Άπαιχτα κλισέ
Κάποια στιγμή, όταν η Εθνική μας του μπάσκετ κατάφερε μ’ ένα μάλλον απροσδόκητο σερί πόντων να ξαναπλησιάσει το όνειρο που φαινόταν χαμένο, τη διαφορά των δώδεκα πόντων εις βάρος της Τσεχίας, τα κλισέ έγραψαν το δικό τους σερί. Οι καρδιολόγοι της τηλεόρασης, των ραδιοσταθμών και του Διαδικτύου επέμεναν στην «καρδιά των Ελλήνων», οι ψυχολόγοι στην «ψυχή της Ελλάδας». Φυσικά και παίζει μπάσκετ η καρδιά. Και ποδόσφαιρο παίζει, και τένις, και πόλο ή βόλεϊ, και στο επί κοντώ μάχεται, και στην κολύμβηση. Και τάβλι παίζει, ακόμα και μπιρίμπα, θα έλεγαν οι κυνικοί, ιδίως όσοι ξέρουν ότι τα μέχρις ύβρεως φαρμακερά διαδικτυακά σχόλια για την Εθνική γράφτηκαν κάπου ανάμεσα σε τάβλι και μπιρίμπα ή ανάμεσα σε μπίρα και μπίρα. Ναι, παίζει και η καρδιά. Μόνο που…
Μόνο που, πρώτον, η καρδιά δεν παίζει αποκλειστικά όταν νικάμε, όταν σαρώνουμε, όταν συντρίβουμε. Η ύπαρξή της δεν επικυρώνεται μόνο όταν θριαμβεύουμε, και την ποιότητά της, την υγεία της, δεν την αποδεικνύουν μονάχα οι πρωτιές και τα μετάλλια. Η ψυχή μας είναι εκεί, στο γκαζόν, στο ταρτάν, στο τάραφλεξ, στο κεραμιδόχωμα ή στη μοκέτα του τένις, στο νερό, είτε κερδίζουμε, είτε χάνουμε, είτε νικάμε, είτε γευόμαστε την ήττα. Δεν δουλεύει με ωράριο ή βάρδιες. Δεν μπορεί να κρεμάσει τη γνωστή πινακιδούλα των ελευθεροεπαγγελματιών, «επιστρέφω σε πέντε λεπτά». Δεν δικαιούται άδεια. Ιδια είναι κι όταν κάνουμε πλονζόν μήπως και σώσουμε μια φάση που πάει να χαθεί, ίδια κι όταν βλέπουμε τον αντίπαλο να μας ξεφεύγει αιφνιδίως και τα παρατάμε πριν καν αρχίσουμε να τον κυνηγάμε.
Μόνο που, δεύτερον, ψυχή και καρδιά έχουν και οι Βραζιλιάνοι, και οι Τσέχοι, και οι Νεοζηλανδοί, και οι παίκτες που εκπροσωπούν το Λίχτενσταϊν ή τις Φερόες νήσους· όπου «ψυχή» η αγάπη για τη φανέλα, το πείσμα, ο αθλητικός εγωισμός, και το κυνήγι της προσωπικής διάκρισης βέβαια. Στο ρήμα «εκπροσωπούν» είναι το κουμπί. Οι αθλητές εκπροσωπούν τη χώρα τους στο άθλημά τους και για το άθλημά τους. Δεν είναι «γενικοί αντιπρόσωποι» του έθνους τους, για να θυμηθούμε έναν όρο της αγοράς. Η νίκη ή η ήττα τους είναι κατ’ αρχάς και εντέλει δική τους, όχι της πατρίδας τους. Ο πιθανός θρίαμβός τους δεν πιστοποιεί ότι στη χώρα τους κυκλοφορούν αποκλειστικώς ακμαία γονίδια, η δε ήττα τους δεν είναι τεκμήριο εθνικού μαρασμού. Τέτοιες υπερβολές και «παραναγνώσεις», το ξέρουμε, οδήγησαν σε πάμπολλες χώρες στο «εθνικό ντοπάρισμα», στην «υπέρ πατρίδος» χρήση αναβολικών.
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ – ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ