Ένας καβγάς μεταξύ συμμαθητών που ξεφεύγει από τα όρια, μία παρεξήγηση ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς, ένας …νταής γονέας που υποδεικνύει στον εκπαιδευτικό πώς να βαθμολογήσει το παιδί του, μία άδικη απόφαση του διευθυντή του σχολείου. Καθημερινά στο σχολικό περιβάλλον προκύπτουν πάρα πολλά προβλήματα, τα οποία οι υπεύθυνοι καλούνται να επιλύσουν. Δύο άνθρωποι που επί σειρά ετών ήταν αποδέκτες των προβλημάτων αυτών, αποφάσισαν να γράψουν ένα βιβλίο, που αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για κάθε μέλος της εκπαιδευτικής κοινότητας.

«Επίλυση συγκρούσεων και διαχείριση κρίσεων στο σχολείο και την τάξη» είναι ο τίτλος του βιβλίου που περιέχει 110 σενάρια πραγματικών καταστάσεων που έχουν συμβεί στο παρελθόν, αλλά και 200 δραστηριότητες με προτάσεις που μπορεί να οργανώσει ο σύλλογος διδασκόντων μέσα στη κάθε σχολική μονάδα. Συγγραφείς του βιβλίου είναι ο Δρ Οπτικοακουστικού Γραμματισμού και Δημιουργικής Γραφής στην Εκπαίδευση Σταύρος Γρόσδος, που έχει διαγράψει μία διαδρομή 37 ετών στο χώρο της εκπαίδευσης, με τα τελευταία είκοσι χρόνια αυτής, να βρίσκεται στην παιδαγωγική καθοδήγηση εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και ο Ευάγγελος Κελεσίδης, που είναι σήμερα Διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης.

«Από τη θέση μας αυτή, αντιμετωπίζαμε πάρα προβλήματα συγκρούσεων και κρίσεων μέσα στο σχολικό χώρο ευρύτερα, αλλά και συγκρούσεις μέσα στο σχολείο, στις σχέσεις μεταξύ μαθητών και στις σχέσεις μαθητών – εκπαιδευτικών. Από την εμπειρία μου, σας διαβεβαιώνω ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο να αντιμετωπίσεις ένα γεγονός βίας και πολύ πιο εύκολο να το προλάβεις, αν οργανώσεις τη σχολική κοινότητα με κατάλληλο τρόπο, αν δημιουργήσεις ένα κλίμα εμπιστοσύνης και συνεργασίας και αν μπορείς να βλέπεις τα σημάδια που προηγούνται», δήλωσε στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Σταύρος Γρόσδος.

«Αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι, αντί να προσπαθούμε να παρέμβουμε σ’ αυτές τις καταστάσεις, θα πρέπει να λειτουργούμε με βάση την πρόληψη. Γι’ αυτό καταγράψαμε έναν οδηγό, όπου εκπαιδευτικοί ή στελέχη μπορούν να εξασκηθούν στο να κάνουν ενέργειες για να προληφθούν αυτά τα φαινόμενα και να υπάρχει μέσα στο σχολείο καλύτερη λειτουργία και αρμονικότερη συνύπαρξη», συμπλήρωσε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Ευάγγελος Κελεσίδης.

Πρόληψη και αναγνώριση σημαδιών ενάντια στον σχολικό εκφοβισμό

Δίνοντας ένα παράδειγμα, ο κ. Γρόσδος αναφέρθηκε σε ένα απλό επεισόδιο μπούλιγνκ στο σχολείο, όπου ένα παιδί στοχοποιεί έναν συμμαθητή του και του δυσκολεύει τη ζωή. «Αυτό που συνήθως κάνουμε είναι να …μαλώνουμε τον θύτη και να παρηγορούμε το θύμα. Αποτέλεσμα είναι αντί να λύνονται τα προβλήματα, να πολλαπλασιάζονται και αυτό διότι δεν ψάχνουμε τις αιτίες που απαντούν στο γιατί ο θύτης ενήργησε έτσι. Αν δεν βρεις την αιτία, ο θύτης θα παραμείνει θύτης και θα το ξανακάνει. Όπως και το θύμα, δεν αρκεί μόνο να το παρηγορήσεις, αλλά πρέπει να το ενισχύσεις συναισθηματικά ώστε να μπορεί να αποφεύγει αυτά τα προβλήματα», είπε χαρακτηριστικά.

Όπως ανέφερε ο κ. Κελεσίδης, σοβαρά περιστατικά ενδοσχολικού εκφοβισμού που φτάνουν στον ίδιο, είχαν ξεκινήσει ως πολύ μικρότερα, απλών λεκτικών χαρακτηρισμών ή ήπιας παρενόχλησης που έπρεπε να αναγνωριστούν από την αρχή τους. «Από το ιστορικό που παίρναμε, βλέπαμε ότι υπήρχαν μικρότερα περιστατικά, που δεν τα είχαν αντιληφθεί οι καθηγητές. Συνήθως περιγράφονται ως περιστατικά που εξελίσσονται σταδιακά, τόσο ποιοτικά όσο και χρονικά. Είναι σημαντικό μία διαφωνία να μην εξελιχθεί σε σύγκρουση και ακόμη πιο σημαντικό μία σύγκρουση να μην εξελιχθεί σε κρίση, γιατί ξεφεύγει από τα όρια του σχολείου», εξήγησε.

Σύμφωνα με τους ίδιους, κρίση δεν αποτελεί μόνο ο θάνατος ενός δασκάλου, ενός μαθητή ή ένα σοβαρό ατύχημα στο σχολείο. Κρίση -όπως λένε, είναι, οποιαδήποτε σύγκρουση, η λύση της οποίας έχει φύγει από «χέρια» της σχολικής κοινότητας και έχει μεταφερθεί αλλού.

«Εμείς πιστεύουμε ότι οι κρίσεις και οι συγκρούσεις πρέπει να επιλύονται μέσα στο σχολείο και ότι η εμπλοκή άλλων αρχών (όπως η αστυνομία ή οι δικαστικές αρχές) δεν μπορούν να επιλύσουν προβλήματα με παιδαγωγικό τρόπο. Μάλιστα, αν με ρωτούσατε πριν 20 χρόνια αν η αστυνομία θα μπει μέσα στο σχολείο για να λύσει προβλήματα θα σας περιγελούσα», δήλωσε ο κ. Γρόσδος, διαπιστώνοντας ωστόσο, ότι σήμερα αυτό αποτελεί μια συνηθισμένη κατάσταση. «Αντίθετα, πιστεύουμε ότι τέτοια θέματα πρέπει να τα λύνουν διάφοροι υποστηρικτικοί φορείς του σχολείου, όπως κοινωνιολόγοι, ψυχολόγοι και δομές και όχι αστυνομικοί και εισαγγελείς», κατέληξε.

Από την πλευρά του, ο κ. Κελεσίδης, αφού παρατήρησε ότι τα φαινόμενα ενδοσχολικού εκφοβισμού αυξάνονται ραγδαία, τόνισε την ανάγκη της καλλιέργειας συναισθηματικής νοημοσύνης. «Εάν λειτουργούμε όλοι προληπτικά, αναπτύσσεται στα παιδιά η ενσυναίσθηση και έτσι μπορούν να σκεφτούν, να νιώσουν τον συμμαθητή τους, ώστε να μην προβαίνουν σε τέτοιες ενέργειες», επισήμανε.

Στο βιβλίο, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας, δεν υποδεικνύονται λύσεις, αλλά καταγράφονται τρόποι σκέψης που βασίζονται σε δύο βασικές έννοιες: την επικοινωνία και τη διαπραγμάτευση, με σημαντικό στοιχείο, ο καθένας που το χρησιμοποιεί ως εργαλείο, να βάζει στο κάδρο τον εαυτό του και να μη ρίχνει πάντα την ευθύνη αλλού.

Επιπλέον, η αντιμετώπιση θα πρέπει να είναι τόσο άμεση -για το ίδιο το γεγονός, όσο και μακροπρόθεσμη -για να μην ξαναεμφανιστεί στο μέλλον.

Η παρουσίαση του βιβλίου έγινε την Τετάρτη 5/4, στις 18:30, στο Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και συνοδεύτηκε από σεμινάριο -με ελεύθερη είσοδο, για την επίλυση συγκρούσεων και διαχείριση κρίσεων στο σχολείο και την τάξη, όπου αναλύθηκαν περιπτώσεις και θα εξετάστηκαν πρακτικά η αντιμετώπισή τους.

Οι δύο συγγραφείς συνομίλησαν με την καθηγήτρια στο Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής Παν. Μακεδονίας Μαρία Πλατσίδου, την Ιστορικό Τέχνης, υπ. διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας ΑΠΘ και διευθύντρια του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα Φανή Τσατσάια και τον διευθυντή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης Χρήστο Ρουμπίδη.