ΤΕΧΝΕΣ

Ίθελ Σμιθ: Μια εξαιρετική συνθέτρια όπερας

Ίθελ Σμιθ: Μια εξαιρετική συνθέτρια όπερας

Η Ίθελ Σμιθ (Ethel Smyth) αμφισβητήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα τόσο για τις συνθέσεις της όσο και για την κοινωνική της πολιτική. Συνθέτρια, μαέστρος, συγγραφέας και σουφραζέτα

Ήταν μία χαρισματική προσωπικότητα, μία συνθέτρια με εξαιρετικό ταλέντο και με μεγάλη αναγνώριση. Είχε σχέσεις με εξέχουσες γυναίκες -μεταξύ των οποίων με τη διάσημη πολιτικό Έμελιν Πάνκχερστ (Emmeline Pankhurst), ενώ διατηρούσε φιλία με τη Βιρτζίνια Γουλφ (Virginia Woolf). Το ασυγκράτητο πνεύμα της συγκλόνισε την κοινωνία, ο φανατισμός της προσέβαλε, ενώ ο ακτιβισμός της την οδήγησε στη φυλακή, σύμφωνα με το bbc culture.

Η Ίθελ Σμιθ (Ethel Smyth) αμφισβητήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα τόσο για τις συνθέσεις της όσο και για την κοινωνική της πολιτική. Συνθέτρια, μαέστρος, συγγραφέας και σουφραζέτα.

Έγραψε τραγούδια, έργα για πιάνο, μουσική δωματίου, ορχηστρικά έργα, και όπερες. Σε όλη της τη ζωή αγωνιζόταν, να ακουστεί η μουσική της, αντιμέτωπη με τον μισογυνισμό και τους άνδρες κριτικούς που την απέρριπταν ως «γυναίκα συνθέτη». Η απάντησή της ήταν να γράφει «ανδρική» μουσική και να φορά ανδρικά τουίντ κοστούμια.

Με τον θάνατο της προς το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η μουσική της έσβησε. Τα τελευταία όμως χρόνια, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για το έργο της.

Η εντυπωσιακή όπερα της «The Wreckers», άνοιξε το διάσημο Φεστιβάλ του Glyndebourne τον Μάιο, αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές για τα «άγρια κύματα πάθους» της, όπως έγραψαν οι Times. Μέρος αυτής της παραγωγής θα παρουσιαστεί στο BBC Proms στις 24 Ιουλίου ενώ θα κυκλοφορήσει τον επόμενο μήνα μία ζωντανή ηχογράφηση της όπερας.

Η Σμιθ ήταν επαναστάτρια από νεαρή ηλικία. Γεννήθηκε στο Κεντ το 1858. Ο πατέρας της στρατιωτικός, ήταν αντίθετος στην επιθυμία της να σπουδάσει μουσική. Ετσι κλειδώθηκε στο δωμάτιό της και αρνήθηκε να φάει ή βγει από αυτό αν δεν συμφωνούσε.

Τελικά σπούδασε στο Ωδείο της Λειψίας, στη Γερμανία όπου γνώρισε τους Τσαϊκόφσκι, Ντβόρζακ και Έντβαρντ Γκριγκ και μέσω ενός δασκάλου της, γνώρισε τον Μπραμς και την Κλάρα Σούμαν. Ομως αντιμετώπιζε δυσκολίες λόγω του φύλου της που την υποβίβαζαν σε ερμηνεύτρια-δασκάλα.

Στην έρευνά της για εκείνη η επίκουρη καθηγήτρια μουσικής στο Salem College Δρ Amy Zigler είπε χαρακτηριστικά: «Για περισσότερο από έναν αιώνα, πίστευαν ότι οι γυναίκες δεν ήταν ικανές να γράψουν μουσική όπως οι άνδρες συνθέτες».

Αν η Σμιθ έγραφε μουσική που ήταν «δυναμική» καταδικαζόταν ως «αφύσικη και ανάρμοστη για μια γυναίκα» λέει η Zigler. Αν έγραφε μουσική που ήταν «χαριτωμένη, λυρική ή συναισθηματική, θεωρούνταν ότι ήταν απλώς μουσική «σαλονιού» για τις νεαρές γυναίκες που έπαιζαν στο σπίτι – ασήμαντη ή κατώτερη».

Στην προσπάθεια της αυτή η Σμιθ κέρδισε την υποστήριξη μαέστρων, όπως του Σερ Τόμας Μπίτσαμ (Sir Thomas Beecham). «Ακολούθησε τα πάθη της στη μουσική, αλλά και στην προσωπική της ζωή. Ήταν φιλόδοξη και αμετανόητη. Δεν φοβόταν να χτυπήσει την πόρτα ενός μαέστρου ή να σπάσει το παράθυρο ενός πολιτικού» τονίζει η Zigler.

Το 1910, στα 52 της χρόνια, η Σμιθ εντάχθηκε στην «Κοινωνική και Πολιτική Ένωση Γυναικών» (WSPU), για το δικαίωμα ψήφου των γυναικών, εγκαταλείποντας τη μουσική για δύο χρόνια. Μαζί με την Έμελιν Πάνκχερστ ξεκίνησαν εκστρατεία τον Μάρτιο του 1911 ως απάντηση σε σχόλια του υπουργού Εξωτερικών σχετικά με την εκστρατεία «Ψήφος στις γυναίκες». Έσπασαν τα παράθυρα στο Κοινοβούλιο, συνελήφθησαν και στάλθηκαν στις φυλακές Holloway, όπου κρατούνταν σε διπλανά κελιά. Η Σμιθ έμεινε δύο μήνες εκεί, μιλώντας για κατσαρίδες και κακομεταχείριση.

Στα 71 της χρόνια γνώρισε τη συγγραφέα Βιρτζίνια Γουλφ : «Δεν νομίζω ότι νοιάστηκα ποτέ για κανέναν πιο πολύ», έγραψε σε ένα ημερολόγιο. Ήταν 25 χρόνια μεγαλύτερη από τη Γουλφ, η οποία έγραψε «μια γριά γυναίκα με ερωτεύτηκε. Είναι σαν να με έχει πιάσει ένας γιγάντιος κάβουρας». Αλλά αργότερα έγραψε: «Πόσο διαφέρουμε! Γι’ αυτό και τα πάμε καλά». Η φιλία τους διήρκεσε μέχρι το θάνατο της Γουλφ το 1941.

Τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής της, η Σμιθ είχε χάσει την ακοή της και στράφηκε στη συγγραφή. Πέθανε το 1944, σε ηλικία 86 ετών.