Η εμβάθυνση της διμερούς στρατηγικής συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ και η επωφελής και για τις δυο χώρες σύμπλευση στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Μεσόγειο, βρίσκονται στο επίκεντρο της επίσκεψης του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών στην Αθήνα που αρχίζει σήμερα.

Με δεδομένο το συγκεχυμένο σκηνικό εξουσίας στην Ουάσιγκτον το τελευταίο διάστημα, ο Μάικ Πομπέο αποτελεί τον κύριο, αν όχι τον μόνο, σταθερό πυλώνα άσκησης εξωτερικής πολιτικής, αν και το ενδεχόμενο αποχώρησής του από την ηγεσία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για να διεκδικήσει την εκλογή του στη Γερουσία, στην πολιτεία του Κάνσας, αναπόφευκτα γεννά μια αβεβαιότητα.

Σε κάθε περίπτωση, η επίσκεψη του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας πραγματοποιείται σε ένα πολύ θετικό περιβάλλον με εξαιρετικές προοπτικές.

Η ολοκλήρωση της διμερούς αμυντικής συμφωνίας επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα έχει κάνει μια ξεκάθαρη επιλογή και μάλιστα σε διακομματικό επίπεδο – η συμφωνία προετοιμάστηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – κάτι που διευκολύνει σημαντικά τους μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς των ΗΠΑ. Ωστόσο, δεν δικαιολογούνται υπεραισιοδοξία ή αυταπάτες.

Η Ουάσιγκτον δεν θα παρέμβει ποτέ στον βαθμό που θα επιθυμούσε η Αθήνα, σε μια απευκταία ελληνοτουρκική σύρραξη. Ούτε μια δημόσια δήλωση ή επιστολή του υπουργού Εξωτερικών της υπερδύναμης μπορεί να διασφαλίσει την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας. Είναι ευπρόσδεκτη και προφανώς θα ληφθεί υπόψη από τρίτους, αλλά μέχρις εκεί.

Θα μπορούσε μάλιστα να υποστηριχθεί ότι το περιβάλλον έχει επιδεινωθεί, υπό την έννοια ότι η ένταση στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις έχει περιορίσει τη δυνατότητα αποτελεσματικής παρέμβασης της Ουάσιγκτον προς την Άγκυρα.

Χρήσιμη η ρητορική, ή ακόμη και οι συμβολισμοί, αλλά σημασία έχει η ουσία. Και εδώ η αυξημένη παρουσία αμερικανικών δυνάμεων στην ελληνική επικράτεια, η παροχή αμερικανικής τεχνογνωσίας, και η πιθανή παραχώρηση μεταχειρισμένων αμερικανικών οπλικών συστημάτων στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, είναι κινήσεις που ενισχύουν την ελληνική πλευρά και συμβάλλουν στην αποκατάσταση ανισορροπιών.

Η εξίσωση δεν περιλαμβάνει μόνο το Αιγαίο και την Κύπρο. Οι ΗΠΑ αποδίδουν τεράστια σημασία στον σταθεροποιητικό ρόλο που διαδραματίζει πλέον η Ελλάδα στα Βαλκάνια μετά και τη συμφωνία των Πρεσπών. Η αυξημένη κινητικότητα και διείσδυση της Ρωσίας στην περιοχή έχει φέρει και πάλι τη νοτιοανατολική Ευρώπη στο προσκήνιο των αμερικανικών σχεδιασμών, μια διάσταση που, καλείται να αξιοποιήσει η Αθήνα.

Τέλος, Ελλάδα και ΗΠΑ «συνδέονται» και μέσα από την αμερικανική στήριξη στο τριμερές σχήμα συνεργασίας της Ελλάδας με το Ισραήλ και την Κύπρο, έστω και αν αυτό βρίσκεται το τελευταίο διάστημα σε φάση στασιμότητας λόγω του παρατεταμένου κενού εξουσίας στο Ισραήλ. Ο Μάικ Πομπέο συμμετείχε στην τριμερή συνάντηση Τσίπρα – Αναστασιάδη – Νετανιάχου, τον περασμένο Μάρτιο στην Ιερουσαλήμ, έστω και αν το έκανε πρωτίστως για να στηρίξει τον Ισραηλινό πρωθυπουργό λίγο πριν τις εκλογές που ακολουθούσαν λίγες εβδομάδες αργότερα.

Η εμβάθυνση της ελληνοϊσραηλινής συνεργασίας, που έχει την ενθάρρυνση της Ουάσιγκτον, εξελίσσεται και σε επίπεδο διασποράς, καθώς η ελληνοαμερικανική κοινότητα συνεργάζεται πολύ στενά με την αμερικανοεβραϊκή, μια διάσταση που δεν μπορεί να αγνοήσει κανένας πολιτικός και των δυο κομμάτων στις ΗΠΑ.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΕΛΛΙΣ – ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ