Το 2015, o τότε Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον είχε πει: «Η Βρετανία αντιμετωπίζει μια απλή επιλογή: σταθερότητα με εμένα ή χάος με τον Εντ Μίλιμπαντ».

Η αυτοδυναμία των Συντηρητικών στις εκλογές του 2015 κάθε άλλο παρά σταθερότητα εδραίωσε, αφού, στη διάρκεια των τεσσάρων χρόνων που έχουν μεσολαβήσει, το σκηνικό άλλαξε ριζικά και ακραίες πολιτικές αντιλήψεις κυριαρχούν στα δύο κύρια κόμματα.

Οι Συντηρητικοί, με την κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον να απαρτίζεται από στελέχη του πιο συντηρητικού φάσματος του κόμματος, αποστασιοποιήθηκαν από τη στρατηγική του Κάμερον να ανανεώσει την πολιτική τους ταυτότητα προάγοντας έναν «σύγχρονο συντηρητισμό». Παράλληλα, οι Εργατικοί, με ηγέτη τον μαρξιστή Τζέρεμι Κόρμπιν, προτείνουν μια ριζοσπαστική ατζέντα με πρωταρχικό μέλημα την αναδιανομή του πλούτου. Παρά την αμφισβήτηση του Κόρμπιν ως ηγέτη εσωκομματικά, οι ιδεολογικές απόψεις του έχουν εγκαθιδρυθεί στη νοοτροπία του κόμματος και δύσκολα θα ανατραπούν σημαντικά τα επόμενα χρόνια.

Το κλίμα πόλωσης που επικρατεί στα δύο κύρια κόμματα αντικατοπτρίζει την ευρύτερη πολιτική πραγματικότητα. Δύο παράγοντες εξηγούν το προβάδισμα των Συντηρητικών. Ο πρώτος είναι η αναδιάταξη του πολιτικού χάρτη, με κύρια παράμετρο το Brexit. Ενώ συνήθως τα κόμματα προσπαθούν να καταλάβουν το μεγαλύτερο μέρος του κεντρώου χώρου για να κερδίσουν τις εκλογές, ο κύριος γνώμονας που καθορίζει τις εκλογές αυτές φαίνεται να είναι μια καθαρή στάση υπέρ ή εναντίον του Βrexit. Αυτό φαίνεται να ευνοεί κυρίως τους Συντηρητικούς, που τάσσονται υπέρ της εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε. με τη νέα συμφωνία, και εν μέρει τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, που εναντιώνονται σε κάθε μορφή Brexit και ευελπιστούν να κατακτήσουν τουλάχιστον 30 έδρες.

Οι Εργατικοί, ενώ πλέον υποστηρίζουν ένα δεύτερο δημοψήφισμα, ενδέχεται να χάσουν ψήφους από τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, λόγω της αμφίδρομης στάσης της ηγεσίας προς το ζήτημα αυτό. Και ενώ οι Συντηρητικοί αντιμετώπιζαν παρόμοιο πρόβλημα, με το κόμμα Brexit να τους απειλεί, η συμφωνία του Τζόνσον, σε συνδυασμό με την απόφαση του κόμματος Brexit να μη διεκδικήσει τις θέσεις που κέρδισαν οι Συντηρητικοί το 2015, φαίνεται να αναχαιτίζει την πορεία του κόμματος Brexit, περιορίζοντάς το σε ποσοστό που θυμίζει αυτό του Κόμματος Εθνικής Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP), το 2015.

Ο δεύτερος παράγων είναι η ριψοκίνδυνη στρατηγική των Συντηρητικών, που προβλέπεται να επιφέρει την απώλεια πολλών εδρών στη νότια Αγγλία και στη Σκωτία. Κομμάτι της στρατηγικής τους είναι η κατάκτηση εδρών στη βόρεια Αγγλία και στα Midlands, που παραδοσιακά ψηφίζουν το Εργατικό Κόμμα, ώστε να αναπληρωθεί το κενό και να οδηγήσει τους Συντηρητικούς σε νίκη με αυτοδυναμία. Εκεί οφείλεται και η πλήρης στροφή τους στο πρόγραμμα δαπανών, που ταυτίζεται σε αρκετά σημεία με εκείνο των Εργατικών και φαίνεται να αποδίδει καρπούς.
Brexit, το επόμενο βήμα

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μια ξεκάθαρη νίκη των Συντηρητικών και πιθανή κυβέρνηση μειοψηφίας, παρότι κάποιο στρατηγικό λάθος ίσως ανατρέψει ελαφρώς τα δεδομένα, μετά τη δημοσίευση του μανιφέστου τους. Το Εργατικό Κόμμα δεν δείχνει ικανό να επαναλάβει την κινητοποίηση των νέων που πέτυχε το 2017, αλλά ξεπερνάει σημαντικά σε δημοφιλία τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, που έχουν μειωμένη ισχύ συγκριτικά με τις αρχικές προσδοκίες. Οι εκλογές πολύ πιθανόν να υποδείξουν το επόμενο βήμα στο Brexit. Aυτό θα βρεθεί είτε με την ψήφιση της συμφωνίας του Τζόνσον, που σηματοδοτεί την έναρξη της δεύτερης φάσης των διαπραγματεύσεων, είτε με ένα δεύτερο δημοψήφισμα, την άνοιξη.

ΖΩΗ ΑΛΙΠΡΑΝΤΗ*

* Η κ. Ζωή Αλιπράντη εργάζεται στo Λονδίνο, στην εταιρεία Flint Global, η οποία συμβουλεύει επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν πολιτικό ρίσκο.