Η αναγκαιότητα των αυστηρών μέτρων απαγόρευσης των μετακινήσεων και πρωτοφανούς κρατικού ελέγχου των κοινωνικών δράσεων και των ατομικών αποφάσεων είναι τόσο αδιαμφισβήτητη και σαφής όσο είναι και η προσωρινότητά τους, τονίζει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο μήνυμά της για την 25η Μαρτίου, αναζητώντας  για μια ακόμα φορά τη χρυσή τομή ανάμεσα σε φαινομενικά ασυμβίβαστες νομοθετικές και πολιτικές επιταγές.

Ουσιαστικά μεταδίδει το μήνυμα ότι ανάμεσα στην υγεία και στη δημοκρατία δεν υπάρχει δίλημμα – η υγεία θα προασπιστεί στο ακέραιο και το κράτος δικαίου και τα ατομικά δικαιώματα, που εν μέρει τώρα τελούν εν αναστολή, θα επιστρέψουν στην προ της κρίσης υψηλή, εγγυημένη και αδιαφιλονίκητη θέση τους.

Η Πρόεδρος επιχείρησε έναν παραλληλισμό ανάμεσα στο καθήκον που επιβάλλει η κρίση και στο διαχρονικό νόημα της 25ης Μαρτίου.

«Η 25η Μαρτίου μας διδάσκει ότι, για να πετύχει μια εθνική προσπάθεια, το «εμείς» πρέπει να μπει πριν από το «εγώ»», υπογράμμισε. Τοποθέτησε την ατομική ευθύνη, τη συνεργασία και την αλληλεγγύη στην καρδιά του «νέου πατριωτισμού» και πρόσθεσε: Κι όπως τότε, έτσι και σήμερα, για να θωρακίσουμε το «εμείς» και να κρατήσουμε την πατρίδα όρθια, καλούμαστε να παραμερίσουμε το «εγώ». Να θυσιάσουμε προσωρινά ατομικές μας ελευθερίες, για να προασπίσουμε το υπέρτατο συλλογικό αγαθό της δημόσιας υγείας.»

Η κυρία Σακελλαροπούλου φρόντισε να προσθέσει μια ακόμα εγγύηση, πέρα από την έμφαση στη λέξη «προσωρινά», υπενθυμίζοντας την αδιάρρηκτη ταύτιση της Ελλάδας με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. «Η Ελλάδα είναι κράτος δικαίου και τα περιθώρια περιορισμού των ατομικών ελευθεριών ορίζονται στο Σύνταγμα και στον χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης», είπε με νόημα. «Είμαι σίγουρη ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών καταλαβαίνει την αναγκαιότητα των μέτρων. Και θα τα τηρήσει σχολαστικά, όσο οδυνηρά κι αν είναι, αφού αποτελούν τον μόνο τρόπο, ώστε να αντιμετωπισθεί η πανδημία».

Με άλλα λόγια, τα μέτρα είναι τόσο αναγκαία, όσο είναι και προσωρινά αφού θα αρθούν ταυτόχρονα με την αντιμετώπιση των κινδύνων της πανδημίας. Πολλοί παρατηρητές, αλλά και επιστήμονες που δραστηριοποιούνται στο πεδίο των δικαιωμάτων θα έλεγαν ότι η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα μπορούσε – και ίσως θα όφειλε – να  ήταν ακόμα πιο κατηγορηματική στο εγγυητικό μήνυμα που θέλησε να μεταδώσει. Προφανώς η κυρία Σακελλαροπούλου εκτίμησε ότι είναι ήδη αρκετά σαφής και ότι δεν χρειάζεται αυτή την ώρα να δραματοποιήσει περισσότερο τις πρωτοφανείς, αλλά ασφαλώς αναγκαίες,  μεταβολές που έχουν επέλθει στον ίδιο τον πυρήνα των ελευθεριών.

Δωρικά λόγια

Στην αρχή του μηνύματός της η Πρόεδρος της Δημοκρατίας εμφανίστηκε δωρική κλείνοντας 200 χρόνια σε 60 λέξεις: «Με την επανάσταση του 1821 ενάντια στον οθωμανικό δεσποτισμό, ο λαός μας διεκδίκησε και κέρδισε οριστικά το δικαίωμα να ορίζει ο ίδιος τη μοίρα του. Ο αγώνας του ’21 και οι θυσίες των προγόνων μας άνοιξαν τον δρόμο για ένα σύγχρονο κράτος, που σήμερα βρίσκεται στον πυρήνα της ενωμένης Ευρώπης και είναι εγγυητής σταθερότητας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια».

Στη συνέχεια αξιοποίησε τη μεταφορά της παρέλασης, που δεν θα γίνει φέτος για πρώτη φορά στη ζωντανή μνήμη, με την «παρέλαση» πουγίνεται για πρώτη φορά φέτος, την παρέλαση των συμπολιτών μας, των ηρώων της καθημερινότητας, όπως είπε, που «μας κάνουν να νιώθουμε περήφανοι»:  «Οι ένοπλες δυνάμεις που προστατεύουν τα σύνορά μας από την επιθετικότητα της Τουρκίας, τα σώματα ασφαλείας που επαγρυπνούν, οι γιατροί και οι νοσηλευτές, οι άνθρωποι του κρατικού μηχανισμού, οι εργαζόμενοι που καλύπτουν τις καθημερινές μας ανάγκες, όσοι ανώνυμα προσφέρουν χωρίς να προσδοκούν όφελος ή αναγνώριση».

Ασφαλώς, δεν παρέλειψε να επαναλάβει την εμπιστοσύνη της στην επιστημονική επάρκεια, στο ήθος, την αποτελεσματικότητα και την πειθώ του επικεφαλής των αρμοδίων επιστημόνων του Υπουργείου Υγείας, ενώ επισήμανε ότι παράγοντας ελπίδας είναι επίσης το γεγονός ότι «τα πολιτικά κόμματα συνεννοούνται και ομονοούν». Σε τόσο κρίσιμες στιγμές, πρόσθεσε, «η ομοψυχία του πολιτικού κόσμου εμπνέει και καθοδηγεί τους πολίτες.»

Η κυρία Σακελλαροπούλου τόνισε ακόμα ένα κυρίαρχο χαρακτηριστικό της εποχής μας που αναδείχθηκε για μια ακόμα φορά λόγω των τελευταίων εξελίξεων. Το γεγονός ότι πολλά από τα προβλήματά μας προϋποθέτουν τη διεθνή συνεργασία για την επίλυσή τους. «Η πανδημία που ζούμε ξεπερνά κατά πολύ τα εθνικά όρια και συμπαρασύρει κράτη και κοινωνίες σε μεγάλες αλλαγές. Αποδεικνύεται, για άλλη μια φορά, ότι οι προκλήσεις που απειλούν όλους μας δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν παρά σε διεθνές επίπεδο, κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό και επιστημονικό».

Η Πρόεδρος φαίνεται ότι υποδεικνύει ευθέως ότι σε αυτό το διεθνές πλαίσιο στο οποίο οι νέες αναγκαιότητες μας επιβάλλουν να δραστηριοποιούμαστε, η Ελλάδα, όχι μόνο δεν υστερεί, αλλά με τις δυνατότητες που διαθέτει μπορεί συχνά να πρωτοστατεί.

«Ας βοηθήσουμε τους ηλικιωμένους και τους ανήμπορους»

Η συναισθηματική διάσταση δεν θα μπορούσε φυσικά να λείψει καθώς η Πρόεδρος έχει αποδείξει ότι αποδίδει στο συναίσθημα σημασία που δεν θα περίμενε εύκολα κανείς από μια ανώτατη δικαστικό. Το συναισθηματικό μήνυμα εκφράστηκε με την ίδια ευθύτητα με την οποία διατυπώθηκε το θεσμικό μήνυμα και το κάλεσμα συμμόρφωσης στα μέτρα. Αναφέρθηκε ευθέως στον φόβο. Και όχι μόνο αυτό, αλλά και πώς ο φόβος μπορεί να νικηθεί αφενός με την απαιτούμενη σοβαρότητα και σχολαστικότητα στη λήψη των  προστατευτικών μέτρων και αφετέρου με πρωτοβουλίες κοινωνικής αλληλεγγύης, με το θάρρος της προσφοράς στους άλλους και ιδίως σε εκείνους που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, τους ηλικιωμένους και τους ανήμπορους που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εγκαταλειφθούν

«Καταλαβαίνω ότι υπάρχει φόβος. Τόσο για τις ζωές και την υγεία μας όσο και για τις οικονομικές συνέπειες της κρίσης. Δεν θα τον αφήσουμε να μας κυριεύσει. Μένοντας σπίτι, προφυλάσσουμε όχι μόνο τον εαυτό μας αλλά και άλλους. Ταυτόχρονα πρέπει να διατηρήσουμε αποθέματα συνοχής και αλληλεγγύης. Το «μακριά ο ένας από τον άλλον» να μην μετατραπεί σε παραμέληση ή άγνοια των συμπολιτών μας. Ας βοηθήσουμε ιδίως τους ηλικιωμένους και τους ανήμπορους, τους το χρωστάμε.»

Την ελπίδα η Πρόεδρος της Δημοκρατίας την κράτησε για το τέλος. «Η κρίση θα περάσει. Και από την πρώτη στιγμή της επόμενης μέρας, όλοι θα συνδράμουμε σε ένα εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης. Σχέδιο που θα κινητοποιήσει το πολιτικό σύστημα, την κοινωνία των πολιτών και τις παραγωγικές δυνάμεις του ελληνισμού εντός και εκτός συνόρων. Θα αξιοποιήσει κάθε δυνατότητα και θα έχει ως αποστολή την επανεκκίνηση της οικονομίας, την επαναφορά του τόπου σε κανονικές συνθήκες λειτουργίας, την ανόρθωση του ηθικού, την απάλυνση των πληγών, τη μείωση των ανισοτήτων».

Κι αν αύριο (σ.σ. σήμερα) ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου θα είναι λιτός και υπό το κράτος μιας απειλής για τη δημόσια υγεία, σε ένα χρόνο από σήμερα όλα θα είναι αλλιώς. «Σήμερα, οι Έλληνες δίνουμε ακόμα μια ιστορική μάχη. Δεν είμαστε όμως μόνοι. Είμαι σίγουρη ότι θα νικήσουμε. Και ότι του χρόνου θα γιορτάσουμε με λαμπρότητα τα 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821».