Γιατί η ανατολική Ευρώπη επλήγη λιγότερο από τη δυτική;
Η Ελλάδα παράδειγμα προς μίμηση
Ένα στοιχείο είναι απολύτως σαφές, εάν κοιτάξει κανείς τον παγκόσμιο «χάρτη του κοροναϊού»: Τα πλουσιότερα κράτη της δυτικής Ευρώπης έχουν πληγεί πολύ περισσότερο από τον ιό συγκριτικά με τις χώρες της ανατολικής Ε.Ε. Αν και τα νούμερα είναι δύσκολο να συγκριθούν και πολύ παράγοντες παίζουν ενδεχομένως σημαντικό ρόλο, η σύγκριση είναι αρκετά μεγάλη για να την αγνοήσει κανείς. Πώς η Ελλάδα αποτέλεσε παράδειγμα προς μίμηση.
Ακόμη και οι χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης που έχουν πληγεί περισσότερο καταγράφουν λοιμώξεις και ποσοστά θανάτου ανά εκατομμύριο κατοίκους πολύ χαμηλότερα από τα κράτη της δυτικής Ευρώπης. Ορισμένα στατιστικά στοιχεία είναι πραγματικά αξιοσημείωτα. Η Σλοβακία έχει καταγράψει μόλις 1.413 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 25 θανάτους. Η γειτονική Αυστρία πάλι, η οποία θεωρείται ευρέως ότι αντιμετώπισε με επιτυχία την πρόκληση του νέου κορωνοϊού, έχει 10 φορές μεγαλύτερο αριθμό λοιμώξεων και 20 φορές μεγαλύτερο αριθμό θανάτων από τη Σλοβακία, με πληθυσμό μικρότερο από το διπλάσιο.
Οι αιτίες για την απόκλιση που παρουσιάζουν αρκετές χώρες είναι πολλές: χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής που σημαίνει λιγότερους ευάλωτους ηλικιωμένους, μικρότερη πυκνότητα πληθυσμού, λιγότερες πτήσεις προς την Κίνα, μικρότερα ποσοστά διαγνωστικών εξετάσεων. Η υποχρεωτική χρήση μάσκας σε εξωτερικούς χώρους, που είναι πλέον κοινή σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, εφαρμόστηκε πολύ νωρίς στην Τσεχία και τη Σλοβακία, το οποίο ίσως συνετέλεσε στη μείωση της διασποράς.
Ο πιο σημαντικός λόγος, ωστόσο, φαίνεται πως είναι το έγκαιρο lockdown ,το οποίο εφαρμόστηκε στης περισσότερες χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Ενώ στη Βρετανία και σε άλλες χώρες της δυτικής Ευρώπης, δημόσιες εκδηλώσεις και συγκεντρώσεις συνεχίζονταν ακόμη τη δεύτερη και την τρίτη εβδομάδα του Μαρτίου, στην κεντρική και την ανατολική Ευρώπη οι κυβερνήσεις είδαν το παράδειγμα της Ιταλίας και εφάρμοσαν τάχιστα περιορισμό των μετακινήσεων. Σημαντικό ρόλο έπαιξε σε αρκετά κράτη ο φόβος κατάρρευσης των εύθραυστών συστημάτων υγείας.
Ο φόβος αυτός μάλιστα έκανε κάποιους πληθυσμούς να είναι πιο πρόθυμοι να ακολουθήσουν τις εντολές, συγκριτικά με τις αντίθετες φωνές στη δυτική Ευρώπη, «επειδή δεν εμπιστεύονταν τα συστήματα υγείας», επισημαίνει στην Guardian o Βούλγαρος πολιτικός επιστήμονας Ιβάν Κραστέφ.
Η Ελλάδα περιλαμβάνεται στις χώρες που εφάρμοσε έγκαιρα αυστηρό lockdown, προκειμένου να αποφευχθεί η πίεση στο σύστημα υγείας το οποίο έχει πληγεί από τη λιτότητα, σχολιάζει η Guardian, προσθέτοντας πως σε πληθυσμό 11 εκατομμυρίων, μόνο 2.620 κρούσματα νέου κορωνοϊού έχουν επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα.
«Όπως και οι χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης, η Ελλάδα είχε έντονη την αίσθηση της ευθραυστότητας του συστήματος υγείας της», σχολιάζει ο Γιώργος Παγουλάτος, επικεφαλής του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής. «Αυτό οδήγησε τη κυβέρνηση να λάβει επείγοντα μέτρα νωρίτερα από άλλες κυβερνήσεις της δυτικής Ευρώπης, οι οποίες ένιωθαν μεγαλύτερη αίσθηση εφησυχασμού για την ικανότητα των συστημάτων τους να χειριστούν την κρίση».
Υπάρχει ελπίδα ότι η έγκαιρη απάντηση στην κρίση θα βοηθήσει την Ελλάδα να ανακτήσει το διεθνές κύρος της έπειτα από χρόνια αρνητικά πρωτοσέλιδα ως μαύρο πρόβατο της ευρωζώνης.