Ένα κινηματογραφικό γλύκισμα
Το Αγαπημένο μου Γλυκό (My Favourite Cake). Αισθηματική κομεντί, ιρανικής παραγωγής του 2024, σε σκηνοθεσία Μαριάμ Μογκαντάμ και Μπεχτάς Σαναεχά, με τους Λιλί Φαραντπούρ, Εσμαΐλ Μεχραμπί, Μανσούρ Ιλκχανί, Μέλικα Πάτζουκι κα.
Ξεχωριστή, γλυκύτατη, αισθηματική δραμεντί και συνάμα συνοδευόμενη με μία τόσο χρειαζούμενη πικράδα, όπως όλα όσα μας φρεσκάρουν και μας γοητεύουν αλησμόνητα στη ζωή, είναι τούτη η ιρανική ταινία, του ζεύγους Μαριάμ Μογκαντάμ και Μπεχτάς Σαναεχά («Η Μπαλάντα της Λευκής Αγελάδας»), που αποθεώθηκε στο πρόσφατο φεστιβάλ Κινηματογράφου στο Βερολίνο και όπου κέρδισε το βραβείο FIPRESCI.
Μια μικρή ιστορία – στο μάτι – αλλά μεγάλη στην καρδιά, που καταφέρνει να απογειώσει όλα τα αισθήματα και να προβάλει δίχως καταγγελτικά κηρύγματα και μανιφέστα, την ανάγκη της αγάπης και της συντροφικότητας ως ενέργεια αντίστασης σε όσους επιμένουν ότι αυτό μπορεί να προσβάλει τα ήθη και έθιμά τους, να απειλεί με ρωγμές το ατσάλινο θρησκευτικό καθεστώς.
Μια ταινία, που θα μπορούσε βεβαίως να χαρακτηριστεί και ως η επιστροφή της μεγάλης ιρανικής κινηματογραφικής σχολής, με το σενάριο – των δυο σκηνοθετών – να κεντάει και να βγάζει πολυεπίπεδους αγαπημένους και ανεπιτήδευτους χαρακτήρες, έτοιμους να σε κεράσουν το πιο γευστικό γλυκό της ζωής σου.
Σκηνοθέτες, ηθοποιοί, τεχνικό επιτελείο, όλοι αξιοθαύμαστοι, όχι μόνο για τη συνεισφορά τους στο έξοχο αποτέλεσμα της ταινίας, αλλά και για την αποφαστιστικότητά τους να συμμετέχουν σε μία παραγωγή, χωρίς να γνωρίζουν την επομένη αν θα βρεθούν μπλεγμένοι με την «αστυνομία ηθών» και στα κρατητήρια ή χωρίς διαβατήριο, όπως το σκηνοθετικό ζευγάρι Μπογκαντάμ-Σαναεχά.
Η 70χρονη Μαχίν, χήρα εδώ και 30 χρόνια, μένει ολομόναχη στη μονοκατοικία, στα προάστια που μεγάλωσε τα παιδιά της, τα οποία διέφυγαν στο εξωτερικό. Η μοναξιά της διακόπτεται από την περιορισμένη τηλεφωνική επαφή με τα παιδιά της και τα εγγόνια της. Ο ύπνος της διαταραγμένος και το κορμί της κουρασμένο. Με δυσκολία βγαίνει στην πόλη για να ψωνίσει τα χρειαζούμενα ή να δει τις παιδικές της φίλες. Σε μια συγκέντρωση μαζί τους, όμως, ανάμεσα σε κουτσομπολιά και αστεία, οι φίλες της θα της βάλουν την ιδέα ότι πρέπει να βρει έναν σύντροφο για τα τελευταία χρόνια της ζωής της. Στο εστιατόριο των συνταξιούχων ακούει τον συμπαθή Φαραμάζ να παραπονιέται ότι τον τρώει η μοναξιά του και δεν έχει να φάει ένα πιάτο καλομαγειρεμένο φαγητό κι αποφασίζει να τον ακολουθήσει και να του προτείνει να πάει μαζί της, στο σπίτι της, για να του φτιάξει το αγαπημένο της κέικ.
Η διάχυτη γλυκύτητα της τρυφερής ιστορίας, προσεγγίζεται μινιμαλιστικά και με μία πρωτόγνωρη φυσικότητα, δίνοντας στο θέμα και στους χαρακτήρες μία σπάνια οικειότητα και ταυτόχρονα μια ψυχική ζεστασιά. Μία 70χρονη γυναίκα αποφασίζει να φλερτάρει αψηφώντας τους ρουφιάνους γείτονες, που θα την έστελναν στη φυλακή για άσεμνη συμπεριφορά, αποτελεί μία γενναία δήλωση υπεράσπισης του εαυτού της και της αξιοπρέπειάς της. Ωστόσο, συνειδητοποιείς, σχεδόν ασυναίσθητα, για διαφορετικούς λόγους από το Ιράν, ότι αυτή η μικρή ιστορία αγγίζει σχεδόν όλη την ανθρωπότητα. Στο Ιράν είναι η «αστυνομία ηθών», στον υπόλοιπο κόσμο η διάχυτη αποξένωση, η απαξία της τρίτης ηλικίας, η απουσία του κοινωνικού κράτους, η ευημερία των στατιστικών, οι τρελαμένοι ρυθμοί της ζωής, η θεοποίηση του χρήματος…
Η σκηνοθεσία κάνει τον μικρό κήπο της ηρωίδας έναν ιδιωτικό παράδεισο, που φωτίζεται από τη συντροφιά ενός συμπαθέστατου γηραιού άντρα, αλλά και από τον διευθυντή φωτογραφίας Μοχαμάντ Χαντάντι, που τον ζεσταίνει με τα ηλιόλουστα απογευματινά πλάνα του και μαζί την καρδιά μας που φτερουγίζει αισιόδοξα και μας υγραίνει αυθόρμητα τα μάτια ενόσω χαμογελάμε.
Με τη δύναμη μίας απλής όσο και υπαινιχτικής αφήγησης, διαλόγους που κρατούν τη θερμοκρασία του ενδιαφέροντος στα ύψη, απαλό σκηνοθετικό βλέμμα, γεμάτο ευγένεια και κατανόηση, το φιλμ χαρίζει μία ανάσα ανθρωπιάς, μίας γλυκύτητας που έχει ανάγκη η ζωή, αλλά και μιας καλά κρυμμένης αλλά ευδιάκριτης πίκρας, όπως πιστοποιεί και το φινάλε.
Οι δυο πρωταγωνιστές, η πρωτοεμφανιζόμενη και εντυπωσιακή Λίλι Φαραντπούρ και ο βετεράνος πρωταγωνιστής Ισμαϊλ Μεχραμπί, γοητευτικοί και έμπλεοι ανθρωπιάς, ερμηνεύουν τους ρόλους τους με φρεσκάδα, αβρότητα και μία σπάνια φυσικότητα, κλέβοντας τις καρδιές μας.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Η εβδομηντάχρονη Μαχίν ζει μόνη στην Τεχεράνη από τότε που έμεινε χήρα και η κόρη της μετανάστευσε στην Ευρώπη. Μία μέρα όμως, η ερωτική της ζωή θα αποκτήσει νέα πνοή, και η καρδιά μαζί με το σπίτι της θα ανοίξουν και πάλι για έναν άνδρα. Μόνο που το αναπάντεχο φλερτ τους θα εξελιχτεί σε ένα βράδυ που από κάθε άποψη θα μείνει αξέχαστο.