εξαιρείται το Τμήμα ΜΕΤ το οποίο συνολικά για όλη την περίοδο έχει λάβει 4 θέσεις). Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι η αναπλήρωση των κενών από αφυπηρέτηση ή από οποιονδήποτε άλλο λόγο αποτελεί επείγουσα ανάγκη για την στοιχειωδώς ακαδημαϊκά αξιοπρεπή λειτουργία του Πανεπιστημίου. Ως εκ τούτου, τόνισε, αποτελεί για μία ακόμη φορά αδήριτη ανάγκη η άμεση αναπλήρωση των κενών που έχουν προκύψει από αφυπηρετήσεις ή από άλλους λόγους προκύψασες μειώσεις του αριθμού των μελών ΔΕΠ του Πανεπιστημίου. Φυσικά, η ίδια εικόνα και ταυτόχρονα η ανάλογη ανάγκη προκύπτει και για τις ειδικές κατηγορίες διδασκόντων και προσωπικού στο Πανεπιστήμιο.
Αναφερόμενος στην εφαρμογή της ρύθμισης για τάξεις έως 50 φοιτητές, υπογράμμισε ότι σε μεγάλο βαθμό προσκρούει και στους διαθέσιμους χώρους του Πανεπιστημίου, σύμφωνα με σχετική μελέτη και εισήγηση του Τεχνικού Ασφαλείας και της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων. Για παράδειγμα, στα δύο μεγάλα αμφιθέατρα 2 και 3 του Πανεπιστημίου, περίπου 180 θέσεων έκαστο, ικανοποιώντας τις προδιαγραφές που έχει θέσει ο ΕΟΔΥ, ο μέγιστος αριθμός φοιτητών ο οποίος μπορεί να φιλοξενηθεί ανέρχεται σε 26. Το Αμφιθέατρο Τελετών, 280 θέσεων στην πλατεία, μπορεί να έχει μέγιστη χωρητικότητα 41 φοιτητών, το οποίο μόνο υπό προϋποθέσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί, όπως άλλωστε και τα προηγούμενα χρόνια, καθώς κατά κύριο λόγο αξιοποιείται για την πραγματοποίηση διδασκαλίας από το Τμήμα ΜΕΤ, λόγω των ειδικών του προδιαγραφών.
Κατά τη συζήτηση του θέματος στις δύο συνεδριάσεις της Συγκλήτου παρασχέθηκαν εξηγήσεις, έγιναν οι απαραίτητες διευκρινίσεις και επισημάνσεις ως προς την τεκμηρίωση των αποφάσεων των Τμημάτων και η Σύγκλητος ομόφωνα αποφάσισε να κάνει στο σύνολό τους δεκτές τις αποφάσεις των Συνελεύσεων των Τμημάτων, λαμβάνοντας υπόψη:
- – Τη σχετική μελέτη και εισήγηση του Τεχνικού Ασφαλείας και της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων για το σύνολο των διαθέσιμων χώρων διδασκαλίας και υποδομών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες του ΕΟΔΥ και την κείμενη νομοθεσία
- – Την άποψη του Ιατρού Εργασίας
- – Τις τοποθετήσεις των Προέδρων του συνόλου των ακαδημαϊκών τμημάτων
- – Την τοποθέτηση του εκπροσώπου των προπτυχιακών φοιτητών
- – Την τοποθέτηση των εκπροσώπων του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού και του Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού
- – Την τοποθέτηση του εκπροσώπου των διοικητικών υπαλλήλων
Από τη συζήτηση προέκυψε ότι αυτά τα οποία το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας οφείλει και μπορεί να κάνει είναι:
- να διεξάγει σε πολύ περιορισμένο βαθμό την πραγματοποίηση των μαθημάτων με μορφές διά ζώσης διδασκαλίας, ανάλογα και αντίστοιχα με τις αποφάσεις – εισηγήσεις των Συνελεύσεων των Τμημάτων στη Σύγκλητο του Πανεπιστημίου, τα οποία είναι τα καθ’ ύλην αρμόδια, προκειμένου να διασφαλιστεί η παροχή δυνατότητας παρακολούθησης και συμμετοχής στην εκπαιδευτική διαδικασία στο σύνολο των φοιτητών
- να εξαντλήσει κάθε δυνατότητα χρησιμοποίησης μεθόδων εξ αποστάσεως διδασκαλίας, με βάση την εμπειρία που αποκτήθηκε στο προηγούμενο ακαδημαϊκό εξάμηνο
- να επικεντρώσει τις προσπάθειες όλων για την καλύτερη δυνατή υποδοχή των πρωτοετών φοιτητών στο Πανεπιστήμιο, επικεντρώνοντας τους όποιους διαθέσιμους πόρους για τη διδασκαλία όπου αυτό είναι εφικτό σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ
- να ικανοποιήσει με κάθε τρόπο το πρώτιστο μέλημα το οποίο έχει τεθεί από το σύνολο της πανεπιστημιακής κοινότητας, που είναι η διασφάλιση της υγείας των φοιτητών και του προσωπικού.
Τέλος, όλοι οι Πρόεδροι των Τμημάτων και οι Κοσμήτορες των Σχολών εξέφρασαν την ισχυρή διάθεσή τους να στηρίξουν την πρωτοβουλία για τη διενέργεια φροντιστηριακών μαθημάτων με φυσική παρουσία για μαθήματα του χειμερινού εξαμήνου του πρώτου κύκλου σπουδών που προσφέρονται εξ αποστάσεως και δη για μαθήματα που διδάσκονται στο πρώτο έτος, υπό την σαφή προϋπόθεση της τήρησης των όρων υγιεινής και ασφάλειας (π.χ. αποστάσεις κλπ) για τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας.