«Είμαστε σε πόλεμο»
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΥΛΑΚΗΣ* – kathimerini.gr
Είναι σωστή η απόφαση (13 Μαρτίου) της κυβέρνησης για επέκταση των μέτρων εναντίον του κοροναϊού. Πρέπει να την στηρίξουμε ενεργητικά όλοι, όσο μπορούμε. Δεν είναι ώρα για διαφωνίες σε λεπτομέρειες που δεν έχουν τελικά σημασία μπροστά στον στόχο να μην μοιάζει η Ελλάδα στην Ιταλία σε μερικές εβδομάδες, με τεράστιο ανθρώπινο και οικονομικό κόστος.
Ευελπιστώ ότι η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών έχει ήδη καταλάβει την κρισιμότητα της κατάστασης και ακολουθεί τις οδηγίες της κυβέρνησης. Υπάρχουν φυσικά και δυο ακραίες αντιδράσεις, πανικός και αδιαφορία-ανευθυνότητα-τσάμπα μαγκιά. Ο πανικός παραλύει και φέρνει την καταστροφή.
Πιο χρήσιμος από τον πανικό είναι ο φόβος. Ο φόβος φυλάει τα έρημα. Στο άλλο άκρο, οι τσάμπα μάγκες και οι ανεύθυνοι κινδυνεύουν να τιμωρηθούν από τον ίδιο τον κοροναϊό σύντομα, αλλά βλάπτουν και το κοινωνικό σύνολο με τη στάση τους. Εκεί η πολιτεία μπορεί να πάρει πρόσθετα μέτρα. Για να μιλάμε έξω από τα δόντια, λέω τσάμπα μάγκες αυτούς που έρχονται σκούζοντας για ιατρική βοήθεια όταν τους χτυπήσει το κακό που κορόιδευαν την προηγούμενη μέρα. Δεν είναι σωστοί ούτε αυτοί που προφέρουν διάφορες παραλλαγές του «από την τάδε ή την δείνα αρρώστια πεθαίνουν περισσότεροι», «έτσι κι αλλιώς όλοι θα πεθάνουμε». Δεν θέλουμε να πεθάνουμε ακόμα, ούτε έτσι, ούτε αλλιώς.
Ο ιός είναι καινούριος και προκαλεί άσχημη αρρώστια. Δεν είναι γρίπη, είναι 5 φορές χειρότερος.
Όχι για όλους τους μολυσμένους ευτυχώς, αλλά αυτοί που θα υποφέρουν αν δεν βοηθήσουμε όλοι, θα είναι πολλοί. Δεν είναι αργά να κάνουμε τα σωστά.
Επειδή ο ιός στην Ελλάδα έχει μπει πια στη φάση της επιταχυνόμενης επιδημίας, η ελπίδα είναι να καθυστερήσουμε τα καινούρια κρούσματα ώστε να αντέξει το νοσηλευτικό σύστημα. Είναι εφικτός ο στόχος να επιβραδύνουμε και τελικά να σταματήσουμε την επιδημία; Φυσικά. Η απομόνωση, η καραντίνα, είναι παλιά μέθοδος που έχει δουλέψει αποδεδειγμένα σε επιδημίες στο παρελθόν αλλά δούλεψε και στην παρούσα επιδημία όπως απέδειξε η Κίνα, που έφερε σε πέρας μια γιγαντιαία επιχείρηση καραντίνας για παραπάνω από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους.
Με τη συνεργασία όλων, θα δουλέψει και στην Ελλάδα. Επιστήμονες πιο ειδικοί από μένα και ενδελεχείς μελετητές των επιδημιών, συμφωνούν σ’ αυτούς τους στόχους. Η Κορέα, εφαρμόζοντας ένα τεράστιο πρόγραμμα διαφώτισης, διάγνωσης και διερεύνησης περιστατικών κατάφερε να ελέγξει την επιδημία ίσως σε πιο πρώιμο στάδιο με πολύ πιο ήπια μέτρα καραντίνας από την Κίνα. Αυτά τα μοντέλα πρέπει να μελετηθούν γρήγορα και τα διδάγματα να εφαρμοστούν στην Ελλάδα άμεσα. Το μοντέλο της Κορέας προϋποθέτει μαζική εφαρμογή διαγνωστικών και απομόνωση των θετικών περιπτώσεων, που δεν είναι εφικτή στην Ελλάδα σ΄ αυτά τα χρονικά περιθώρια.
O ιός είναι πια παντού γύρω μας, και οι πιο ευάλωτοι, οι ηλικιωμένοι, οι καρδιοπαθείς, οι υπερτασικοί, οι διαβητικοί, οι καρκινοπαθείς, οι ανοσοκατεσταλμένοι, (δηλαδή ο μισός πληθυσμός) εξαρτώνται από όλους μας για την επιβίωση τους. Προσοχή και υπακοή στις οδηγίες των υπευθύνων.
Καθόμαστε σπίτι. Πλένουμε χέρια. Δεν πάμε σε συγκεντρώσεις. Δεν πάμε στις εκκλησίες, ακούμε όλες τις λειτουργίες από το σπίτι μας. Αποφεύγουμε γενικά τις επαφές. Οι άνθρωποι που έχουν αποδεδειγμένη επαφή με μολυσμένους ή ασθενείς έχουν μεγάλη ευθύνη να απομονωθούν στο σπίτι τους άμεσα. ΔΕΝ ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ ΑΠΛΑ, προτρέπουμε και τους άλλους να μείνουν και να ακολουθούν γενικά τις οδηγίες των υγειονομικών άρχων. Οι φίλοι και γνωστοί που δεν υπακούουν και το παίρνουν αψήφιστα, μπορεί να πειστούν από το καλό παράδειγμα και την κοινωνική πίεση.
Ο σκοπός είναι πια να επιβραδυνθεί η επιδημία για να μπορούν τα νοσοκομεία να λειτουργήσουν. Δεν πάμε στα νοσοκομεία χωρίς λόγο, ρωτάμε πρώτα. Σχετικές οδηγίες υπάρχουν και θα πρέπει να ανανεώνονται και να επαναλαμβάνονται συνέχεια. Η πολιτεία και οι υπεύθυνοι φορείς πρέπει να δίνουν συνεχή και κατανοητή ενημέρωση σε όλα τα επίπεδα. Το χειρότερο που μπορεί να γίνει είναι να χάσει η κοινωνία την εμπιστοσύνη της στην ηγεσία, αυτό φέρνει αβεβαιότητα και πανικό. Πρέπει η επικοινωνία να πείθει ότι με την εφαρμογή των αναγκαίων μέτρων και κανόνων θα υπάρξει ουσιαστική ωφέλεια στο κοινωνικό σύνολο και ότι η επιδημία θα νικηθεί.
Προστατεύουμε τα νοσοκομεία, τους γιατρούς μας και το νοσηλευτικό προσωπικό ώστε να τους έχουμε ξεκούραστους, υγιείς και εφοδιασμένους κατά την κορύφωση της επιδημίας που έρχεται και που μπορεί να δοκιμάσει βαριά το νοσηλευτικό σύστημα. Προσέχουμε για να έχουμε. Δεν ξοδεύουμε άσκοπα προστατευτικό υλικό και φάρμακα, γιατί θα λείψουν την ώρα της μεγάλης μάχης. Είμαστε σε πόλεμο και η σωστή πειθαρχία, οικονομία δυνάμεων και συντονισμένη δράση φέρνει τη νίκη.
Δεν πηγαίνουμε στα νοσοκομεία αλλά στους ειδικούς χώρους τέστινγκ, που πρέπει να καθοριστούν λεπτομερώς. Αν το τεστ είναι θετικό, δεν είναι το τέλος του κόσμου, 80% έχουν ήπια συμπτώματα και ίσως 5-10% χρειάζονται εντατική θεραπεία. Αλλά αν η Αθήνα έχει 100 περιστατικά μολύνσεων την ημέρα και από αυτά 5 τουλάχιστον χρειάζονται εισαγωγή σε μονάδες για πολλές μέρες, τότε το σύστημα θα κορεστεί γρήγορα. Γι αυτό, κάθε μέρα που περνά είναι πολύτιμη. Δεν περιμένει κανείς θαύματα σε μια δυο μέρες. Η κατάσταση θα χειροτερέψει πριν δούμε αποτελέσματα, αλλά κάθε μόλυνση που εμποδίζουμε σήμερα μπορεί να γλιτώσει δέκα από την μόλυνση αργότερα και να καθυστερήσει την επιδημία.
*Ο Γιώργος Παυλάκης είναι γιατρός ερευνητής στο Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ.