Είναι ηθική η εξαπάτηση στην τέχνη;
«Η τέχνη και το χρήμα είναι δύο αποκυήματα της φαντασίας, τα οποία φτάνουν στα όρια της πίστης», λέει κάπου η ηρωίδα του σύντομου μυθιστορήματος της Μαρία Γκάινσα. «Όταν ένας συλλέκτης αγοράζει, δεν αγοράζει τέχνη, αλλά κοινωνική επιβεβαίωση της επένδυσής του. Πληρώνει για να είναι σίγουρος και το να είσαι σίγουρος κοστίζει».
Είναι μια γυναίκα που έζησε μια ζωή μέσα στην τέχνη, πιστοποιώντας την αυθεντικότητα έργων, αλλά και ως κριτικός, καθώς επίσης και ως μέλος μιας σπείρας πλαστογράφων.
Στο Μαύρο φως (εκδ. Λέμβος) αφηγείται την ιστορία της από ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στο Μπουένος Άιρες («Τι τερατώδες πράγμα που είναι το παρελθόν μας, ειδικά όταν είναι συναρπαστικό», λέει).
Η Γκάινσα (γεν. 1975) ανήκει στη νέα γενιά της αργεντίνικης λογοτεχνίας και εδώ αξιοποιεί (όπως και στο εξαιρετικό προηγούμενο βιβλίο της, Το οπτικό νεύρο, εκδ. Opera) τις εικαστικές της γνώσεις· γνωρίζει το αντικείμενο και τη σκηνή της χώρας της, εκφράζεται με ασφάλεια και τελικά ξανοίγεται σ’ αυτόν τον συλλογισμό που βρίσκεται στον πυρήνα της ιστορίας σχετικά με την αξία (ή την υποκρισία) της αυθεντικότητας.
Τι είναι αυτό που μετράει; Ας το σκεφτούμε γενικά αυτό: το μυθιστόρημα είναι ένας έξοχος στοχασμός για τη ζωή, πρώτα απ’ όλα, και κατόπιν περί τέχνης και εξαπάτησης, χωρίς όμως να στερείται δράσης – ειδικά από τη μέση και μετά αποκτά και μια ιδέα μυστηρίου στους δρόμους, στα μπαρ, στις γκαλερί του Μπουένος Άιρες.
Άθως Δημουλάς-kathimerini.gr