ΝΙΚΟΣ ΣΙΑΦΑΚΑΣ* – kathimerini.gr
* O κ. Νίκος Σιαφάκας είναι ομότιμος καθηγητής Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Αυτές τις μέρες σε κάθε τηλεφώνημα από συγγενείς, φίλους και αρρώστους μετά τις ευχές έπεφτε και η ερώτηση για το εμβόλιο!

– Γιατρέ μου, να κάνω το εμβόλιο; Αλλα μη με παρεξηγήσεις, ούτε ψεκασμένος είμαι ούτε οπαδός των συνωμοσιολόγων, αλλά απλώς λίγο διστακτικός.

– Ευτυχώς, γιατί αν ανήκες στους πρώτους, τους «ξερόλες», θα ήταν αδύνατον να κουβεντιάσουμε το ζήτημα λογικά.

– Nα εμπιστευθώ ένα εμβόλιο που βρέθηκε μέσα σε λίγους μήνες, ενώ εγώ ήξερα ότι για να εφευρεθεί ένα εμβόλιο χρειάζονται μερικά χρόνια;

– Σωστά τα λες για το παρελθόν, όμως η βιοϊατρική επιστήμη από τότε έκανε τεράστια άλματα, κυρίως στις μοριακές – κυτταρικές τεχνικές που αναλύουν το DNA μέσα σε λίγες ώρες. Το DNA της COVID-19 ανακαλύφθηκε πολύ γρήγορα μετά την εμφάνιση της πανδημίας, τον Φεβρουάριο του 2020, και έτσι άνοιξε ο δρόμος για την παρασκευή των εμβολίων.

– Καλά για το DNA, άλλα αυτό το περίεργο mRNA (αγγελιαφόρο RNA) θα το βάλω μέσα στα κύτταρά μου και δεν θα βλάψει το δικό μου DNA;

– Πολύ καλή η ερώτησή σου και θα προσπαθήσω να την απαντήσω όσο πιο απλά μπορώ. Το mRNA, όπως λέει και το όνομά του, είναι μια αγγελιαφόρος ουσία που «διδάσκει» τα κύτταρα να παράγουν μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη, μόλις δε παραχθεί η πρωτεΐνη, ο αγγελιαφόρος διαλύεται και μάλιστα ποτέ δεν μπαίνει στον πυρήνα του κυττάρου που βρίσκεται το DNA.

– Τι κάνει δηλαδή αυτό το εμβόλιο της Pfizer με το mRNA του;

– Με λίγα λόγια, για να μη σε ζαλίζω με επιστημονικούς όρους και πειράματα, το mRNA του εμβολίου, όταν μπει στα κύτταρά μας, τα κάνει να παράγουν μια ειδική πρωτεΐνη του ιού. Αυτή την πρωτεΐνη την αναγνωρίζει το αμυντικό – ανοσοποιητικό μας σύστημα σαν ξένη/εχθρική και αμέσως αναπτύσσει αντισώματα για να την πολεμήσει. Οταν ο ιός, που στην επιφάνειά του είναι γεμάτος από αυτή την πρωτεΐνη, εισέλθει στον οργανισμό μας, τα αντισώματα που δημιουργήθηκαν μέσω του εμβολίου τον αναγνωρίζουν και τον καταστρέφουν.

– Καλά όλα αυτά τα θεωρητικά, αλλά δεν σε τρομάζει, γιατρέ μου, που το εμβόλιο εγκρίθηκε τόσο γρήγορα;

– Οπως σου ανέφερα, η παγκόσμια επιστημονική συνεργασία είναι σήμερα αξιοθαύμαστη και μέσα στο μικρό αυτό χρονικό διάστημα δεν ανακάλυψε μόνο ένα αλλά αρκετό αριθμό εμβολίων. Ακόμη, γνωρίζω πολύ καλά ότι τα αποτελέσματα των δοκιμών για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά τους τα παρακολουθούσαν οι αρμόδιες υγειονομικές υπηρεσίες τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη βήμα βήμα και έτσι κερδήθηκε πολύτιμος χρόνος έως την τελική έγκριση.

– Ναι, άλλα δοκιμάστηκαν σε αρκετό αριθμό ανθρώπων ή μόνο σε πειραματόζωα;

– Ναι, σε σημαντικό αριθμό ανθρώπων και με τη σωστή μεθοδολογία του placebo που κάνουμε για όλα τα φάρμακα. Για να σου φύγει κάθε ενδοιασμός ως προς την ασφάλεια του εμβολίου, σου λέω ότι μέχρι τώρα που μιλάμε, έχουν εμβολιαστεί περισσότερα από 10 εκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη, χωρίς να παρουσιάσουν σοβαρές παρενέργειες. Ακόμη, μέχρι να έρθει η ώρα να εμβολιαστείς και εσύ, ο αριθμός αυτός θα έχει ξεπεράσει τα 100-200 εκατομμύρια! Αγαπητέ μου, τι άλλο δείγμα θέλεις για να πειστείς να εμβολιαστείς;

– Να περιμένω να κάνω κάποιο άλλο εμβόλιο, π.χ. της Moderna ή της AstraZeneca;

– Οταν έρθει η σειρά σου να εμβολιαστείς θα το ξανακουβεντιάσουμε, αλλά, όπως φαίνεται, τα παραπάνω εμβόλια είναι ισοδύναμα σε αποτελεσματικότητα και ασφάλεια.

– Καλά να κάνω το εμβόλιο, θα φοράω και τη μάσκα;

– Ναι, γιατί η προστασία του αρχίζει 1-2 εβδομάδες μετά τη 2η δόση, δηλαδή περίπου ένα μήνα από την πρώτη και επομένως είσαι ακόμη ευάλωτος στον ιό και θα πρέπει να φοράς μάσκα και να εφαρμόζεις όλα τα άλλα γνωστά προστατευτικά μέτρα.

– Αν κάνω το εμβόλιο, για πόσο καιρό θα είμαι προστατευμένος;

– Αυτό δεν το γνωρίζει κανείς με ακρίβεια, υπολογίζεται όμως ότι θα είναι αποτελεσματικό το λιγότερο για τους επόμενους 12 μήνες.

– Μερικοί λένε, γιατί να κάνω το εμβόλιο αφού θα μου προκαλέσει περίπου την ίδια νόσο με τον ιό;

– Αυτό είναι τελείως λάθος, ο ιός σκοτώνει, το εμβόλιο το πολύ να σου κάνει λίγο πόνο στο σημείο της ένεσης, λίγο πυρετό ή και πονοκέφαλο για 2-3 μέρες. Μόνο αν στο παρελθόν είχες παρουσιάσει σοβαρή αλλεργική αντίδραση θα πρέπει να προσέξεις και από ό,τι θυμάμαι, εσύ δεν ήσουν ποτέ αλλεργικός.

– Ορισμένοι λένε ότι το εμβόλιο θα βάλει στον οργανισμό μας μικροτσίπ και θα μας παρακολουθούν μέσω του δικτύου 5G.

– Προφανώς, αυτός είναι ο μεγάλος μύθος των συνωμοσιολόγων που χρειάζεται κοινωνιολογική ή ίσως ψυχιατρική ανάλυση. Εγώ κατηγορηματικά σου λέω ότι δεν υπάρχει καμία τέτοια περίπτωση, άλλωστε αν χρησιμοποιείς το Διαδίκτυο, π.χ. Facebook, οι εταιρείες αυτές γνωρίζουν περισσότερα για σένα από ό,τι νομίζεις.

– Εντάξει για τους συνωμοσιολόγους και τα «ούφο», άλλα γιατί υπάρχει σημαντικός αριθμός ανθρώπων που είναι διστακτικοί στο να εμβολιαστούν, μεταξύ των οποίων και υγειονομικοί;

– Σωστή η παρατήρησή σου και δυστυχώς δεν έχω να σου δώσω σαφή απάντηση. Εκείνο που ξέρω, όπως και εσύ, είναι ότι υπάρχει ένα σαφές αντιεμβολιαστικό κίνημα παγκοσμίως που νομίζω ότι ξεκίνησε από μια λανθασμένη δημοσίευση που συνδύασε τα εμβόλια με τον αυτισμό. Η μελέτη αυτή αποσύρθηκε, αφού αποδείχθηκε το τεράστιο λάθος της, άλλα δυστυχώς η ρετσινιά έμεινε. Ετσι, θα έλεγα ότι η επιστήμη δεν προσπαθεί μόνο να βρει τα κατάλληλα εμβόλια και να σώσει εκατομμύρια ζωές, έχει και ένα δεύτερο έργο, να πείσει για την ασφάλειά τους. Από ό,τι φαίνεται, το δεύτερο είναι και το δυσκολότερο. Θυμίζω ότι η ανακάλυψη των εμβολίων, που μαζί με τα αντιβιοτικά ήταν οι θρίαμβοι της ιατρικής, έσωσαν δισεκατομμύρια ανθρώπινες ζωές και εξαφάνισαν νοσήματα, όπως η ευλογιά, η ιλαρά και η πολιομυελίτιδα από προσώπου γης. Οσο για τους υγειονομικούς που αρνούνται να εμβολιαστούν, εγώ προσωπικά τους θεωρώ επίορκους του όρκου του Ιπποκράτη και νομίζω ότι προσβάλλουν τη μνήμη των χιλιάδων συναδέλφων μας που έδωσαν τη ζωή τους στη μάχη κατά του κορωνοϊού, χωρίς να είχαν την ευκαιρία να εμβολιαστούν.
Αγαπημένε μου φίλε, ελπίζω να σε βοήθησα να πάρεις τη σωστή απόφαση και να μη γίνεις συνεργός στο μεγαλύτερο λάθος της ανθρωπότητας που θα κοστίσει εκατοντάδες εκατομμύρια ζωές αν δεν εμβολιαστούμε όλοι μας.

– Ευχαριστώ γιατρέ μου, τελικά θα εμβολιαστώ. Εσύ τι θα κάνεις, δεν μου είπες;

– Φυσικά και θα εμβολιαστώ. Και εγώ και όλη μου η οικογένεια.