Στο 3,7%-3,8% του ΑΕΠ θα κλείσει, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019, υπερβαίνοντας κατά 0,2%-0,3% του ΑΕΠ ή κατά 400-600 εκατ. ευρώ τον στόχο του 3,5% του ΑΕΠ.

Στην πραγματικότητα, όμως, το υπερπλεόνασμα του 2019 σε σύγκριση με τον αρχικό σχεδιασμό του προϋπολογισμού πλησίασε τα 2,7-3 δισ. ευρώ, αν ληφθούν υπόψη τα πρόσθετα μέτρα που εφαρμόστηκαν στη διάρκεια της χρονιάς, χωρίς να προβλέπονται στον προϋπολογισμό. Επί της ουσίας, αυτό σημαίνει ότι ο προϋπολογισμός του 2019 θα μπορούσε να είναι εντός στόχου με λιγότερους φόρους κατά 2,7-3 δισ. ευρώ, πάνω από έναν ΕΝΦΙΑ.

Πώς μοιράστηκε

Ο προϋπολογισμός του 2019 προέβλεπε πρωτογενές πλεόνασμα 3,6% του ΑΕΠ ή 6,9 δισ. Αφηνε έτσι ένα περιθώριο ασφαλείας μόνο 199 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του 3,5% του ΑΕΠ. Αυτά που «χώρεσαν» τελικά στον προϋπολογισμό ήταν πολύ περισσότερα. Τα προεκλογικά μέτρα του Μαΐου της κυβέρνησης Τσίπρα, με το επίδομα της 13ης σύνταξης, τη μείωση των φορολογικών συντελεστών στην εστίαση και στα τρόφιμα και την ενέργεια, τον «φόρτωσαν» 1,15 δισ. ευρώ. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση της Ν.Δ. μείωσε τον ΕΝΦΙΑ με κόστος 205 εκατ. ευρώ, την προκαταβολή του φόρου των επιχειρήσεων κόστους 138 εκατ. ευρώ, επέσπευσε τη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης ξοδεύοντας άλλα 84 εκατ. ευρώ, πλήρωσε τις ΥΚΩ στη ΔΕΗ ύψους 150 εκατ. ευρώ  και στο τέλος έδωσε κι ένα κοινωνικό μέρισμα 215 εκατ. ευρώ. Μαζί με κάποιες άλλες πρόσθετες δαπάνες για την άμυνα, την υγεία και την καθημερινότητα του πολίτη, οι επιπλέον δαπάνες της νέας κυβέρνησης ξεπέρασαν το 1 δισ. ευρώ, όπως έχει πει και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Αρα, συνολικά, η υπέρβαση έφτασε τα 2,7-3 δισ. ευρώ, εκτιμούν στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.

Θηριώδη υπερπλεονάσματα είχαμε όλη την περίοδο από το 2016. Το 2018 η υπέρβαση έφτασε περίπου τα 3,5 δισ. ευρώ, με τα 2 δισ. να μοιράζονται σε κοινωνικό μέρισμα και το 1,5 δισ. ευρώ να πηγαίνει στο μαξιλάρι ρευστότητας.

Το 2019 τουλάχιστον εντοπίστηκε εγκαίρως στο μεγαλύτερο μέρος του το υπερπλεόνασμα και διανεμήθηκε στη διάρκεια της χρονιάς, επιστρέφοντας με κάποιο τρόπο στην οικονομία.

Η αντικειμενική αδυναμία να απορροφηθούν οι προβλεπόμενες δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων είναι, σύμφωνα με τον υφυπουργό Δημοσιονομικής Πολιτικής Θόδωρο Σκυλακάκη, μια από τις βασικές αιτίες αυτών των αποκλίσεων. Επίσης, αναφέρει την «υποεκτέλεση στον τακτικό προϋπολογισμό», δεδομένου ότι οι οροφές δαπανών είχαν τεθεί πολύ ψηλά. Αυτές είναι που εντοπίστηκαν από την κυβέρνηση της Ν.Δ. και σε μεγάλο βαθμό τα ποσά τελικά ξοδεύτηκαν, όπως λέει. Ακόμη, ο υφυπουργός υποστηρίζει ότι ακόμη ένα πρόβλημα είναι οι λάθος εκτιμήσεις που γίνονται σχετικά με τη μείωση των φορολογικών εσόδων, όταν μειώνονται οι συντελεστές. Η μείωση των εσόδων είναι μικρότερη απ’ όσο εκτιμάται.

Ο δημοσιονομικός χώρος

Το 2020, η κυβέρνηση έχει υποσχεθεί το τέλος των υπερπλεονασμάτων. Από την άλλη, όμως, ποντάρει στην εξεύρεση δημοσιονομικού χώρου, γύρω στον Απρίλιο, προκειμένου να μπορέσει να μειώσει την εισφορά αλληλεγγύης…