Πρωτοβουλία για να διασωθεί το πατρικό σπίτι του Τάκη Τλούπα στη Λάρισα

Στο κέντρο της Λάρισας, στην οδό 23ης Οκτωβρίου (ημέρα απελευθέρωσης της πόλης το 1944), βρίσκεται το φωτογραφείο της Βάνιας Τλούπα, κόρης του μεγάλου φωτογράφου της Θεσσαλίας Τάκη Τλούπα (1920-2003). Είναι η συνέχεια μιας παράδοσης, η συντήρηση και η ανάδειξη ενός μοναδικού φωτογραφικού αρχείου, στο ίδιο σημείο όπου ήταν κάποτε και το παλιό φωτογραφείο. Εκεί ήταν και το ξυλουργείο του πατέρα του Τάκη Τλούπα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η Θεσσαλική ψυχή μέσα από τον φακό του Τάκη Τλούπα

Ο σύλλογος αρχιτεκτόνων της πόλης θέτει ένα ευρύτερο θέμα δημιουργίας ενός τοποσήμου με άξονα το έργο του Τλούπα, τόσο στον φωτογραφικό εξοπλισμό που διατηρεί η κόρη του όσο και στο αρχείο του

Λαρισινή ιστορία με βάθος. Δεν ήταν μόνο ο Τάκης Τλούπας που δόξασε το όνομα, ήταν και ο αδελφός του Φιλόλαος Τλούπας (1923-2010), ο διάσημος γλύπτης που διέπρεψε στη Γαλλία και είναι διαχρονικά και αυτός άξιο τέκνο της Λάρισας. Η αδελφή τους Αυγή κληρονόμησε την πατρική οικία, στο βάθος του οικοπέδου, ένα μικρό χαριτωμένο σπίτι με δίρριχτη στέγη, που τις τελευταίες ημέρες αποτελεί θέμα συζήτησης στην πόλη.

Το σπίτι αυτό, πατρικό των Τλούπα, κινδυνεύει με κατεδάφιση. Η άδεια έχει εκδοθεί. Καθώς δεν είναι διατηρητέο, χτισμένο αμέσως μετά τον πόλεμο, όταν η Λάρισα προσπαθούσε να συνέλθει, προορίζεται για ανοικοδόμηση. Υπάρχουν αντιδράσεις εκ μέρους όσων αγωνίζονται ώστε να μείνει κάτι στη Λάρισα που να έχει ιστορική ταυτότητα. Πρωτοβουλία έχει αναπτύξει τις τελευταίες ημέρες ο σύλλογος αρχιτεκτόνων Λάρισας.

Η κόρη του Τάκη Τλούπα, γνωστή φωτογράφος επίσης και θεματοφύλακας του αρχείου του πατέρα της, Βάνια Τλούπα, δεν έχει σχέση με την ιδιοκτησία του οικήματος. Το θέμα της κατεδάφισης της οικίας Τλούπα ήρθε πρόσφατα στο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, από το οποίο δεν εκφράστηκε αντίρρηση για την κατεδάφιση του κτιρίου, καθώς κατά την εξέταση της υπόθεσης δεν αποκαλύφθηκε η σύνδεσή του με το όνομα του Τλούπα. Ούτε βεβαίως απασχόλησε κάποιον ότι το κορεσμένο αστικό περιβάλλον της Λάρισας δεν αντέχει άλλες πολυκατοικίες. Ούτε η κλιματική αλλαγή ούτε η νέα διεθνής αντίληψη για την ανάπτυξη βιώσιμων πόλεων έχει αγγίξει φαίνεται τους Ελληνες.

Ο σύλλογος αρχιτεκτόνων Λάρισας, μετά τη γνωστοποίηση της ταυτότητας της οικίας, ανέπτυξε πρωτοβουλίες με μεγάλη ταχύτητα. Με επιστολή από 13ης τρέχοντος, την οποία υπογράφει το προεδρείο του συλλόγου (Νέστορας Κανέλλος, Ευάγγελος Δεσκάτας, Μαλαματή Μπουκουβάλα), ζητείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟ και από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων Θεσσαλίας & Κεντρικής Στερεάς Ελλάδας να προβούν «στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να ανασταλεί προσωρινά η άδεια κατεδάφισης, να ζητηθούν τα σχέδια αποτύπωσης ο φάκελος τεκμηρίωσης της άδειας κατεδάφισης από την ΥΔΟΜ του Δήμου Λαρισαίων και στη συνέχεια να εξεταστεί από την αρμόδια επιτροπή ο πιθανός χαρακτηρισμός των δύο κτιρίων (χωρίς τις νεότερες προσθήκες) ως ιστορικό μνημείο νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς». Εχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι με την κίνησή του αυτή, ο σύλλογος αρχιτεκτόνων Λάρισας θέτει ένα ευρύτερο θέμα δημιουργίας ενός τοποσήμου με άξονα το έργο του Τλούπα, καθώς «στο φωτογραφείο που τώρα λειτουργεί η κόρη του Τάκη Τλούπα υπάρχει σε άριστη κατάσταση ο χώρος και ο εξοπλισμός που χρησιμοποιούσε ο φωτογράφος». Επίσης, αναφέρουν, «υπάρχει σημαντικό αρχειακό και αδημοσίευτο υλικό από το έργο του Τάκη Τλούπα που θα πρέπει κάποια στιγμή να στεγαστεί και να εκτεθεί».

Ο Δήμος Λαρισαίων είναι ενήμερος και παρακολουθεί το θέμα. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας έχει ατύπως εκφράσει διάθεση να συνδράμει. Σύμφωνα με όσα είναι γνωστά από τη δραστηριότητα του Τάκη Τλούπα, από το σπίτι αυτό είχε περάσει όλη η Λάρισα για να φωτογραφηθεί. Υπάρχει μια ολόκληρη παρακαταθήκη μνήμης συνδεδεμένη με αυτό το σπίτι. Λέγεται πως το σχεδίασε ο Δημήτρης Πικιώνης. Παραμένει πληροφορία που συντηρήθηκε με τα χρόνια (καθώς ο Τλούπας είχε γνωρίσει τον Πικιώνη), που όμως δεν τεκμηριώνεται πλήρως. Πιθανώς ο Πικιώνης να είχε δώσει κάποιες οδηγίες.

Η τύχη του σπιτιού θα κριθεί τις επόμενες ημέρες. Αν υπάρξει αδράνεια των Αρχών, το πατρογονικό σπίτι των Τλούπα θα χαθεί. Η υπεραξία μιας πόλης είναι η ιστορία της, οι άνθρωποί της, οι ιστορίες που αφηγείται και που πηγαίνουν από γενιά σε γενιά. Ο Τάκης και ο Φιλόλαος Τλούπας είναι πολύτιμη κληρονομιά της Λάρισας.

Νίκος Βατόπουλος- kathimerini.gr